Khoảng 2.000 tỷ USD vốn hóa đã bị cuốn khỏi chỉ số S&P 500 trong phiên giao dịch dầu ngày 3/4, khi giới đầu tư lo ngại rằng chính sách thuế mới của Tổng thống Donald Trump có thể đẩy nền kinh tế Mỹ vào suy thoái.

Các doanh nghiệp phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu chịu thiệt hại nặng nề nhất. Cổ phiếu Apple Inc., hãng sản xuất phần lớn thiết bị tại Trung Quốc, lao dốc tới 9,5%. Lululemon Athletica Inc. và Nike Inc.—hai công ty có liên kết sản xuất mạnh với Việt Nam—cũng lần lượt giảm hơn 12%. Các nhà bán lẻ như Target Corp. và Dollar Tree Inc., với danh mục sản phẩm chủ yếu nhập khẩu, mất khoảng 10% giá trị.

Tác động lan rộng khắp thị trường: hơn 80% số cổ phiếu trong rổ S&P 500 giao dịch dưới tham chiếu vào lúc 10h20 sáng theo giờ New York, gần hai phần ba mã giảm ít nhất 2%. Đây được xem là đợt sụt giảm mạnh nhất của chỉ số kể từ năm 2022.

“Không có ai thực sự miễn nhiễm trong tình thế này”, Garrett Melson, chiến lược gia danh mục tại Natixis Investment Managers Solutions, nhận định. “Đây là một làn sóng giảm rủi ro quy mô lớn—giống như thể mọi quân bài đều bị quét sạch khỏi bàn chơi”.

Phạm vi và mức độ của đợt áp thuế lần này được đánh giá là nghiêm trọng hơn nhiều so với các biện pháp được triển khai trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, với nguy cơ làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, gia tăng lạm phát và đẩy nền kinh tế Mỹ tiến gần hơn tới bờ vực suy thoái. Các nhà đầu tư hiện đang chật vật đánh giá mức độ ảnh hưởng của các sắc thuế mới đến lợi nhuận doanh nghiệp.

Theo nhóm phân tích do Atif Malik dẫn đầu tại Citigroup, nếu Apple buộc phải gánh thêm chi phí do thuế quan đánh vào hàng hóa từ Trung Quốc, biên lợi nhuận gộp của hãng có thể sụt giảm tới 9%.

Nhà kinh tế Michael Feroli của JPMorgan nhận định trong một báo cáo rằng kế hoạch thuế này tương đương với đợt tăng thuế lớn nhất kể từ năm 1968. Ông ước tính mức thuế có thể đẩy lạm phát lên thêm 1,5% trong năm nay, đo theo chỉ số giá tiêu dùng ưa thích của Cục Dự trữ Liên bang (Fed), đồng thời tạo áp lực lên thu nhập cá nhân và chi tiêu tiêu dùng.

“Chỉ riêng tác động từ các sắc thuế này cũng đủ khiến nền kinh tế tiến gần đến suy thoái,” Feroli cảnh báo. “Và đó là trước khi tính đến những ảnh hưởng lan tỏa đến xuất khẩu và đầu tư doanh nghiệp.”

Mở đầu phiên giao dịch ngày 3/4 (giờ Mỹ), tài sản của Mỹ nhanh chóng trở thành điểm rơi mạnh nhất sau thông báo. Chỉ số S&P 500 mất gần 4%, trong khi đồng đô la lao dốc. Ở chiều ngược lại, các thị trường quốc tế phản ứng nhẹ nhàng hơn: chỉ số chứng khoán châu Á giảm chưa đến 1%, Stoxx Europe 600 mất 2,6%, còn đồng euro bật tăng 2,4% so với đồng bạc xanh.

Cổ phiếu nhóm bán dẫn và công nghiệp cũng lao dốc mạnh. Chỉ số bán dẫn Philadelphia sụt hơn 6%, với Micron Technology Inc. giảm 11% và Broadcom Inc. mất 7%. Caterpillar Inc. và Boeing Co.—hai doanh nghiệp phụ thuộc lớn vào doanh thu từ thị trường Trung Quốc—cùng mất ít nhất 6%.

Apple dẫn đầu đà bán tháo trong nhóm cổ phiếu công nghệ lớn thường được gọi là “Magnificent Seven”, với vốn hóa thị trường bị thổi bay khoảng 275 tỷ USD. Nhóm cổ phiếu này—bao gồm Apple, Tesla, Microsoft, Nvidia, Alphabet, Amazon và Meta Platforms—được xem là động lực chính thúc đẩy đà tăng của thị trường chứng khoán Mỹ trong hai năm trở lại đây.

Trong một lưu ý gửi khách hàng, Bhanu Baweja, chuyên gia chiến lược toàn cầu tại UBS Group AG, cảnh báo: “Chúng tôi đặt mục tiêu ngắn hạn cho S&P 500 ở mức 5.300 điểm. Tuy nhiên, nếu bất ổn liên quan đến thuế quan kéo dài hoặc các cuộc đàm phán thương mại gặp trở ngại, nguy cơ chỉ số này tụt xuống dưới mốc 5.000 là hoàn toàn có thể xảy ra.”

“Xác suất để thị trường cổ phiếu Mỹ rơi vào vùng ‘thị trường giá xuống’ (bear market) đang tăng lên rõ rệt,” Baweja nhấn mạnh.

Đợt giảm sâu lần này đặt ra dấu hỏi lớn về triển vọng tăng trưởng, khi nhóm cổ phiếu vốn được coi là “xương sống” của thị trường bắt đầu lung lay dưới sức ép từ chính sách thuế và bất ổn kinh tế toàn cầu.

Tham khảo BNN, CNBC