Trong bối cảnh vẫn còn nhiều hoài nghi về lệnh ngừng bắn giữa Iran và Israel, nhiều tàu thuyền qua lại khu vực eo biển Hormuz đã bắt đầu phát tín hiệu bất thường để “tự nhận” quốc tịch nhằm tránh bị tấn công.

Các tín hiệu này bắt đầu xuất hiện từ đầu tháng 6, khi xung đột giữa Iran và Israel nổ ra và khiến Mỹ tiến hành không kích vào các cơ sở hạt nhân của Iran. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã làm trung gian để hai bên đạt được thỏa thuận ngừng bắn sau 12 ngày chiến sự, song Trung tâm Thông tin Hàng hải Liên hợp (JMIC) cảnh báo nguy cơ trên biển vẫn ở mức cao.

“Giới chủ tàu lo ngại rằng, do ngành vận tải biển có cấu trúc sở hữu phức tạp, rất khó để xác định rõ quốc tịch của từng tàu. Điều này khiến những tàu mang liên hệ với Anh, Mỹ hay Israel trở thành mục tiêu dễ bị nhắm đến”, ông Ami Daniel – Giám đốc điều hành Windward – nhận định.

Theo thống kê từ Windward, có 55 tàu đã phát 101 thông điệp “lạ thường” từ ngày 12 đến 24/6, trải dài khắp vùng Vịnh và Biển Đỏ. Nhiều tàu tự nhận là “thuộc sở hữu Trung Quốc” hoặc “chở dầu Nga” – bởi Trung Quốc và Nga được cho là ít có khả năng bị nhắm đến hơn so với các nước phương Tây.

JMIC cho biết lưu lượng hàng hải thương mại qua eo Hormuz đã tăng 30% vào ngày 24/6, ngay sau khi thỏa thuận ngừng bắn được công bố. Đây là tuyến đường vận chuyển khoảng 1/5 lượng nhiên liệu và dầu mỏ tiêu thụ toàn cầu.

Thông thường, tàu thuyền chỉ phát tín hiệu thông báo điểm đến, hoặc dòng chữ “For Orders” (chờ lệnh tiếp theo). Một số khác phát tín hiệu “Armed Guards on Board” (có lính vũ trang trên tàu) để răn đe hải tặc. Tuy nhiên, việc các tàu chủ động phát tín hiệu “gắn mác quốc tịch thân thiện” là điều rất hiếm.

“Trước ngày 12/6, những tín hiệu kiểu này gần như chỉ xuất hiện ở Biển Đỏ – nơi đã hứng chịu nhiều cuộc tấn công từ lực lượng Houthi kể từ khi chiến sự Israel–Gaza bùng phát,” ông Daniel nói. “Còn ở Vịnh Ba Tư thì tôi chưa từng thấy”.

Dữ liệu từ LSEG cho thấy, vào sáng ngày 26/6, tàu container treo cờ Panama mang tên Yuan Xiang Fa Zhan đang trên hành trình tới Pakistan, đã phát tín hiệu “PKKHI all Chinese” (tất cả người Trung Quốc, hướng đến Karachi, Pakistan) khi đi qua eo Hormuz.

Cùng lúc đó, tàu chở dầu siêu trọng Yuan Yang Hu treo cờ Trung Quốc, đang vận chuyển dầu thô từ Saudi Arabia về Trung Quốc, cũng phát tín hiệu “Chinese ship” (tàu Trung Quốc). Khi rời khỏi khu vực nguy hiểm, tín hiệu được đổi thành “CN NBG” – viết tắt cảng Ninh Ba – Châu Sơn, Trung Quốc.

Trong khi đó, tàu container Kota Cabar treo cờ Singapore khi đi qua Biển Đỏ lại phát tín hiệu “Vsl no link Israel” (tàu không liên quan đến Israel).

Ngoài ra, JMIC còn cảnh báo về tình trạng nhiễu hệ thống định vị vệ tinh GNSS trong khu vực. GNSS bị chặn hoặc gây nhiễu có thể khiến tàu đi lệch hướng, làm tăng nguy cơ va chạm với các tàu khác hoặc gặp chướng ngại vật.

Theo Reuters