Tại Trung Quốc, các cửa hàng pop-up chuyên bán sản phẩm Nga đang ngày càng xuất hiện nhiều, khiến không ít người thắc mắc. Trên mạng xã hội Trung Quốc, nhiều người đặt câu hỏi vì sao những cửa hàng này lại mọc lên như nấm chỉ sau một đêm.

Hàng ngàn cửa hàng kiểu này đã mở trên khắp đất nước trong vài năm qua, tận dụng mối quan hệ ngày càng sâu sắc giữa Bắc Kinh và Moscow sau khi Nga mở cuộc chiến toàn diện với Ukraine vào năm 2022.

Trung Quốc trở thành phao cứu sinh kinh tế quan trọng cho Nga, quốc gia đang chịu các lệnh trừng phạt từ phương Tây. Kim ngạch thương mại song phương liên tục đạt mức cao kỷ lục, với dầu mỏ, khí đốt và than giá rẻ chiếm phần lớn nhập khẩu của Trung Quốc. Tuy nhiên, thực phẩm Nga như kem, bánh quy ngọt và sữa bột cũng ngày càng được ưa chuộng.

Sự phát triển mạnh mẽ của thị trường hàng Nga

Doanh nghiệp Trung Quốc nhanh chóng nắm bắt cơ hội. Từ năm 2022, hơn 2.500 công ty kinh doanh sản phẩm Nga đã đăng ký hoạt động, trong đó gần một nửa được thành lập chỉ trong năm qua. Khoảng 80% trong số này vẫn đang hoạt động tính đến thời điểm hiện tại. Phần lớn các doanh nghiệp này đặt trụ sở tại tỉnh Hắc Long Giang, khu vực giáp biên giới với Nga, nhưng trong hai năm qua, họ đã mở rộng sang nhiều tỉnh khác.

Mặc dù sản phẩm thủy sản và nông sản chiếm phần lớn lượng hàng thực phẩm nhập khẩu từ Nga, nhưng chính socola, bánh quy và sữa bột mang thương hiệu Nga mới thực sự thu hút người tiêu dùng Trung Quốc. Moscow cũng đang tích cực quảng bá nhãn hiệu “Made in Russia”, góp phần củng cố niềm tin vào chất lượng sản phẩm từ Nga.

Tốc độ phát triển nhanh chóng của các cửa hàng này – được truyền thông nhà nước Trung Quốc mô tả là “điên cuồng”, đã dẫn đến sự nghi ngờ về tính xác thực của sản phẩm. Một số cuộc điều tra từ các phương tiện truyền thông và các KOL trên mạng xã hội cho thấy nhiều mặt hàng mang nhãn hiệu Nga thực chất được sản xuất tại Trung Quốc. Điều này buộc cơ quan chức năng phải vào cuộc để kiểm soát chặt chẽ hơn về nguồn gốc xuất xứ và nhãn mác sản phẩm.

Tại một cửa hàng chuyên bán sản phẩm Nga ở trung tâm Bắc Kinh hồi tháng 2, một nhân viên cửa hàng sắp xếp từng hàng kẹo, bánh quy và sữa bột – những mặt hàng bán chạy nhất.

“Sản phẩm bán chạy nhất là mật ong Nga – khách rất thích. Còn socola này hoàn toàn nguyên chất, tất cả đều rất ngon,” cô giới thiệu.

Trong cửa hàng, một chiếc loa liên tục phát thông điệp chào mừng khách hàng đến với “Gian hàng Sản phẩm Nga” và ca ngợi những sản phẩm này là “tốt cho sức khỏe, thành phần tự nhiên, chất lượng cao”.

“Nơi đây không chỉ là cửa hàng bán sản phẩm Nga mà còn là cửa sổ giới thiệu văn hóa và nét hấp dẫn của nước Nga,” thông điệp nhấn mạnh.

Liang Jinghao, một du khách đến từ tỉnh Sơn Tây, chia sẻ rằng anh đã thấy rất nhiều cửa hàng tương tự ở quê nhà. “Nga là một quốc gia tuyệt vời, với diện tích rộng lớn và tài nguyên phong phú, người dân cũng rất thân thiện,” anh nói.

Su, 20 tuổi, đã mở ba cửa hàng bán sản phẩm Nga tại thành phố Bình Lương, tỉnh Cam Túc từ tháng 9 năm ngoái. Cô cho biết quan hệ giữa Trung Quốc và Nga trong những năm gần đây rất tốt đẹp, và cá nhân cô cũng có ấn tượng tích cực về Nga.

Cửa hàng của Su còn bán cả sản phẩm từ Sri Lanka và Australia, nhưng chúng không được ưa chuộng bằng. “Tôi nghĩ sản phẩm Nga hợp khẩu vị khách hàng hơn,” cô nhận định.

Sự hỗ trợ từ Chính phủ và xu hướng tiêu dùng

Khi cuộc chiến ở Ukraine kéo dài, Trung Quốc và Nga ngày càng xích lại gần nhau, một phần do cả hai đều có chung quan điểm chống lại ảnh hưởng của Mỹ và phương Tây. Tổng thống Nga Vladimir Putin và chính quyền của ông cũng nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ công chúng Trung Quốc.

Theo một cuộc khảo sát của Trung tâm Chiến lược và An ninh Quốc tế thuộc Đại học Thanh Hoa Bắc Kinh, 66% người Trung Quốc có cái nhìn tích cực về Nga, trong khi 76% có quan điểm tiêu cực về Mỹ.

Cơn sốt hàng “Made in Russia” bắt đầu từ đầu năm 2022. Ngay sau khi Nga đưa quân vào Ukraine, gian hàng trực tuyến “Russian State Pavilion” – được đại sứ quán Nga tại Trung Quốc hậu thuẫn – nhanh chóng gây sốt trên mạng xã hội Trung Quốc. Người tiêu dùng đổ xô mua các sản phẩm như kẹo, trà, với doanh thu gần 6 triệu nhân dân tệ (khoảng 826.000 USD) chỉ trong 3 ngày.

Đến tháng 4/2023, hơn 300 công ty Nga đã gia nhập các nền tảng thương mại điện tử Trung Quốc như Taobao và JD.

Một năm sau, lễ hội “Made in Russia Festival and Fair” lần đầu tiên được tổ chức tại Thẩm Dương và Đại Liên, do Trung tâm Xuất khẩu Nga phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức. Hơn 150 công ty Nga tham gia và bán được 2,3 triệu USD hàng hóa cho người tiêu dùng Trung Quốc.

Hiện tại, Trung tâm Xuất khẩu Nga đã cấp phép cho tám cửa hàng bán lẻ chính thức tại Trung Quốc dưới thương hiệu “Russian State Pavilion”. Tuy nhiên, số lượng này vẫn chưa là gì so với hàng nghìn cửa hàng tư nhân đang tận dụng cơn sốt hàng Nga.

Khi các cửa hàng ngày càng phổ biến, những nghi vấn về chất lượng và nguồn gốc hàng hóa cũng ngày càng tăng. Cuối năm ngoái, nhiều người tiêu dùng Trung Quốc lên mạng than phiền rằng một số sản phẩm được quảng bá là hàng Nga thực chất được sản xuất tại Trung Quốc hoặc Malaysia.

Một báo cáo của trang tin Jiemian News phát hiện nhiều sản phẩm như bánh mì, xúc xích và sữa bột tại các cửa hàng Nga thực ra được sản xuất tại các nhà máy ở Đông Bắc Trung Quốc.

Trên Douyin (phiên bản TikTok tại Trung Quốc), nhiều KOL người Nga sống tại Trung Quốc đã lên tiếng vạch trần những mặt hàng “giả mạo”. “Tôi chưa từng thấy loại kẹo này ở Nga. Bao bì toàn là hàng giả”, một người nói.

Trước làn sóng phản đối, đại sứ quán Nga tại Trung Quốc cũng đưa ra cảnh báo về các sản phẩm “giả mạo” đội lốt hàng Nga. Chính quyền Thượng Hải đã mở hai đợt kiểm tra 47 cửa hàng, phát hiện bảy cửa hàng quảng cáo sai sự thật, một số cửa hàng bị phạt và buộc phải ghi rõ nguồn gốc xuất xứ.

Dù có những tranh cãi, sức hút của hàng Nga vẫn chưa hạ nhiệt. Trung tâm Xuất khẩu Nga thông báo sẽ mở thêm 300 cửa hàng hợp tác với doanh nghiệp Trung Quốc trước cuối năm nay.

Tại lễ hội “Made in Russia Festival and Fair” năm nay, Veronika Nikishina, giám đốc Trung tâm Xuất khẩu Nga, gợi ý rằng hàng Nga chính hãng sẽ có nhãn hiệu hình chim bồ câu với dòng chữ “Made in Russia” rõ ràng.

“Chúng tôi hy vọng người tiêu dùng Trung Quốc có thể mua được những sản phẩm Nga chính hãng, chất lượng cao”, bà nói.

Theo CNN