Ngày (20/6), Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) đã thực hiện 4 vụ khám xét ở Oakland, bang California, Mỹ. Các đặc vụ khám xét nhà của Thị trưởng thành phố Oakland, bà Sheng Thao, cùng với nhà của doanh nhân David Dương cũng như con trai Andy Dương của ông.
Là một doanh nhân gốc Việt nổi tiếng, ông David Dương sở hữu California Waste Solutions, công ty xử lý rác thải có hợp đồng cung cấp dịch vụ xử lý rác thải cho thành phố với trị giá cả tỷ USD. Văn phòng của công ty cũng bị FBI khám xét.
Cho đến nay FBI vẫn chưa chính thức đưa ra bất kỳ lời buộc tội nào đối với bà Thao, hai cha con ông Dương cũng như công ty California Waste Solutions. Tuy nhiên, theo một tờ báo địa phương, những hành động của FBI là tín hiệu cho thấy họ đang điều tra cả những người khác. Tờ báo này cũng giải thích một số điểm quan trọng của sự việc đang gây chấn động thành phố Oakland.
 |
| Đặc vụ FBI mang những chiếc hộp ra khỏi nhà bà Thao |
David Dương đang kinh doanh gì ở Oakland?
David Dương là một thành viên nổi tiếng trong cộng đường người Mỹ gốc Việt ở vùng Vịnh Sanfrancisco. Ông thành lập California Waste Solutions (CWS) vào năm 1992. Theo website công ty, gia đình họ Dương từng sở hữu một nhà máy giấy ở Việt Nam trước khi chuyển tới Mỹ năm 1979. Năm 1983, họ thành lập 1 công ty tái chế giấy nhỏ có tên CoGiDo Recycling và mua một nhà kho ở phía Tây thành phố trong cùng năm đó.
Đến nay, California Waste Solutions là công ty thu gom và tái chế rác chính thức của thành phố Oakland. Ngoài ra công ty còn hoạt động ở San Jose và cũng có nhà máy ở Việt Nam.
Năm 2014, Hội đồng thành phố Oakland gây bất ngờ khi bỏ phiếu chọn California Waste Solutions làm nhà cung cấp dịch vụ cho toàn thành phố, ký hợp đồng trị giá 1 tỷ USD. Waste Management, vốn có quy mô lớn như công ty của David Dương rất nhiều, đã phản đối và cho rằng CWS không có đủ năng lực và kinh nghiệm để làm việc này. Sau đó Hội đồng thành phố quyết định chia đôi hợp đồng. Waste Management phụ trách phần gom rác và CSW phụ trách phần xử lý, tái chế.
Năm 2017, thành phố Oakland kiện CWS vì tính mức phí quá cao đối với một số tòa nhà nhiều căn hộ và kiếm thêm hàng triệu USD lợi nhuận. Cuối cùng hai bên đi đến một thỏa thuận hòa giải vào năm 2021, theo đó CWS hoàn trả cho các chủ nhà hơn 6 triệu USD và giảm mức phí hàng tháng. Tuy nhiên, phải đến tháng 1 năm nay, các bên mới thống nhất được cách thức hoàn trả.
 |
| Ông David Dương thành lập California Waste Solutions vào năm 1992 |
Những mối quan hệ chính trị
Tài khoản mạng xã hội của hai cha con ông David Dương thường tràn ngập những bức ảnh chụp cùng các chính trị quyền lực nhất của thành phố Oakland, bang California và cả cấp quốc gia.
Có thể kể đến một số người như bà Thao, Thượng nghị sĩ Nancy Skinner, Thống đốc bang Gavin Newsom, cựu Ngoại trưởng Mỹ John Kerry, Thượng nghị sĩ bang Texas Ted Cruz, nhiều Thống đốc các bang Montana, Maine, New Jersey… Ông còn chụp ảnh với cả Tổng thống Mỹ Joe Biden cùng Phó Tổng thống Kamala Harris.
Mùa hè năm ngoái, bà Thao dẫn đầu một phái đoàn thương mại tới Việt Nam trong chuyến công tác nước ngoài đầu tiên của bà trên cương vị Thị trưởng. Mục đích của chuyến đi là quảng bá Cảng Oakland vốn có rất nhiều hoạt động kinh doanh với các thị trường châu Á trong đó có Việt Nam.
Chuyến đi này được tài trợ một phần bởi Hiệp hội Doanh nhân Việt – Mỹ (ông Dương làm Chủ tịch Hiệp hội này). Bà Thao và các quan chức thành phố đã gặp gỡ đại diện Cảng quốc tế Long An và lãnh đạo các thành phố Hà Nội, TP. HCM, Đà Nẵng cùng một số doanh nghiệp lớn.
Ông Dương cũng nổi tiếng với một số hoạt động từ thiện ở Oakland như tặng ba chiếc máy bay không người lái trị giá 80.000 USD cho Sở Cảnh sát Oakland hay tặng khẩu trang khi đại dịch Covid-19 đang bắt đầu.
Mục tiêu chính của một chiến dịch rửa tiền lớn?
Bắt đầu từ năm 2019, cơ quan giám sát chính trị ở Oakland là Ủy ban Đạo đức Công cùng với Ủy ban Chính trị Công bằng của bang California đã kết hợp mở một cuộc điều tra sau khi nhận tin báo gia đình họ Dương bí mật hối lộ hàng chục nghìn USD cho các thành viên trong ủy ban tranh cử của Hội đồng thành phố Oakland.
Từ năm 2016 đến 2018, gia đình này đã bơm 67.000 USD hỗ trợ chiến dịch tranh cử của 7 chính trị gia trong đó có bà Thao (lúc đó đang ở trong Hội đồng thành phố). Điều này xảy ra trong lúc thành phố đang đàm phán với CWS về việc di dời các cơ sở xử lý rác ở phía Tây tới một căn cứ quân sự cũ; đồng thời CWS cũng đang vướng phải kiện tụng với Thẩm phán Barbara Parker về việc thu phí quá cao.
Hai cha con ông Dương bị cáo buộc sử dụng các khoản tài trợ “rơm”, mượn danh người khác để ngụy trang cho số tiền hối lộ. Cơ quan điều tra đã triệu tập 13 người được cho là có liên quan đến việc này nhưng hầu hết đều từ chối hợp tác.
