Các công ty Mỹ đang gấp rút đàm phán giảm giá với nhà cung cấp Trung Quốc, chuyển hướng sản xuất và tăng giá bán lẻ trong nước để đối phó với mức thuế bổ sung 20% mà Tổng thống Donald Trump áp lên hàng hóa Trung Quốc – và chuẩn bị tinh thần cho những đợt thuế quan tiếp theo.

Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump cam kết áp thuế 60% đối với hàng hóa Trung Quốc và Nhà Trắng có thể tiếp tục áp thêm các loại thuế mới vào ngày 2/4 khi công bố chính sách “thuế quan có đi có lại” đối với nhiều quốc gia trên thế giới.

Chưa rõ mức thuế cuối cùng có thể cao đến đâu, nhưng cả doanh nghiệp Mỹ lẫn Trung Quốc đều đang tìm cách thích nghi và tái cấu trúc chuỗi cung ứng để giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc.

Doanh nghiệp Mỹ – Trung tìm cách xoay xở

“Đàm phán giảm chi phí với nhà cung cấp” là ưu tiên hàng đầu, Jeff Howie, Giám đốc tài chính của chuỗi bán lẻ nội thất Williams-Sonoma, nói với các nhà đầu tư trong tháng này.

Ông cho biết công ty sẽ tiếp tục cắt giảm hàng hóa nhập từ Trung Quốc, từ mức 50% tổng hàng tồn kho năm 2018 xuống còn 23% hiện nay. Họ cũng đang mở rộng sản xuất tại Mỹ và “tăng giá có chọn lọc” với khách hàng.

Không chỉ Williams-Sonoma, Costco và Walmart cũng đã yêu cầu nhà cung cấp Trung Quốc giảm giá, dù động thái này khiến Walmart bị giới chức Trung Quốc yêu cầu giải trình.

Những nỗ lực này cho thấy nhiều doanh nghiệp lớn đã xây dựng chuỗi cung ứng linh hoạt hơn sau cuộc chiến thương mại đầu tiên của ông Trump và đại dịch Covid-19.

Xu hướng dịch chuyển sản xuất

Việc Trump tái áp thuế đã đẩy nhanh xu hướng dịch chuyển sản xuất, vốn đã bắt đầu từ nhiệm kỳ đầu của ông.

Richard McPhail, Giám đốc tài chính của tập đoàn bán lẻ đồ gia dụng Home Depot, chia sẻ: “Đợt thuế năm 2017 đã buộc các doanh nghiệp phải hành động, và giờ chúng tôi đang ở vị thế khác so với trước đây”.

CEO Home Depot, Ted Decker, tiết lộ nhiều nhà cung cấp của họ đã rời Trung Quốc trong 7 năm qua. Một phần ba chuyển sang Đông Nam Á, một phần ba sang Mexico, và phần còn lại về Mỹ.

Tương tự, hãng sản xuất sàn vinyl Elegant Home-Tech của Trung Quốc – đơn vị cung cấp hàng cho kho hàng của Home Depot – đã bắt đầu xây nhà máy ở Mexico từ năm 2023 sau khi ông Trump áp thuế đợt đầu.

Nhà máy trị giá 60 triệu USD này sẽ xuất khẩu sang Mỹ từ mùa hè năm nay, với hy vọng tránh được căng thẳng thương mại Mỹ – Mexico.

“Tất cả đều bất định”, một quản lý tại Elegant Home-Tech nói. “Điều này gây khó khăn cho cả nhà sản xuất, nhà nhập khẩu lẫn nhà bán lẻ”.

Hiện công ty đang đàm phán với khách hàng về việc chia sẻ gánh nặng thuế suất, vốn đã lên tới 50% – bao gồm 25% từ nhiệm kỳ đầu của ông Trump và 5% thuế nhập khẩu thông thường.

Không ít công ty Trung Quốc cũng đã chủ động chuyển sản xuất sang nước khác để tránh thuế quan của Mỹ.

Nhà sản xuất thức ăn thú cưng Petpal Pet Nutrition Technology thông báo với nhà đầu tư rằng các nhà máy tại Việt Nam và Campuchia của họ đã đủ khả năng tiếp nhận toàn bộ đơn hàng từ Mỹ và không bị ảnh hưởng bởi thuế quan.

Tương tự, nhà sản xuất dụng cụ điện Globe cũng khẳng định rằng nhà máy tại Việt Nam đã có thể bao phủ toàn bộ lượng xuất khẩu sang Mỹ.

Ai sẽ là mục tiêu tiếp theo?

Dù dịch chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc, các công ty vẫn lo ngại về tính ổn định lâu dài khi ông Trump tuyên bố cách duy nhất để tránh thuế là đưa sản xuất về Mỹ.

Jay Schottenstein, CEO của thương hiệu thời trang American Eagle, nhận xét: “Không ai biết thuế quan nào sẽ được áp dụng, ở đâu hoặc khi nào. Chúng tôi không biết thuế sẽ áp lên Việt Nam, Trung Quốc, Ấn Độ hay Bangladesh. Chưa có gì rõ ràng, nên chúng tôi sẽ không chạy theo quá nhiều cho đến khi mọi chuyện sáng tỏ”.

Dù vậy, American Eagle vẫn đang chuẩn bị sẵn sàng. Doanh nghiệp này đã có kế hoạch giảm tỷ lệ nhập hàng từ Trung Quốc từ mức “cao hai chữ số” xuống còn một chữ số vào nửa cuối năm nay.

Đối với các nhà bán lẻ phụ thuộc nhiều vào nguồn hàng từ Trung Quốc, tác động sẽ còn nghiêm trọng hơn.

Hãng bán lẻ giá rẻ Five Below là bên nhập 60% sản phẩm từ Trung Quốc, Dù đã tìm mọi cách để giảm thiểu ảnh hưởng, họ dự báo lợi nhuận gộp năm nay sẽ giảm do tác động của thuế quan.

Kristy Chipman, Giám đốc tài chính của Five Below, nói rằng công ty đang tìm cách đàm phán lại giá với nhà cung cấp, chuyển sản xuất và tăng giá một số mặt hàng trong cửa hàng.

“Quy mô và mức độ ảnh hưởng của các mức thuế mới là rất đáng kể”, bà bình luận.

Theo Financial Times