Mua nhà có thể là một thử thách khó khăn khi nhiều nơi trên thế giới đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhà ở. Tuy nhiên, Nhật Bản lại rơi vào tình trạng thừa cung về bất động sản.

Theo dữ liệu từ Chính phủ, tính đến năm 2023, Nhật Bản có hơn 9 triệu “akiya” – nhà bỏ trống – và một số bất động sản này có giá dưới 10.000 USD (khoảng 252 triệu đồng).

Những ngôi nhà này, thường bị bỏ hoang trong nhiều thập kỷ, nằm rải rác ở các vùng nông thôn và thành phố lớn, mang đến cơ hội độc đáo cho những người mua có ý tưởng sáng tạo.

Nhà bỏ hoang ở Nhật Bản

Sự gia tăng số lượng nhà bỏ hoang ở Nhật Bản phần lớn là do khủng hoảng dân số, khi tỷ lệ sinh giảm xuống mức thấp kỷ lục là 1,2 con/phụ nữ vào năm 2023. Trong khi đó, tỷ lệ tử vong đã vượt qua tỷ lệ sinh ở Nhật Bản trong bối cảnh dân số già của nước này tiếp tục tăng.

Tetsuya Kaneko, Giám đốc nghiên cứu và tư vấn tại Savills Nhật Bản, chia sẻ: “Vấn đề akiya đã tồn tại trong nhiều thập kỷ, bắt nguồn từ thời kỳ bùng nổ kinh tế hậu chiến tranh của Nhật Bản, dẫn đến sự gia tăng đột biến trong xây dựng nhà ở. Vấn đề này trở nên rõ ràng hơn vào những năm 1990 khi nền kinh tế Nhật Bản suy thoái và ngày càng tệ hơn do những thay đổi về nhân khẩu học”.

Di cư đô thị là một yếu tố lớn khác góp phần vào tình trạng nhà bỏ hoang ở Nhật Bản. “Khi thế hệ trẻ chuyển đến các thành phố để làm việc, khu vực nông thôn bị bỏ lại với dân số già, những người có thể qua đời hoặc không thể duy trì nhà cửa của mình”, ông nói thêm.

Đối với người dân địa phương, akiya thường bị kỳ thị và thậm chí bị coi là “gánh nặng”, Kaneko cho biết. Vì vậy, ngay cả khi con cái thừa kế những ngôi nhà của gia đình, nhiều người lại không muốn sử dụng hoặc bán tài sản đó, khiến số lượng nhà bỏ trống trên thị trường tăng lên.

Đáng chú ý, một ngôi nhà trên 30 năm tuổi “thường được coi là cũ” và người dân địa phương thường lo ngại về các vấn đề an toàn, chi phí cải tạo cao và tình trạng xuống cấp. Một số người thậm chí còn tin rằng chúng có thể bị ma ám hoặc mang lại vận rủi.

Cuối cùng, “nhiều người Nhật coi akiya là những món đồ mất giá, gây phiền toái hơn là có giá trị”, Michael, người sáng lập blog bất động sản Nhật Bản Cheap Houses Japan, bình luận.

“Những bất động sản rẻ nhất đều có lý do cả”, ông nói, có thể là vì vị trí không mong muốn hoặc chi phí sửa chữa vượt quá giá trị của tài sản.

Thu hút người mua nước ngoài

Những ngôi nhà akiya của Nhật Bản đang thu hút sự chú ý của người mua nước ngoài.

“Chúng tôi nhận thấy xu hướng gia tăng trong các yêu cầu từ nước ngoài. Đã có sự gia tăng về mối quan tâm cũng như việc mua bán akiya”, ông Kaneko nói.

Ông Kaneko giải thích, sự quan tâm này được thúc đẩy một phần bởi đại dịch, xu hướng làm việc từ xa và những thay đổi về lối sống.

Từ các nhà đầu tư trẻ đến những người về hưu muốn tìm nơi nghỉ dưỡng, “ngày càng có nhiều người tìm kiếm ngôi nhà thứ hai, bất động sản nghỉ dưỡng hoặc các dự án cải tạo”.

Anton Wormann là một ví dụ. Sinh ra và lớn lên ở Thụy Điển, người đàn ông 32 tuổi này đã đi khắp thế giới trong những năm 20 tuổi để làm người mẫu trước khi chuyển đến quốc gia châu Á này vào năm 2018.

“Tôi đã sống ở New York khoảng hai năm, và sau đó đi khắp châu Âu nên tôi biết những đô thị này đắt đỏ như thế nào”, Wormann nói với CNBC. “Không đời nào tôi có thể mua được nhà ở bất kỳ nơi nào trong số những nơi tôi từng sống”.

Khi phát hiện ra rằng Nhật Bản đang bán nhà giá rẻ, anh quyết định mua một căn cho mình. Sáu năm sau, Wormann sở hữu 7 căn akiya và làm việc toàn thời gian với vai trò nhà sáng tạo nội dung và nhà đầu tư bất động sản tại Nhật Bản.

Anh đã hoàn thành việc cải tạo 3 trong số các tài sản của mình và hiện đang hoàn thiện 4 căn còn lại. Ngày nay, một bất động sản mà anh đã chi khoảng 110.000 USD (khoảng 2,7 tỷ đồng) để mua và cải tạo, mang lại 11.000 USD (khoảng 278 triệu đồng) doanh thu cho thuê ngắn hạn mỗi tháng.

“Akiya” có phải là một khoản đầu tư tốt?

Wormann trả lời “có và không”. Ngày nay, các bất động sản của anh đang mang lại doanh thu 6 con số mỗi năm, nhưng điều này sẽ không xảy ra nếu anh không đầu tư thời gian và công sức để tìm hiểu kỹ về văn hóa, ngôn ngữ và con người Nhật Bản.

“Bạn cần tạo dựng cộng đồng và mạng lưới xã hội tốt tại Nhật Bản để thành công”, Wormann nói. “Bạn không thể đến đây mà không hiểu văn hóa, cách thức hoạt động của Nhật Bản và chỉ đơn giản là ném tiền vào, bởi vì đó sẽ là một cái bẫy”.

Các chuyên gia cũng đồng tình với quan điểm này. Ông Kaneko nhận định: “Akiya có thể là khoản đầu tư tốt cho một số nhóm đối tượng, đặc biệt là những người thích tự mình làm mọi thứ hoặc những người tìm kiếm nơi nghỉ dưỡng yên tĩnh ở nông thôn”.

Tuy nhiên, ông lưu ý rằng “chúng có thể không lý tưởng cho các nhà đầu tư tổ chức hoặc những người tìm kiếm lợi nhuận nhanh hoặc lớn, do chi phí cải tạo cao và tiềm năng bán lại hạn chế ở một số khu vực”. Khả năng mở rộng quy mô cũng có thể là một yếu tố hạn chế nữa.

Điều quan trọng là phải lường trước rằng chi phí có thể rất lớn, đặc biệt là nếu ngôi nhà cần sửa chữa kết cấu lớn. Đồng thời, ông khuyên rằng cần cân nhắc quá trình mua nhà có thể phức tạp do rào cản ngôn ngữ và vấn đề với chính quyền địa phương.

Theo CNBC