Biến đổi khí hậu đang tạo ra những thay đổi sâu sắc tại Greenland, hòn đảo rộng lớn nhưng dân cư thưa thớt nằm giữa biển Bắc Cực và Bắc Đại Tây Dương.

Theo phân tích từ hình ảnh vệ tinh được các nhà nghiên cứu Đại học Leeds (Anh) công bố năm ngoái, lãnh thổ tự trị của Đan Mạch này đang ngày càng xanh tươi hơn do tác động của sự nóng lên toàn cầu. Nhiều khu vực trước đây được bao phủ bởi băng tuyết nay đã biến thành đất ngập nước, khu vực cây bụi và đá trọc.

Các nhà khoa học đã nhiều lần cảnh báo rằng hiện tượng này không chỉ làm gia tăng lượng khí nhà kính mà còn đẩy mực nước biển lên cao.

Tuy nhiên, đối với các công ty khai khoáng, băng tan ở Greenland lại mở ra cơ hội cho một “cơn sốt khoáng sản”.

Roderick McIllree, Giám đốc điều hành công ty khai khoáng 80 Mile tại Anh, nhận định rằng hiện tượng băng tan đang giúp việc tiếp cận các khu vực hẻo lánh trở nên dễ dàng hơn. “Bây giờ, băng chỉ thực sự hình thành trong khoảng 3-4 tháng ở vùng Cực Bắc, trong khi phần còn lại của Greenland đang chứng kiến băng tan, để lộ các lớp đá và trữ lượng khoáng sản chưa từng được phát hiện trước đây,” ông chia sẻ.

Hiện tại, 80 Mile đang phát triển ba dự án lớn ở Greenland, bao gồm một khu nhượng quyền dầu mỏ ở bờ Đông, dự án khai thác titan gần căn cứ không gian Pituffik của Mỹ ở phía Tây Bắc, và dự án Disko-Nuussuaq ở phía Tây Nam. Ông McIllree nhấn mạnh rằng dự án Disko có thể trở thành một trong những những mỏ niken và đồng lớn nhất thế giới.

Một cơn bão địa chính trị

Tony Sage, Giám đốc điều hành Critical Metals Corporation, cho biết việc băng tan đã mang lại nhiều lợi ích về mặt hậu cần. Tại dự án Tanbreez ở phía Nam Greenland, công ty có thể đưa các tàu lớn từ Đại Tây Dương đến ngay cạnh khu vực khai thác mà không cần xây dựng cảng.

Theo ông, các tàu lớn từ Bắc Đại Tây Dương giờ đây có thể cập bến trực tiếp tại mỏ Tanbreez ở miền Nam Greenland, với các vịnh sâu 80m cho phép sử dụng bến nổi thay vì xây dựng cảng cố định.

Sage so sánh với tình hình ở Siberia, nơi dù có băng vĩnh cửu và tuyết dày đặc nhưng vẫn duy trì được hoạt động khai thác khoáng sản, dầu khí, và dự đoán Greenland sẽ sớm chứng kiến một “cơn sốt vàng” nhỏ.

Bên cạnh khí hậu khắc nghiệt, cảnh quan xa xôi và dân số ít ỏi của Greenland, Sage cũng chỉ ra những thách thức về cơ sở hạ tầng tại đây.

“Đó chỉ là vấn đề hậu cần. Người Đan Mạch chưa bao giờ xây dựng đường sắt và không xây dựng bất kỳ con đường nào”, Sage nói. “Khi bạn ra ngoài những thị trấn và thành phố nhỏ này, không có đường xá. Vì vậy, nếu bạn muốn đi từ, ví dụ, Qaqortoq, nơi chúng tôi đang ở, đến Nuuk, bạn phải đi trực thăng. Vì vậy, đó là vấn đề có thể gây cản trở cho làn sóng khai thác sắp tới”, ông nói thêm.

Trong bối cảnh địa chính trị hiện nay, Greenland đang được xem như một giải pháp thay thế từ phương Tây để giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung đất hiếm từ Trung Quốc. Tổng thống đắc cử Donald Trump nhiều lần bày tỏ mong muốn kiểm soát lãnh thổ này, thậm chí không loại trừ khả năng sử dụng quân sự.

Đáp lại, Thủ tướng Greenland Mute Egede khẳng định sự sẵn sàng hợp tác với Mỹ trong lĩnh vực khai khoáng, nhưng cũng nhấn mạnh “Greenland không phải để bán” và kêu gọi tôn trọng nguyện vọng độc lập của hòn đảo.

Giai đoạn đầu

Theo khảo sát năm 2023 của Cơ quan Khảo sát Địa chất Đan Mạch và Greenland (GEUS), Greenland sở hữu 38 loại nguyên liệu thô có tiềm năng khai thác từ trung bình đến cao, bao gồm các kim loại đất hiếm như graphite, niobium, platinum, molybdenum, tantalum và titan, cùng với các mỏ lithium, hafnium, uranium và vàng.

Những khoáng sản này đóng vai trò then chốt trong quá trình chuyển đổi năng lượng, từ sản xuất pin xe điện đến công nghệ lưu trữ năng lượng và ứng dụng an ninh quốc gia.

Jakob Kløve Keiding, chuyên gia cao cấp tại GEUS, nhận định rằng mặc dù Greenland có tiềm năng khai thác to lớn, hiện tại hoạt động khai thác vẫn còn hạn chế.

“Greenland là khu vực thăm dò chưa phát triển, vì vậy, nó đang ở giai đoạn đầu của việc thăm dò, với nhiều mỏ thiếu dữ liệu chi tiết, dù đã xác định được một số mỏ lớn”.

Keiding đã đưa ra một lưu ý thận trọng khi được hỏi về khả năng xảy ra một ‘cơn sốt vàng’ khoáng sản, dù băng tan ở Greenland có thể giảm bớt khó khăn về hậu cần, việc triển khai khai thác vẫn sẽ mất “một khoảng thời gian khá dài”.

Theo CNBC