Trong chuyến thăm kéo dài bốn ngày tới Scotland, Tổng thống Mỹ Donald Trump liên tục công kích năng lượng gió và kêu gọi Anh tăng cường khai thác dầu, gọi Biển Bắc là một “kho báu” mà Anh đang để lãng phí vì mức thuế quá cao.

Trên mạng xã hội Truth Social hôm thứ Ba, ông Trump viết: “Chính phủ Anh về cơ bản đã nói với các công ty khai thác và khoan dầu rằng: ‘Chúng tôi không cần các ông’. Hãy khuyến khích họ ngay lập tức. Có một kho tài sản khổng lồ đang chờ đợi Vương quốc Anh, cùng với chi phí năng lượng thấp hơn đáng kể cho người dân!”

Sản lượng dầu từ Biển Bắc đã sụt giảm mạnh trong nhiều thập kỷ qua và được dự báo sẽ tiếp tục giảm. Tuy nhiên, khu vực này vẫn đóng vai trò quan trọng trong an ninh năng lượng và việc làm tại Anh, đồng thời là một chủ đề nhạy cảm trong chính trường, đặc biệt dưới thời Thủ tướng Keir Starmer.

Bình luận của ông Trump được đưa ra khi ông khai trương một sân golf mới tại khu nghỉ dưỡng của mình ở Aberdeenshire — khu vực trung tâm của hoạt động khai thác dầu tại Biển Bắc.

Anh đang áp mức thuế thuộc hàng cao nhất thế giới đối với các công ty dầu khí

Anh hiện áp mức thuế lợi nhuận với các công ty dầu mỏ lên tới 78%, thuộc hàng cao nhất thế giới. Trong khi chính phủ Bảo thủ tiền nhiệm từng cam kết “khai thác tối đa” trữ lượng dầu khí Biển Bắc, chính phủ Công đảng của ông Starmer lại vận động tranh cử với cam kết đẩy mạnh đầu tư vào năng lượng sạch, bao gồm điện gió và điện hạt nhân. Trong bối cảnh thế giới ghi nhận mức nhiệt kỷ lục, các nhà khoa học nhấn mạnh nguyên nhân chính là do việc đốt nhiên liệu hóa thạch.

Việc tăng thuế lên 78% diễn ra sau khi ông Starmer nhậm chức, nhưng thực tế thuế đã bắt đầu tăng mạnh từ thời chính phủ Bảo thủ, khi giá dầu tăng vọt do xung đột ở Ukraine. Khi giá dầu hạ nhiệt, nhiều nước châu Âu đã giảm thuế cho ngành dầu khí, nhưng Anh vẫn giữ nguyên mức thuế cao.

Gail Anderson, Giám đốc nghiên cứu mảng thượng nguồn Biển Bắc tại công ty tư vấn năng lượng Wood Mackenzie, cho biết: “So với các khu vực có ngành khai thác dầu khí trưởng thành, mức thuế của Anh hiện nay là rất cao — đây là một trường hợp bất thường”. Bà cũng nhấn mạnh rằng sự bất định trong chính sách năng lượng của Anh khiến các doanh nghiệp lo ngại. Dù vậy, theo bà Anderson, ngay cả khi có tăng sản lượng, mức tăng sẽ không đáng kể và khó có thể làm giảm giá năng lượng.

Thủ tướng Starmer đang chịu sức ép từ lãnh đạo đảng cánh hữu Reform UK, ông Nigel Farage — một đồng minh lâu năm của ông Trump. Reform UK muốn hủy bỏ cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 của Anh. Trong cuộc tổng tuyển cử năm ngoái, Reform giành được 14% số phiếu bầu và gần đây đã tăng mạnh trong các cuộc khảo sát.

Sản lượng dầu Biển Bắc tiếp tục lao dốc

Từ giữa những năm 2000, sản lượng dầu và khí đốt tại Biển Bắc đã giảm mạnh. Theo Báo cáo Thống kê Năng lượng Thế giới năm 2024, sản lượng dầu của Anh chỉ còn 653.000 thùng/ngày, giảm từ hơn 1 triệu thùng năm năm trước.

Chính phủ Anh cho biết việc ngành năng lượng chuyển hướng đầu tư vào điện gió và các nguồn năng lượng tái tạo là điều thiết yếu, nhằm đạt được mục tiêu môi trường đồng thời bù đắp cho lượng việc làm mất đi do khai thác dầu giảm.

Theo kế hoạch của ông Starmer, lượng phát thải của Anh dự kiến giảm 66% vào năm 2035, dựa trên báo cáo tháng 2/2025 của Wood Mackenzie. Tỷ trọng năng lượng hóa thạch trong cung cấp điện hiện chiếm 38% và sẽ giảm còn 19% vào năm 2030. Trong khi đó, năng lượng gió dự kiến sẽ chiếm hơn một nửa tổng sản lượng điện.

Ông Trump tiếp tục chỉ trích năng lượng gió

Ông Trump từ lâu đã phản đối điện gió, đặc biệt vì lo ngại ảnh hưởng đến cảnh quan quanh sân golf của ông ở Scotland. Một thập kỷ trước, tòa án tối cao Anh từng bác bỏ đơn kiện của ông nhằm ngăn chặn việc xây dựng một trang trại điện gió gần khu nghỉ dưỡng Trump International Golf Links.

Hôm thứ Hai tại Scotland, ông Trump tiếp tục chỉ trích năng lượng gió, gọi các tuabin là “những con quái vật xấu xí khắp nơi” và cho rằng đây là hình thức năng lượng tốn kém nhất. “Nó phá hủy vẻ đẹp của cánh đồng, đồng bằng và sông suối của các bạn”, ông nói với Starmer.

Đáp lại, Thủ tướng Starmer tuyên bố rằng “dầu khí sẽ còn gắn bó với chúng ta trong một thời gian dài”, nhưng nhấn mạnh Anh cũng đang tập trung vào điện gió, năng lượng mặt trời và điện hạt nhân.

Tessa Khan — nhà sáng lập tổ chức môi trường Uplift — cho rằng lời kêu gọi khoan thêm dầu của ông Trump là phi thực tế. Tháng 1 vừa qua, tòa án đã ra phán quyết ủng hộ đơn kiện của Uplift và Greenpeace nhằm chặn hai dự án khai thác dầu khí lớn trong vùng biển Anh.

“Việc gọi Biển Bắc là ‘kho báu’ không phản ánh đúng thực tế rằng đây là một bể trữ dầu đã trưởng thành và đang suy thoái từ hàng thập kỷ”, bà nói.

Theo The New York Times

>> Nga phát hiện mỏ dầu siêu lớn trữ lượng 511 tỷ thùng, gấp 10 lần sản lượng Biển Bắc trong 50 năm