Donald Trump, cựu Tổng thống Mỹ và cũng là Tổng thống đắc cử, đang cân nhắc tuyên bố tình trạng khẩn cấp kinh tế quốc gia để tạo cơ sở pháp lý cho chính sách áp thuế quan toàn diện mà ông đã cam kết trong chiến dịch tranh cử.
Theo CNN, ông Trump có thể sử dụng Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp quốc tế (IEEPA) để thực hiện kế hoạch này. Đạo luật cho phép Tổng thống quyền hạn rộng lớn trong các tình huống khẩn cấp, bao gồm việc kiểm soát các hoạt động kinh tế, điều chỉnh nhập khẩu và áp đặt thuế. Nguồn tin cho biết ông Trump ưa thích IEEPA vì tính linh hoạt cao, cho phép ông thực hiện các biện pháp mà không cần chứng minh tính cần thiết. Một nguồn tin khác khẳng định: “Không có điều gì là không thể với ông ấy”.
Tuy nhiên, hiện nhóm chuyển giao quyền lực của ông Trump chưa đưa ra phản hồi về các thông tin này.
Mặc dù ông Trump chưa chính thức nhậm chức, tin tức này đã khiến thị trường tài chính biến động ngay lập tức. Báo cáo từ CNN vào sáng 8/1 đã khiến các chỉ số S&P 500, Nasdaq và Dow Jones giảm điểm. Thị trường tương lai châu Âu cũng suy yếu, trong khi lợi suất trái phiếu Kho bạc Mỹ tăng nhẹ.
Tuy nhiên, các tuyên bố của ông Trump từ trước đến nay không phải lúc nào cũng thành hiện thực. Trong một cuộc họp báo gần đây tại Mar-a-Lago, ông Trump từng tuyên bố sẽ đổi tên Vịnh Mexico thành Vịnh Mỹ, thậm chí ám chỉ khả năng sử dụng “sức ép kinh tế” để biến Canada thành tiểu bang thứ 51 của Mỹ. Dù vậy, liệu những lời này có trở thành hiện thực hay không vẫn còn là câu hỏi lớn.
Đây cũng không phải lần đầu tiên ông Trump đe dọa sử dụng IEEPA để áp thuế. Trong nhiệm kỳ đầu, ông từng cảnh báo Mexico rằng sẽ tăng thuế dần lên tất cả các mặt hàng nếu nước này không ngăn chặn dòng người nhập cư bất hợp pháp qua biên giới. Theo CNN, chưa có quyết định cuối cùng về việc sử dụng IEEPA, và một số phần khác của luật thương mại cũng đang được xem xét.
Kể từ khi chiến thắng trong đêm bầu cử, ông Trump đã liên tục đe dọa áp thuế lên Trung Quốc, Mexico và Canada – hai trong số các đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ. Trong chiến dịch tranh cử, ông đề xuất áp thuế 10% đến 20% lên tất cả hàng nhập khẩu. Dù những người ủng hộ tỷ phú của ông tỏ ra đồng tình, hầu hết các nhà kinh tế lại lo ngại rằng thuế quan sẽ làm tăng lạm phát. Theo Viện Kinh tế quốc tế Peterson, mức thuế 10% của ông Trump có thể khiến một hộ gia đình trung lưu phải chi thêm 1.700 USD mỗi năm, trong khi mức thuế 20% có thể đẩy chi phí tăng lên 2.600 USD mỗi năm.
Theo Fortune