Bất chấp các biện pháp thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt, kinh tế Trung Quốc vẫn ghi nhận mức tăng trưởng tích cực trong tháng 4/2025. Dữ liệu mới công bố cho thấy hoạt động thương mại và xuất khẩu của quốc gia này đang cho thấy dấu hiệu phục hồi ổn định, phần lớn nhờ vào các chính sách miễn trừ thuế tạm thời đối với một số mặt hàng điện tử và việc trì hoãn mở rộng danh sách thuế đối với nhiều đối tác thương mại toàn cầu.

Cụ thể, trong bảy ngày tính đến ngày 20/4, các cảng của Trung Quốc đã xử lý 6,3 triệu container, theo số liệu do cơ quan chức năng công bố ngày 21/4. Đây là mức tăng 10% so với cùng kỳ năm ngoái, đánh dấu chuỗi tăng trưởng kéo dài gần ba tháng liên tiếp.

Hoạt động thương mại đường biển vẫn là phương thức vận chuyển chủ đạo, chiếm phần lớn khối lượng hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc. Ngoài ra, các sản phẩm có giá trị cao như linh kiện điện tử, thiết bị công nghệ tiếp tục được chuyển bằng đường hàng không. Đáng chú ý, hệ thống đường sắt kết nối Trung Quốc với châu Âu và các quốc gia láng giềng tại châu Á cũng đang đóng vai trò ngày càng quan trọng trong mạng lưới logistics quốc tế.

Giới phân tích nhận định, việc thương mại Trung Quốc giữ vững đà tăng trưởng trong bối cảnh đối đầu thuế quan với Mỹ là điều đáng chú ý. Một trong những yếu tố then chốt giúp giảm thiểu tác động tiêu cực là quyết định gia hạn 90 ngày của Washington đối với việc áp đặt thuế quan bổ sung lên hàng hóa từ nhiều quốc gia. Chính điều này đã tạo ra một “khoảng lặng” tạm thời, giúp Trung Quốc có thời gian và dư địa để cơ cấu lại hoạt động xuất khẩu, chuyển hướng hàng hóa sang các thị trường thay thế trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương và châu Âu.

Ngoài ra, động thái miễn thuế cho một số mặt hàng công nghệ cao (điện thoại thông minh, máy tính và một số thiết bị điện tử bán dẫn) từ phía Mỹ cũng góp phần giảm bớt áp lực lên lĩnh vực sản xuất và xuất khẩu của Trung Quốc – đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế nước này đang tìm cách phục hồi sau giai đoạn chịu ảnh hưởng từ đại dịch và các bất ổn thương mại toàn cầu.

Theo dữ liệu do Gerard DiPippo, Phó giám đốc Trung tâm nghiên cứu Trung Quốc thuộc Viện RAND, lệnh miễn trừ này bao gồm lượng hàng hóa trị giá hơn 100 tỷ USD từ Trung Quốc.

Trong bối cảnh căng thẳng thương mại leo thang, các nhà kinh tế từ Tập đoàn Ngân hàng Australia & New Zealand (ANZ) nhận định trong một báo cáo rằng quan hệ thương mại song phương giữa Mỹ và Trung Quốc đang hướng đến sự tách biệt hoàn toàn. Họ dự báo rằng xuất khẩu từ Mỹ sang Trung Quốc sẽ sụt giảm mạnh, trong khi nhập khẩu từ Trung Quốc vào Mỹ sẽ giảm dần theo thời gian.

“Với mức độ thay thế hàng hóa khác nhau, các biện pháp trả đũa của Trung Quốc có thể khiến thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc tiếp tục tăng thay vì giảm,” báo cáo viết.

Mặc dù hai bên đã áp mức thuế vượt quá 100% đối với phần lớn hàng hóa trong dòng chảy thương mại song phương, các chuyên gia cho rằng tác động thực sự của cuộc chiến thuế quan có thể sẽ bắt đầu rõ nét hơn trong thời gian tới. Nếu tình hình căng thẳng leo thang, hoạt động thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới có thể chịu tổn thất nghiêm trọng.

Trong tháng trước, Trung Quốc đã cắt giảm đáng kể lượng hàng nhập khẩu từ Mỹ. Tuy nhiên, dữ liệu cho thấy nhu cầu của các nhà nhập khẩu Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc vẫn duy trì, với dự báo cho thấy cảng Los Angeles – cửa ngõ container nhộn nhịp nhất của Mỹ – sẽ tiếp nhận 13 tàu hàng từ Trung Quốc chỉ trong tuần này.

Cảng Los Angeles dự báo sẽ xử lý hơn 120.000 container trong tuần, con số chỉ giảm nhẹ so với tuần trước và cao hơn mức trung bình của phần lớn các tuần kể từ đầu năm.

Bên cạnh đường biển, hoạt động vận tải hàng không giữa hai quốc gia cũng được ghi nhận duy trì ổn định. Một phần nguyên nhân được cho là nhờ doanh số tăng vọt từ các nền tảng thương mại điện tử Trung Quốc như Temu và Shein.

Theo dữ liệu từ Bloomberg Second Measure – đơn vị chuyên phân tích dữ liệu giao dịch từ thẻ tín dụng và thẻ ghi nợ – cả hai công ty này đã chứng kiến doanh số tại thị trường Mỹ phục hồi mạnh trong tháng 3 và tháng 4, góp phần giữ vững lưu lượng hàng hóa vận chuyển bằng đường hàng không.

Dù tổng thể thương mại vẫn giữ được đà tăng, nhưng những dấu hiệu căng thẳng đã bắt đầu xuất hiện ở một số lĩnh vực nhất định trong chuỗi cung ứng của Trung Quốc. Theo Caixin Global dẫn nguồn từ Tập đoàn Đường sắt Quốc gia Trung Quốc (China State Railway Group), khối lượng hàng hóa vận chuyển trên tuyến đường sắt Trung Quốc – Châu Âu đã giảm gần 10% trong quý đầu năm 2025. Đây là một tín hiệu cho thấy nhu cầu ở các thị trường phương Tây có thể đang chững lại, hoặc bị ảnh hưởng bởi các yếu tố chính sách mới.

Tại Mỹ, tâm lý lo ngại về việc chính phủ chấm dứt chính sách miễn thuế đối với các gói hàng nhỏ dưới 800 USD vào tháng 5 đã khiến người tiêu dùng đẩy mạnh mua sắm trước thời hạn. Các sản phẩm như cọ trang điểm, đồ gia dụng và phụ kiện thời trang – vốn là các mặt hàng được nhập khẩu phổ biến từ Trung Quốc – đang được tích trữ với số lượng lớn.

Đáp lại các thay đổi sắp tới về chính sách thuế quan và quy định thương mại toàn cầu, hai nền tảng thương mại điện tử lớn của Trung Quốc là Shein và Temu thông báo sẽ điều chỉnh giá bán tại thị trường Mỹ. Trong một tuyên bố gần đây, cả hai công ty cho biết sẽ tăng giá sản phẩm ngay trong tuần này, và không loại trừ khả năng tiếp tục điều chỉnh tăng thêm trong tháng 5. Điều này có thể dẫn đến việc người tiêu dùng Mỹ cắt giảm chi tiêu, ảnh hưởng trực tiếp đến nhu cầu nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc trong thời gian tới.

Tham khảo BNN, Reuters