Trong bối cảnh căng thẳng chính trị gia tăng, hơn 165 vụ kiện đang âm thầm định hình cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2024. Các cuộc chiến pháp lý này không chỉ báo hiệu một cuộc đấu tranh gay gắt trước thềm bầu cử, mà còn dự báo một cơn bão thách thức pháp lý có thể nổ ra sau cuộc bỏ phiếu vào tháng 11 tới.
Từ cách tính phiếu bầu ở bang Georgia, địa điểm bỏ phiếu vắng mặt ở Wisconsin, đến loại giấy tờ tùy thân sinh viên có thể xuất trình tại các điểm bỏ phiếu ở Bắc Carolina – mọi khía cạnh của quy trình bầu cử đều đang bị đặt dưới sự soi xét pháp lý kỹ lưỡng của lưỡng Đảng nhằm giành lợi thế trong cuộc bầu cử đang đến gần.
Theo thống kê, có ít nhất 165 vụ kiện về nguyên tắc bầu cử ở cấp tiểu bang được đệ trình kể từ năm 2023 trên 37 tiểu bang, thách thức gần như mọi khía cạnh của cuộc bầu cử.
Các vụ kiện tập trung vào 7 tiểu bang “chiến địa” cho chiến thắng của đại cử tri đoàn: Arizona, Georgia, Michigan, Nevada, North Carolina, Pennsylvania và Wisconsin. Đây là các bang chiến địa nơi có tỷ lệ ủng hộ sít sao giữa Phó Tổng thống Kamala Harris và cựu Tổng thống Donald Trump.
Trong cuộc đấu tranh pháp lý này, phe Cộng hòa và các nhóm bảo thủ dường như đang chiếm ưu thế về số lượng, chiếm 55% tổng số vụ kiện được đệ trình. Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa (RNC) đã áp dụng một chiến lược pháp lý mạnh mẽ, đưa ra các vụ kiện hoặc tích cực tham gia vào các vụ kiện hiện có.
Ngược lại, Ủy ban Quốc gia đảng Dân chủ (DNC) có vẻ thận trọng hơn trong việc khởi kiện trực tiếp, nhưng vẫn tham gia vào một số cuộc chiến pháp lý căng thẳng, đặc biệt là ở Georgia.
Các vụ kiện này không chỉ đơn thuần là những tranh chấp pháp lý. Chúng phản ánh một bước ngoặt đáng lo ngại trong nền dân chủ lâu đời nhất thế giới. Việc các thẩm phán ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc định hình kết quả bầu cử đặt ra những câu hỏi nghiêm trọng về tính toàn vẹn của quá trình dân chủ.
Hơn nữa, ngay cả khi tòa án không trực tiếp quyết định kết quả, các vụ kiện này có thể làm suy yếu niềm tin của công chúng vào hệ thống bầu cử, một xu hướng nguy hiểm đã được thúc đẩy bởi các thuyết âm mưu và tranh cãi sau khi Donald Trump từ chối thừa nhận thất bại trong cuộc bầu cử năm 2020.
Cuộc bầu cử năm 2020 và những hậu quả của nó đang đè nặng lên các cuộc chiến pháp lý hiện tại. Sau hơn 60 vụ kiện không thành công của ông Trump và đồng minh, dẫn đến cuộc bạo loạn ngày 6/1 tại Điện Capitol, các bên liên quan đang chuẩn bị kỹ lưỡng hơn cho cuộc chiến pháp lý lần này.
Các vụ kiện hiện tại tập trung vào nhiều khía cạnh khác nhau của quy trình bầu cử, từ cách đăng ký cử tri, duy trì danh sách cử tri, đến thời hạn nộp phiếu bầu qua thư và quyền hạn của các quan chức bầu cử trong việc hoàn tất kết quả. Đảng Cộng hòa và các nhóm bảo thủ chủ yếu nhắm đến việc thu hẹp phạm vi cử tri, trong khi Đảng Dân chủ và các nhóm thiên tả tập trung vào việc loại bỏ các rào cản đối với quyền bỏ phiếu.
Kết quả của các vụ kiện này rất trái chiều. RNC đã thua trong một số trận chiến về việc bỏ phiếu vắng mặt và sử dụng thùng phiếu, nhưng lại thắng trong việc hạn chế các lựa chọn ID cử tri cho sinh viên đại học. DNC cũng có những thắng lợi và thất bại riêng, cho thấy tình hình pháp lý phức tạp và khó đoán định.
Đại dịch Covid-19 đã tạo ra những thay đổi đáng kể trong cách thức bỏ phiếu, với 43% cử tri Mỹ bỏ phiếu vắng mặt vào năm 2020. Mặc dù con số này giảm vào cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2022, nhưng vẫn cao hơn nhiều so với mức lịch sử, dẫn đến nhiều tranh cãi và kiện tụng liên quan đến việc bỏ phiếu từ xa.
Các viên chức bầu cử dù ở đảng phái nào đều phản đối mạnh mẽ các cáo buộc về các vấn đề phổ biến với các thiết bị bỏ phiếu. Họ cho rằng những khiếu nại vô căn cứ về quản lý yếu kém và gian lận cử tri – vốn rất hiếm – mới chính là mối đe dọa lớn nhất đối với tính toàn vẹn của các cuộc bầu cử.
Thời gian là yếu tố quan trọng trong các vụ kiện này. Hơn một phần ba số vụ được đệ trình vào tháng 8 và tháng 9, cho thấy sự gấp rút trong việc giải quyết hoặc thu hút sự chú ý của công chúng trong những tuần cuối cùng của chiến dịch. Các thẩm phán phải cân nhắc kỹ lưỡng, vì các quyết định vào phút chót có thể gây nhầm lẫn cho cử tri và ảnh hưởng đến việc điều hành cuộc bầu cử.
Các viên chức bầu cử nhấn mạnh rằng không có cuộc tranh cử tổng thống nào được quyết định chính thức ngay sau khi các điểm bỏ phiếu đóng cửa. Hơn một nửa số tiểu bang chấp nhận ít nhất một số lá phiếu vắng mặt đến sau ngày bầu cử, một thông lệ mà đảng Cộng hòa đang ra tòa để phản đối.
Kết quả của các vụ kiện này sẽ có tác động sâu rộng đến cách thức tiến hành bầu cử và niềm tin của công chúng vào quá trình dân chủ. Cho đến khi có kết quả kiểm phiếu, không thể biết chắc vấn đề nào ở tiểu bang nào sẽ gây ra các cuộc chiến pháp lý sau ngày bầu cử. Tuy nhiên, rõ ràng là cuộc đua năm 2024 sẽ không chỉ diễn ra tại các điểm bỏ phiếu, mà còn trong các phòng xử án trên khắp đất nước.
Khi cuộc bầu cử đang đến gần, công chúng Mỹ và cả thế giới đang theo dõi chặt chẽ không chỉ các chiến dịch tranh cử, mà còn cả những diễn biến pháp lý có thể định hình tương lai chính trị của quốc gia quyền lực nhất thế giới. Kết quả của các vụ kiện này sẽ không chỉ ảnh hưởng đến cuộc bầu cử năm 2024, mà còn có thể tạo ra những tiền lệ quan trọng cho các cuộc bầu cử trong tương lai, định hình lại cách thức vận hành của nền dân chủ Mỹ trong những năm tới.
Theo Washington Post
