Hội thảo “Tài chính Bền vững Việt Nam 2025” diễn ra tại Hà Nội ngày 29/5/2025 do FiinRatings phối hợp cùng Ủy ban Chứng khoán Nhà nước tổ chức đã trở thành tâm điểm chia sẻ các xu hướng và giải pháp phát triển tài chính xanh tại Việt Nam. Tại đây, các chuyên gia đã nêu rõ, mặc dù thị trường trái phiếu xanh tại Việt Nam vẫn khá khiêm tốn về quy mô so với các quốc gia phát triển, song đà tăng trưởng đang trở nên rõ nét với tốc độ phát hành tăng gấp đôi trong năm 2024, mở ra một giai đoạn phát triển sôi động.
 |
| Hội thảo Tài chính Bền vững Việt Nam 2025 – Hướng tới Chuẩn mực Xanh Quốc tế và Việt Nam. Nguồn: FiinRatings – Webinar Hội thảo Tài chính Bền vững Việt Nam 2025. |
Báo cáo từ S&P Global Ratings cho biết, lượng phát hành trái phiếu xanh tại Việt Nam năm 2021 mới chỉ đạt khoảng 1,2 tỷ USD nhưng dự kiến sẽ đạt 15 tỷ USD vào năm 2025, đánh dấu bước tiến đáng kể trong việc tiếp cận các dòng vốn bền vững quốc tế. Nghị định số 153/2020/NĐ-CP, 65/2022/NĐ-CP và 08/2023/NĐ-CP cùng Sổ tay Hướng dẫn phát hành trái phiếu xanh theo chuẩn ASEAN đã đặt nền tảng pháp lý quan trọng, giúp Việt Nam hòa nhập tiêu chuẩn quốc tế và thu hút vốn ngoại, từ đó nâng cao sự minh bạch và sức cạnh tranh cho thị trường tài chính trong nước.
Quy mô thị trường trái phiếu nội địa Việt Nam hiện đạt hơn 140 tỷ USD, tăng gần ba lần trong một thập kỷ, nhưng vẫn khiêm tốn so với các nền kinh tế lớn như Nhật Bản và Hàn Quốc, nơi thị trường trái phiếu vượt 100% GDP. Điểm sáng nổi bật là nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã tham gia tích cực phát hành trái phiếu xanh và tạo dấu ấn trên thị trường khu vực.
Công ty Cổ phần Điện Gia Lai (GEC) đã phát hành trái phiếu xanh đạt chứng chỉ quốc tế nhằm tái cấp vốn cho hai dự án điện gió ngoài khơi, trở thành đơn vị niêm yết đầu tiên tại Việt Nam đạt chứng nhận này.
 |
| Điện Gia Lai – Doanh nghiệp tiên phong trái phiếu xanh đạt chứng chỉ quốc tế. Nguồn: FiinRatings – Báo cáo thẩm định trái phiếu xanh GEC. |
Trong ngành thủy sản, Công ty CP Đầu tư và Phát triển Đa quốc gia I.D.I phát hành thành công 1.000 tỷ đồng trái phiếu xanh, trở thành doanh nghiệp tiên phong của Việt Nam trong ngành này, đồng thời được trao giải thưởng danh giá cấp châu Á. AquaOne cũng đã phát hành trái phiếu xanh dài hạn lên tới 20 năm, đánh dấu kỳ hạn dài nhất trong hơn 10 năm qua của thị trường Việt Nam, giành giải thưởng “Water Deal of the Year – APAC”.
 |
| I.D.I Seafood – Tiên phong trái phiếu xanh ngành thủy sản Việt Nam. Nguồn: FiinRatings – Báo cáo thẩm định trái phiếu xanh I.D.I. |
Trong lĩnh vực ngân hàng, BIDV tiên phong phát hành trái phiếu xanh từ năm 2023, và năm 2024 trở thành ngân hàng đầu tiên tại Việt Nam được FiinRatings đánh giá độc lập quá trình phân bổ và quản trị vốn, góp phần nâng cao tính minh bạch, bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư và chuẩn hóa quy trình phát hành trái phiếu xanh tại Việt Nam.
 |
| BIDV – Ngân hàng tiên phong phát hành và xác minh trái phiếu xanh tại Việt Nam. Nguồn: FiinRatings – Báo cáo đánh giá độc lập trái phiếu xanh BIDV. |
Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Tùng Anh, Giám đốc Khối Nghiên cứu Tín dụng và Dịch vụ Tài chính Bền vững của FiinRatings, Việt Nam vẫn chưa ban hành bộ tiêu chí phân loại xanh chính thức, khiến cho việc xác định và chuẩn hóa các sản phẩm tài chính xanh gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng đến khả năng phát triển thị trường và thu hút vốn đầu tư.
Phương pháp phân loại “Shade of Green” hiện được S&P Global Ratings sử dụng để đánh giá mức độ đóng góp của các dự án vào mục tiêu phát triển bền vững, giúp nhà đầu tư nắm rõ mức độ tác động của từng dự án đến chuyển dịch sang nền kinh tế xanh. Mặc dù vậy, chi phí phát hành trái phiếu xanh vẫn là một rào cản lớn, bởi ngoài chi phí phát hành thông thường, các doanh nghiệp còn phải chi trả thêm cho công tác thẩm định độc lập, báo cáo định kỳ và đảm bảo sử dụng vốn đúng mục đích. Ông Vũ Chí Dũng, Trưởng Ban Pháp chế và Đối ngoại của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, cho rằng cần thiết lập cơ chế khuyến khích để hỗ trợ doanh nghiệp, nhất là trong giai đoạn thị trường chưa đủ lớn để tạo lợi thế quy mô.
Dự báo toàn cầu cho thấy khối lượng phát hành trái phiếu bền vững năm 2025 sẽ duy trì quanh mức 1.000 tỷ USD, phản ánh sức cạnh tranh gay gắt trên thị trường tài chính xanh quốc tế. Để tận dụng cơ hội, Việt Nam cần đẩy mạnh hoàn thiện pháp lý, chuẩn hóa ESG, giảm chi phí phát hành và phát huy vai trò của các tổ chức đánh giá độc lập như FiinRatings nhằm đảm bảo tính bền vững thực chất của các sản phẩm tài chính xanh. Đây chính là yếu tố quyết định giúp Việt Nam khẳng định vị thế, đồng thời đóng góp quan trọng vào mục tiêu phát thải ròng bằng 0, phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường và tiến tới một tương lai xanh hơn.
>> CASA giảm, LDR kỷ lục: Ngân hàng đang bước vào chu kỳ tái cấu trúc nguồn vốn?
