Nền kinh tế Thái Lan vốn đã trong tình trạng suy yếu. Chi tiêu tiêu dùng vẫn ảm đạm bất chấp các gói kích thích của Chính phủ, hầu hết các động lực tăng trưởng chính đều hoạt động kém hiệu quả, trong khi sự bất ổn từ chính sách thuế trả đũa của Tổng thống Mỹ Donald Trump khiến tăng trưởng kinh tế Thái năm nay có thể chỉ nhích nhẹ trên 1%.

Giờ đây, nền kinh tế lớn thứ hai Đông Nam Á đang đối mặt với một mối đe dọa mới: vòng xoáy hỗn loạn chính trị có thể khiến Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra hoặc đảng cầm quyền Pheu Thai của bà mất quyền lực.

“Chúng tôi đang ở trong giai đoạn suy thoái kinh tế, bị chi phối bởi nhiều yếu tố bất lợi”, ông Visit Limlurcha, Phó Chủ tịch Phòng Thương mại Thái Lan chia sẻ. “Tình hình hiện tại có thể khiến mọi thứ trở nên phức tạp hơn”.

Nguy cơ đình trệ ngân sách và bất ổn chính trị

Vấn đề cấp bách nhất trước mắt là việc thông qua ngân sách cho năm tài khóa 2026 trị giá 3,78 nghìn tỷ baht (tương đương 115 tỷ USD), bắt đầu từ ngày 1/10 tới. Ngân sách này phải được quốc hội phê chuẩn trong vài tháng tới.

Tiến trình này có thể bị gián đoạn nếu Thủ tướng Paetongtarn – đang chịu áp lực vì cách xử lý tranh chấp biên giới kéo dài với Campuchia – quyết định giải tán quốc hội và tổ chức tổng tuyển cử sớm.

“Nếu Quốc hội bị giải tán trước khi ngân sách được thông qua, quá trình này sẽ bị trì hoãn nghiêm trọng”, ông Prakit Siriwattanaket, Giám đốc điều hành của công ty quản lý tài sản Merchant Partners nhận định.

Dù vậy, Bộ trưởng Tài chính Pichai Chunhavajira vẫn bày tỏ lạc quan, cho biết ông tin rằng ngân sách sẽ được thông qua đúng hạn vào tháng 10. “Tôi tin rằng những người có trách nhiệm đều hiểu rõ tầm quan trọng của ngân sách đối với Thái Lan”, ông nói.

Tăng trưởng yếu, niềm tin thị trường lao dốc

Nền kinh tế Thái Lan hiện đang tụt lại so với các nước trong khu vực, chịu áp lực từ gánh nặng nợ hộ gia đình cao, chi phí vay mượn đắt đỏ và nhu cầu suy yếu từ Trung Quốc – một trong những thị trường du lịch chủ lực của Thái Lan. Năm ngoái, GDP chỉ tăng 2,5%, và theo dự báo của Bộ trưởng Pichai, con số này có thể bị cắt giảm một nửa trong năm nay nếu Mỹ áp thuế cao hơn.

Thị trường chứng khoán Thái Lan (SET) hiện là sàn giao dịch có hiệu suất tệ nhất châu Á trong năm nay, giảm 23,4%. Niềm tin công nghiệp rơi xuống mức thấp nhất trong 8 tháng vào tháng 5, trong khi chỉ số niềm tin tiêu dùng chạm đáy 27 tháng.

Theo báo cáo của nhóm chuyên gia kinh tế tại Ngân hàng OCBC gồm Lavanya Venkateswaran và Jonathan Ng, chi tiêu chính phủ đã giảm hơn 38% trong giai đoạn tháng 4–5/2025. Họ cảnh báo Thái Lan có thể đối mặt đòn giáng kép từ nội lẫn ngoại nếu đồng thời sụt giảm cả chi tiêu công và xuất khẩu.

Biểu tình, thuế quan và thế bế tắc chính trị

Trong bối cảnh hỗn loạn, Thủ tướng Paetongtarn có thể vẫn giữ được vị trí lãnh đạo và liên minh do đảng Pheu Thai đứng đầu nhiều khả năng vẫn chiếm đa số tại quốc hội, dù với thế yếu hơn trước. Tuy nhiên, kịch bản này đồng nghĩa với việc bất ổn chính trị sẽ kéo dài và nguy cơ biểu tình đường phố – vốn từng là tác nhân trong các cuộc khủng hoảng trước đây – có thể quay trở lại, đe dọa một trong những trụ cột kinh tế còn lại của Thái Lan: ngành du lịch.

“Tôi thực sự lo ngại. Tôi không muốn tình hình leo thang đến mức người dân phải xuống đường”, ông Thienprasit Chaiyapatranun, Chủ tịch Hiệp hội Khách sạn Thái Lan – đại diện cho khoảng 1.000 cơ sở lưu trú – chia sẻ. “Nếu có biểu tình, du lịch sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng”.

Các nhóm hoạt động – trong đó có những người từng phản đối cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra, cha của bà Paetongtarn – đã nhóm họp hôm thứ Sáu để lên kế hoạch tổ chức biểu tình lớn vào tuần tới, đồng thời kêu gọi bà từ chức.

Một chính phủ không đủ thẩm quyền cũng sẽ gặp khó khăn trong quá trình đàm phán thương mại đang diễn ra với Hoa Kỳ, quốc gia đã đe dọa áp mức thuế lên tới 36% đối với hàng nhập khẩu từ Thái Lan, theo phân tích của ông Natapon Khamthakrue từ công ty chứng khoán Yuanta.

“Mỹ chắc chắn sẽ không muốn đàm phán với một chính phủ yếu thế hoặc thiếu số phiếu cần thiết”, ông nói.

Bộ trưởng Pichai thừa nhận đàm phán với Washington sẽ không thể kết thúc trong thời gian ngắn. “Không quốc gia nào có thể đạt thỏa thuận sớm. Ngay cả những nước đã bắt đầu đàm phán cũng chưa đạt kết quả cuối cùng”, ông nhấn mạnh.

Dù vậy, một số hiệp hội doanh nghiệp và chuyên gia vẫn nuôi hy vọng tình hình chính trị sẽ sớm được giải quyết để giảm thiểu thiệt hại cho nền kinh tế Thái Lan – vốn đã trải qua nhiều cuộc đảo chính trong 80 năm qua, bao gồm hai lần lật đổ chính phủ do gia tộc Shinawatra lãnh đạo.

“Nền kinh tế Thái Lan không xa lạ với bất ổn chính trị”, nhóm chuyên gia của OCBC nhận xét. “Nhưng thời điểm hiện tại là đặc biệt bất lợi khi các yếu tố bên ngoài đang gây sức ép lớn”.

Theo Reuters

>> Campuchia ‘cấm cửa’ nông sản Thái, hơn 30 xe tải nằm chờ xếp hàng dài ở biên giới