Nikkei Asia đưa tin, giá trị vốn hóa thị trường của Toyota Motor đã giảm khoảng 2,9 nghìn tỷ yên (khoảng 18,5 tỷ USD) sau khi vụ bê bối về an toàn “lộ ra ánh sáng” trong tuần này và các nhà đầu tư đặt ra câu hỏi về vấn đề quản trị tập đoàn.

Cụ thể, hôm thứ 2, sau cuộc điều tra nội bộ do Bộ Giao thông Nhật Bản yêu cầu, Toyota đã thừa nhận có bất thường trong các cuộc kiểm tra an toàn để chứng nhận mẫu xe. Giá cổ phiếu của nhà sản xuất ô tô này đã giảm trong ba ngày liên tiếp cho đến thứ 4, mất 5% giá trị. Cổ phiếu phục hồi nhẹ vào thứ 5 và lại giảm vào thứ 6.

Sự suy giảm cổ phiếu đã đẩy Toyota ngày càng “tụt lại” so với Tesla. Hồi tháng 7/2020, Tesla đã vượt qua Toyota để trở thành nhà sản xuất ô tô hàng đầu thế giới tính theo vốn hóa thị trường. Toyota gần đây đã thu hẹp khoảng cách do nhu cầu xe điện chậm lại và hy vọng sẽ giành lại vị trí dẫn đầu. Tuy nhiên, vụ bê bối an toàn lần này đã cản trở đà tăng trưởng của hãng.

Dẫu vậy, nhiều chuyên gia quan sát cho rằng hành vi sai trái lần này sẽ ảnh hưởng không đáng kể đến thu nhập của Toyota.

Công ty đã ngừng sản xuất Yaris Cross và hai mẫu xe khác liên quan đến vụ bê bối. Tuy nhiên, tổng sản lượng của chúng vào khoảng 130.000 chiếc mỗi năm, chỉ chiếm khoảng 1% trong số hơn 10 triệu xe Toyota sản xuất trên toàn cầu.

Giá trị vốn hóa thị trường của Toyota Motor đã giảm khoảng 2,9 nghìn tỷ yên (khoảng 18,5 tỷ USD)

Theo báo cáo từ Kohei Takahashi, nhà phân tích tại UBS, việc ngừng bán các mẫu xe này trong một tháng sẽ làm giảm lợi nhuận hoạt động khoảng 10-15 tỷ yên.

Yoshitaka Ishiyama, nhà phân tích tại Mizuho Securities, cho rằng tác động của việc ngừng sản xuất đối với nguồn thu nhập của Toyota là 9 tỷ yên/tháng, trong khi khoản bồi thường của nhà sản xuất ô tô cho các nhà cung cấp tối đa là 22 tỷ yên mỗi tháng.

Toyota dự báo lợi nhuận hoạt động đạt 4,3 nghìn tỷ yên trong năm tài chính này, nghĩa là tổng thiệt hại về lợi nhuận sẽ ít hơn 1% trên tổng số.

Tuy nhiên, vụ bê bối kiểm tra vẫn gây áp lực giảm giá nặng nề lên cổ phiếu của Toyota – chứng tỏ mối nghi ngờ của thị trường nằm ở yếu tố khác. Koji Endo của SBI Securities cho biết: “Vấn đề quản trị là mối lo ngại tác động đến lợi nhuận đáng kể hơn”.

Các công ty thuộc tập đoàn Toyota như Hino Motors, Daihatsu Motor và nhà sản xuất xe nâng Toyota Industries đều từng có bê bối trong quá khứ. Giờ đây, những bất thường tương tự cũng xuất hiện ở công ty mẹ – nơi vốn đã cam kết dẫn đầu các cải cách trong quản trị của tập đoàn.

Kota Yuzawa, nhà phân tích tại Goldman Sachs cho biết: “Từ quan điểm tuân thủ pháp luật, cần phải có cơ chế quản trị mạnh mẽ hơn trong tương lai”.

Tomoichiro Kubota tại Matsui Securities nói việc Toyota không phát hiện ra các vấn đề trong quá trình kiểm tra khiến cổ phiếu của hãng gặp khó khăn bởi nhiều nhà đầu tư lo ngại liệu vụ bê bối khác có thể sẽ xuất hiện hay không.

Theo Nikkei, việc cải thiện quản trị liên quan đến kiểm soát chất lượng có thể là tâm điểm của cuộc họp cổ đông thường niên sắp tới của Toyota, dự kiến ​​diễn ra vào ngày 18/6.

Vụ bê bối thử nghiệm này có thể sẽ ảnh hưởng đến nhiều mẫu xe hơn, tùy thuộc vào những gì được phát hiện bởi cuộc điều tra nội bộ của Toyota. Nhưng nhà sản xuất ô tô này vẫn đang trên quỹ đạo tăng trưởng, chủ yếu là nhờ tập trung vào xe hybrid.