Hồi tháng 1, DeepSeek gây chấn động khi tung ra một mô hình AI mạnh mẽ với chi phí phát triển chỉ vài triệu đô la, rẻ hơn đáng kể so với các đối thủ phương Tây. Kể từ đó, hàng loạt công ty công nghệ Trung Quốc đã nhanh chóng giới thiệu các dịch vụ AI giá rẻ, gây sức ép lên các sản phẩm cao cấp của OpenAI hay Google.
Trong vòng 2 tuần qua, ít nhất 10 bản cập nhật hoặc sản phẩm AI lớn đã ra mắt tại Trung Quốc.
Baidu đã trình làng Ernie X1 để cạnh tranh trực tiếp với DeepSeek R1. Alibaba cũng không đứng ngoài cuộc, nâng cấp mô hình AI và giới thiệu các agent AI mới. Tencent thì công bố chiến lược AI của mình cùng với một sản phẩm đối đầu R1. Ant Group tiết lộ cách chip Trung Quốc có thể giúp giảm 20% chi phí AI. Trong khi đó, DeepSeek tiếp tục nâng cấp mô hình V3, còn Meituan – công ty giao đồ ăn lớn nhất thế giới, tuyên bố đầu tư hàng tỷ USD vào AI.
Việc các công ty Trung Quốc liên tục cải tiến AI không chỉ là chạy theo DeepSeek, mà còn nhằm thiết lập tiêu chuẩn toàn cầu và giành thị phần. Dù vẫn còn tranh cãi về việc liệu các mô hình mới này có thể sánh ngang hoặc vượt qua các hệ thống tiên tiến nhất của phương Tây hay không, nhưng rõ ràng chúng đang tạo ra áp lực lớn lên mô hình kinh doanh của những gã khổng lồ Mỹ.
OpenAI hiện phải cân nhắc kỹ lưỡng chiến lược của mình. Công ty đang xem xét việc cung cấp miễn phí một số công nghệ để đối phó với xu hướng mã nguồn mở của DeepSeek, trong khi vẫn tìm cách định giá cao hơn cho các sản phẩm cao cấp. Nếu mô hình giá rẻ của DeepSeek lan rộng, lợi nhuận của Nvidia cũng có thể bị ảnh hưởng do nhu cầu giảm đối với các chip AI đắt đỏ. Theo Amr Awadallah, CEO của Vectara, điều này có thể khiến Nvidia phải điều chỉnh lại mức định giá của mình.
Trước đây, Trung Quốc đã từng đánh bật các đối thủ toàn cầu trong nhiều ngành như xe điện và tấm pin mặt trời bằng cách sản xuất hàng loạt và giảm giá thành. Hiện tại, mô hình này dường như đang lặp lại trong ngành AI.
“Đây là một vấn đề lớn,” Awadallah, nhà sáng lập một startup AI ở Palo Alto – nhận định. “Chúng ta sắp chứng kiến biên lợi nhuận của các công ty AI bị thu hẹp đáng kể, không chỉ với các nhà phát triển mô hình AI mà còn với các tập đoàn lớn đang thúc đẩy tăng trưởng của ngành”.
Những mô hình AI mã nguồn mở, hiệu suất cao, tiêu tốn ít tài nguyên đang nhanh chóng được áp dụng trên toàn cầu, bao gồm cả Mỹ và Ấn Độ. Dù chính phủ và doanh nghiệp tại các nước này đang tìm cách hạn chế DeepSeek, nhưng sự bùng nổ của AI Trung Quốc vẫn đang đặt dấu hỏi lớn về những khoản đầu tư hạ tầng khổng lồ mà OpenAI hay Microsoft đã cam kết.
“Nếu mục tiêu của các công ty AI Trung Quốc là gây xáo trộn thị trường và giành thị phần, thì họ đã thành công”, James Wilton, nhà sáng lập công ty tư vấn Monevate, cho biết. “Họ có thể chấp nhận lỗ trong giai đoạn đầu, nhưng chắc chắn sẽ không duy trì mãi mô hình miễn phí này”.
Cùng lúc đó, các nhà cung cấp dịch vụ điện toán đám mây của Trung Quốc cũng đang giảm giá, khiến cuộc cạnh tranh có thể lan rộng ra ngoài biên giới nước này.
“Đây là hệ quả tất yếu của cuộc chiến giá cả trong hệ sinh thái Trung Quốc, và nó đang bắt đầu lan sang các thị trường khác”, Kevin Xu, nhà sáng lập quỹ đầu tư Interconnected Capital, nhận định.
Hôm thứ Ba, Chủ tịch Alibaba Joe Tsai cảnh báo về nguy cơ bong bóng trong lĩnh vực trung tâm dữ liệu, cho rằng tốc độ phát triển có thể vượt quá nhu cầu thực tế đối với dịch vụ AI. “Tôi vẫn không thể tin được những con số đầu tư vào AI tại Mỹ, lên tới hàng trăm tỷ USD. Tôi không nghĩ nó thực sự cần thiết”, ông nói tại một hội nghị ở Hong Kong.
Nhiều chuyên gia dự đoán rằng làn sóng AI mã nguồn mở này sẽ tiếp tục lan sang các lĩnh vực khác như thị giác máy tính, robot và tạo ảnh.
Với thế mạnh phần cứng của Trung Quốc, càng có nhiều mô hình AI giá rẻ, nhu cầu về các thiết bị tích hợp AI càng tăng. “Trung Quốc đang làm với AI những gì họ vẫn luôn làm: nghiên cứu, sao chép, tối ưu hóa và sau đó khiến đối thủ phá sản bằng giá rẻ và quy mô khổng lồ”, Balaji Srinivasan, nhà đầu tư công nghệ, viết trên X.
