Công ty công nghệ sinh học 23andMe Holding Co., đơn vị cung cấp dịch vụ xét nghiệm di truyền phục vụ mục đích y tế và xác định phả hệ, vừa chính thức nộp đơn xin phá sản sau khi không tìm được nhà đầu tư mua lại.

Từng được kỳ vọng là “kỳ lân” trong lĩnh vực công nghệ sinh học, 23andMe đã thu thập dữ liệu DNA từ mẫu nước bọt của hơn 15 triệu khách hàng. Tuy nhiên, kể từ khi niêm yết trên sàn chứng khoán vào năm 2021, công ty vẫn chưa ghi nhận bất kỳ khoản lợi nhuận nào.

Theo hồ sơ gửi tòa án, Hội đồng quản trị công ty đã bác bỏ lời đề nghị mua lại từ người đồng sáng lập kiêm cựu giám đốc điều hành Anne Wojcicki.

Các tài liệu cho biết thông tin cá nhân và dữ liệu di truyền mà công ty sở hữu hiện có thể bị đem ra bán đấu giá để trả nợ, dưới sự giám sát của tòa án. Đây là một động thái gây tranh cãi, khi dữ liệu di truyền được xem là nhạy cảm và liên quan trực tiếp đến quyền riêng tư của hàng triệu khách hàng.

Trong những năm đầu phát triển, 23andMe đã huy động được tới 600 triệu USD từ các nhà đầu tư và chi mạnh tay cho chiến dịch marketing với mục tiêu đạt 10 triệu người dùng, theo một bản thuyết trình với cổ đông vào năm 2021. Tuy nhiên, mô hình kinh doanh chủ yếu dựa vào việc bán bộ kit xét nghiệm một lần đã khiến công ty gặp khó khăn trong việc duy trì nguồn doanh thu ổn định và phát triển nhóm khách hàng trung thành.

“Bản chất ‘một lần’ của doanh số liên quan đến bộ dụng cụ lấy nước bọt đã dẫn đến việc lượng khách hàng sụt giảm, kéo theo doanh thu đi xuống”, Giám đốc tái cấu trúc Matthew Kvarda cho biết trong hồ sơ nộp lên tòa án.

Tính đến nay, chỉ còn khoảng 550.000 khách hàng duy trì đăng ký trả phí cho hai dịch vụ chính của công ty. Hai dịch vụ này đã đóng góp 76% tổng doanh thu của 23andMe trong năm tài chính gần nhất, kết thúc vào ngày 31/3/2024.

Theo hồ sơ tòa án, 23andMe, hiện có trụ sở tại Thung lũng Silicon, sẽ tiếp tục tìm kiếm nhà đầu tư với hy vọng nhận được ít nhất một lời đề nghị mua lại ràng buộc trước ngày 7/5. Mốc thời gian này do các chủ nợ đặt ra trong bối cảnh công ty đang đàm phán khoản vay trị giá 35 triệu USD nhằm tài trợ cho quá trình phá sản, khoản vay này sẽ cần sự phê duyệt của tòa án.

Việc nộp đơn xin bảo hộ phá sản theo Chương 11 tại thành phố St. Louis cũng nhằm giải quyết các rắc rối pháp lý liên quan đến vụ vi phạm dữ liệu nghiêm trọng vào năm 2023. Sự cố an ninh mạng này đã ảnh hưởng đến dữ liệu cá nhân của khoảng 7 triệu khách hàng, trong đó có khoảng 14.000 tài khoản bị tin tặc truy cập trực tiếp. Công ty hiện đang đối mặt với khoảng 35.000 đơn khiếu nại liên quan đến sự cố.

Vụ phá sản đánh dấu một bước ngoặt đáng buồn đối với 23andMe, công ty từng được định giá lên tới 3,5 tỷ USD khi niêm yết. Những nỗ lực gần đây của CEO Anne Wojcicki nhằm đưa công ty trở lại hình thức sở hữu tư nhân đã bị một ủy ban đặc biệt trong nội bộ công ty từ chối vào đầu tháng này.

Cũng theo hồ sơ tòa án, 23andMe hiện đang nắm giữ 277,4 triệu USD tài sản và có khoản nợ phải trả trị giá 214,7 triệu USD. Để tiếp tục vận hành trong thời gian tái cấu trúc, công ty đã nhận được cam kết tài trợ từ JMB Capital Partners với tổng giá trị lên tới 35 triệu USD.

Nếu được tòa án chấp thuận, khoản vay này sẽ chịu lãi suất 14% cùng với các loại phí đi kèm gồm: phí cam kết 2%, phí thoát hợp đồng 6% và khoản phí làm việc trị giá 100.000 USD.

“Chúng tôi kỳ vọng quá trình phá sản dưới sự giám sát của tòa án sẽ giúp đẩy nhanh các nỗ lực nhằm giải quyết khó khăn tài chính và vận hành mà công ty đang gặp phải, bao gồm việc cắt giảm chi phí, giải quyết các khoản nợ pháp lý và hợp đồng thuê đất,” ông Mark Jensen, Chủ tịch và thành viên Ủy ban đặc biệt của Hội đồng quản trị, cho biết trong một tuyên bố.

Bên cạnh đó, công ty cũng thông báo bà Anne Wojcicki sẽ rời khỏi vị trí Giám đốc điều hành nhưng vẫn giữ vai trò thành viên Hội đồng quản trị. Ông Joe Selsavage đã được bổ nhiệm làm Giám đốc điều hành tạm thời để dẫn dắt công ty trong giai đoạn tái cấu trúc.

Vụ phá sản của 23andMe đánh dấu sự sa sút đáng kể của một trong những công ty tiên phong trong lĩnh vực công nghệ gen. Dù từng được đánh giá cao nhờ khả năng giúp người dùng tiếp cận thông tin di truyền cá nhân với chi phí hợp lý, công ty vẫn không thể chuyển hóa tiềm năng đó thành một mô hình kinh doanh bền vững.

Tham khảo Business Insider (BI)