Mỹ đã hoàn thiện các quy định mới nhằm hạn chế một số khoản đầu tư của Mỹ vào Trung Quốc đại lục, Hồng Kông và Macao trong các lĩnh vực công nghệ cao bao gồm trí tuệ nhân tạo, chất bán dẫn và công nghệ lượng tử.

Các quy định cuối cùng, được Bộ Tài chính Mỹ công bố vào ngày 28/10, cấm các cá nhân Mỹ thực hiện một số giao dịch liên quan đến chất bán dẫn và vi điện tử, công nghệ thông tin lượng tử và AI, hoặc yêu cầu họ phải thông báo cho Bộ Tài chính khi thực hiện các giao dịch đó.

Các hạn chế này, tuân theo lệnh hành pháp của Tổng thống Mỹ Joe Biden được ký vào tháng 8/2023, sẽ có hiệu lực vào ngày 2/1.

Đáng chú ý trong các quy định cuối cùng là định nghĩa về “công dân Mỹ” không chỉ bao gồm các thực thể và công dân Mỹ mà còn bao gồm cả thường trú nhân của quốc gia này, có khả năng dẫn đến sự gián đoạn lớn đối với giới công nghệ và đầu tư Trung Quốc.

Haigui — biệt danh tiếng Trung Quốc có nghĩa đen là “rùa biển” dùng để chỉ những người hồi hương đã học tập và làm việc ở nước ngoài — từ lâu đã được coi là rất quan trọng đối với các ngành công nghệ và tài chính của Trung Quốc. Nhiều giám đốc điều hành và tài năng như vậy có quốc tịch Mỹ hoặc thường trú nhân.

Hầu hết các nhà đầu tư mạo hiểm và các nhà đầu tư khác của Mỹ không tham gia đầu tư vào 3 khu vực hạn chế ở Trung Quốc, đã dần dần rời xa việc đầu tư vào quốc gia này trong vài năm qua. Nhưng một số nhà đầu tư mạo hiểm ở Trung Quốc làm việc cho các quỹ RMB trong nước vẫn sẽ nằm trong phạm vi hạn chế vì họ có thể là người sở hữu thẻ xanh Mỹ hoặc công dân nhập tịch.

Tuy nhiên, một số người trong ngành chỉ ra rằng hầu hết các khoản đầu tư vào ba lĩnh vực nằm trong lệnh cấm đều được nhà nước hậu thuẫn, với rất ít nhà đầu tư mạo hiểm hoặc vốn tư nhân ngoài nhà nước tham gia.

“Lệnh cấm không nên gây bất ngờ cho bất kỳ nhà đầu tư nào biết những gì đã diễn ra trong ba hoặc bốn năm qua”, một nhà đầu tư mạo hiểm có trụ sở tại Thung lũng Silicon đã đầu tư vào Trung Quốc trong hơn hai thập kỷ cho biết. “AI, chip và máy tính lượng tử ngày càng trở thành một trò chơi cho các quỹ chính phủ ở Trung Quốc”.

Bộ Tài chính Mỹ cho biết lệnh cấm không cấm công dân Mỹ tham gia mọi hoạt động đầu tư tại Trung Quốc. “Mỹ ủng hộ một môi trường đầu tư cởi mở phù hợp với việc bảo vệ an ninh quốc gia”, Cơ quan này cho biết trong thông báo về các quy định mới.

Các chứng khoán và sản phẩm phái sinh như cổ phiếu và trái phiếu được giao dịch công khai sẽ được miễn khỏi các hạn chế đầu tư công nghệ của Trung Quốc.

Một quan chức hành chính cấp cao cho biết, “Chúng tôi có thẩm quyền hiện hành để giải quyết mối đe dọa [trên thị trường đại chúng]. Ví dụ, Bộ Tài chính có các quy định trừng phạt đối với tổ hợp công nghiệp quân sự Trung Quốc nhằm mục đích giải quyết vấn đề người dân Mỹ mua hoặc bán chứng khoán giao dịch công khai và các công ty tham gia vào lĩnh vực này.”

Trong khi đó, các lệnh cấm đầu tư ra nước ngoài tương tự vào Trung Quốc có thể cũng đến từ các đồng minh của Mỹ.

“Chính quyền đã tham gia vào các cuộc đối thoại sâu rộng với các đồng minh và đối tác về vấn đề này và chúng tôi rất vui mừng khi thấy một số đồng minh và đối tác, bao gồm Ủy ban Châu Âu và Vương quốc Anh, xem xét vấn đề bảo đảm đầu tư ra nước ngoài tại khu vực pháp lý của họ”, vị quan chức này cho biết.

Theo Nikkei Asia