Nick Marro, nhà kinh tế trưởng khu vực châu Á của Economist Intelligence Unit, nhận định với Al Jazeera rằng chính sách bảo hộ gia tăng của Mỹ sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến châu Á, bởi hầu hết các nền kinh tế trong khu vực đều phụ thuộc nhiều vào nhu cầu bên ngoài, đặc biệt là từ Mỹ.

Mặc dù một số khu vực châu Á đã hưởng lợi từ cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung trước đây khi các công ty dịch chuyển sản xuất khỏi Trung Quốc, nhưng các mức thuế mới Trump đề xuất có thể gây thiệt hại kinh tế trên toàn khu vực. Oxford Economics dự báo “khu vực châu Á loại trừ Trung Quốc” sẽ chịu tác động nặng nề với mức suy giảm 8% xuất khẩu và 3% nhập khẩu.

Chất bán dẫn

Các nhà sản xuất chip châu Á, đứng đầu là TSMC của Đài Loan và Samsung Electronics của Hàn Quốc, đã công bố kế hoạch đầu tư ít nhất 117 tỷ USD vào Mỹ, được khuyến khích bởi sáng kiến của chính quyền Mỹ hiện tại nhằm giảm phụ thuộc vào châu Á đối với các chip cao cấp.

Đổi lại, họ đã nhận hoặc được hứa hẹn các khoản trợ cấp, hỗ trợ tài chính lên tới ít nhất 18,85 tỷ USD theo tính toán của Reuters. Chưa rõ liệu Trump có hủy bỏ chương trình này không, vì ông gọi đó là “không tốt”.

Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump đã phát biểu rằng đảo Đài Loan, vùng lãnh thổ mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền, nên trả tiền để được bảo vệ và cáo buộc hòn đảo này đã lấy mất thị phần của các công ty bán dẫn Mỹ.

Ông từng mô tả đạo luật CHIPS là “quá tệ” và không cần chi hàng tỷ USD cho các công ty giàu có. “Bạn không cần bỏ ra xu nào mà có thể làm điều đó bằng cách áp thuế rất cao, khiến các công ty tự đến xây dựng các nhà máy chip không cần trợ cấp”, ông nói.

GlobalWafers của Đài Loan cho biết họ kỳ vọng chương trình trợ cấp sẽ được tiếp tục trong chính quyền Trump.

Sản xuất xe điện và pin

Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump đã đề xuất áp dụng chính sách thương mại cứng rắn, bao gồm việc áp thuế 10% hoặc cao hơn đối với tất cả hàng hóa.

Ông cũng đã đe dọa áp thuế 200% đối với một số loại ô tô nhập khẩu và đặc biệt kiên quyết ngăn chặn xe từ Mexico, động thái này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến các nhà sản xuất châu Á như Honda, Nissan và Kia.

Giám đốc điều hành Honda, Shinji Aoyama, đã bày tỏ lo ngại sâu sắc về chính sách này, bởi 80% sản lượng xe của công ty xuất sang Mỹ đều được sản xuất tại Mexico. Nếu các biện pháp này trở thành dài hạn, Honda có thể buộc phải di dời sản xuất sang Mỹ hoặc các quốc gia không bị áp thuế.

Trong lĩnh vực năng lượng sạch, các nhà sản xuất pin Hàn Quốc và Panasonic của Nhật Bản đang đứng trước thách thức lớn khi Trump có thể hủy bỏ chính sách năng lượng sạch của Biden, bao gồm khoản tín dụng thuế 7.500 USD cho xe điện.

Kể từ năm 2023, LG Energy Solution và SK On đã nhận được 2,6 tỷ won (1,9 triệu USD) tín dụng liên bang của Mỹ cho việc cho sản xuất pin tại Mỹ. Nếu không có các khoản trợ cấp này, các công ty cho biết họ sẽ thua lỗ.

Tuy nhiên, các hạn chế đối với pin Trung Quốc có thể được duy trì hoặc thắt chặt hơn, tạo lợi thế cho các nhà sản xuất Hàn Quốc.

Thép Nippon

Chính phủ Mỹ vẫn chưa phê duyệt lời đề nghị trị giá 14,9 tỷ USD của Nippon Steel để mua lại U.S. Steel, một thỏa thuận nhạy cảm về chính trị do sự phản đối từ công đoàn của công ty Mỹ.

Trump đã nói rằng ông sẽ ngăn chặn thương vụ này khi ông muốn thu hút cử tri công đoàn. Ông Biden cũng phản đối việc tiếp quản này.

Ủy ban Đầu tư nước ngoài tại Hoa Kỳ cho biết vào tháng 8 rằng thỏa thuận này gây ra rủi ro cho an ninh quốc gia vì nó đe dọa đến chuỗi cung ứng thép cho các ngành công nghiệp quan trọng của Hoa Kỳ, buộc Nippon Steel phải cam kết đầu tư hàng tỷ USD vào các cơ sở của U.S. Steel để tránh đóng cửa.

Các doanh nghiệp Trung Quốc

Các doanh nghiệp Trung Quốc đang đứng trước tình thế bất định khi ông Trump đe dọa sẽ áp thuế 60% hoặc cao hơn đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc nếu tái đắc cử, điều này có thể tái diễn cuộc chiến thương mại tương tự giai đoạn 2017-2021.

Trong giai đoạn đó, nhiều ngành từ sản xuất máy hút bụi đến máy móc đã chịu ảnh hưởng nặng nề khi mức thuế được áp dụng cho hơn 200 tỷ USD hàng hóa. Đến nay, chính quyền Biden vẫn duy trì phần lớn các mức thuế này.

Ngoài việc áp thuế, chính quyền Trump còn ban hành lệnh kiểm soát xuất khẩu đối với nhiều công ty Trung Quốc vì lý do an ninh quốc gia.

Điển hình như Huawei Technologies bị cấm mua chip cao cấp, khiến mảng kinh doanh điện thoại thông minh của họ suy yếu nghiêm trọng. Các gã khổng lồ công nghệ khác như ByteDance và Tencent cũng không thoát khỏi tầm ngắm khi các ứng dụng TikTok và WeChat bị đe dọa cấm hoạt động tại Mỹ.

Trước tình hình này, nhiều nhà xuất khẩu Trung Quốc đang đẩy nhanh kế hoạch dịch chuyển hoặc mở nhà máy ra nước ngoài. Tuy nhiên, một số giám đốc công nghệ Trung Quốc lại cho rằng cách tiếp cận đối đầu của Trump có thể mang lại lợi thế, bởi nỗ lực của Mỹ nhằm kìm hãm sự phát triển công nghệ của Trung Quốc khó có thể nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ cộng đồng quốc tế.

Theo nhận định của Nazak Nikakhtar – cựu quan chức Bộ Thương mại dưới thời Trump và người am hiểu các cố vấn hiện tại của ông, chính sách kiểm soát xuất khẩu đối với Trung Quốc sẽ còn mạnh tay hơn nữa.

Theo Reuters, Al Jazeera