Trận động đất mạnh 7,7 độ Richter ngày 28/3 làm rung chuyển Myanmar và nhiều nơi ở châu Á đã khiến người ta chú ý đến khả năng chống chịu đáng kinh ngạc của các công trình hiện đại, đặc biệt là Taipei 101 – tòa nhà cao nhất Đài Loan (Trung Quốc).

Tòa tháp chọc trời này từng khiến cả thế giới trầm trồ khi đứng vững trước trận động đất 7,4 độ vào đầu tháng 4/2024, được xem là cơn địa chấn mạnh nhất tại Đài Loan trong 25 năm qua.

Tọa lạc tại quận Tín Nghĩa (thành phố Đài Bắc), Taipei 101 cao 509 mét với 101 tầng nổi và 5 tầng hầm. Được thiết kế bởi công ty kiến trúc Đài Loan C.Y. Lee & Partners, công trình này từng giữ danh hiệu tòa nhà cao nhất thế giới từ năm 2004 đến 2009, trước khi bị Burj Khalifa ở Dubai vượt qua.

Yếu tố then chốt giúp Taipei 101 đứng vững trước động đất chính là hệ thống giảm chấn khổng lồ – một quả cầu thép vàng nặng 660 tấn được treo giữa tầng 87 và 92. Quả cầu này có thể dao động khoảng 1,5 mét theo bất kỳ hướng nào, hoạt động như một con lắc để triệt tiêu chuyển động lắc lư của tòa nhà.

Theo kiến trúc sư Stefan Al, tác giả cuốn “Supertall: How the World’s Tallest Buildings Are Reshaping Our Cities and Our Lives”, khi tòa nhà rung lắc, bộ giảm chấn sẽ dao động theo hướng ngược lại, hấp thụ năng lượng và chuyển hóa thành nhiệt thông qua các xi-lanh thủy lực.

Hệ thống này không chỉ ngăn ngừa nguy cơ sụp đổ do rung động cộng hưởng mà còn giúp giảm cảm giác chóng mặt, buồn nôn cho người bên trong khi tòa nhà rung lắc do gió mạnh.

Công nghệ giảm chấn này không độc quyền cho Taipei 101 mà còn được áp dụng trong nhiều tòa nhà chọc trời khác như tháp Steinway Tower ở New York hay khách sạn Burj Al-Arab ở Dubai (với 11 bộ giảm chấn).

Ngày nay, khu vực quan sát bộ giảm chấn của tòa nhà trở thành một điểm thu hút khách du lịch, đặc biệt khi quả cầu khổng lồ này dao động trong điều kiện gió lớn.

Bên cạnh bộ giảm chấn, nền móng của Taipei 101 cũng đóng vai trò quan trọng trong việc chống chịu động đất. Tòa nhà được xây dựng trên 380 cọc bê tông cốt thép và thép, cắm sâu vào nền đá. Phần lõi của tòa tháp được kết nối với các cột trụ khổng lồ xung quanh thông qua hệ thống giằng bằng thép cỡ lớn.

Công trình này tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn chống động đất khắt khe của Đài Loan, một đảo nằm trên “Vành đai lửa Thái Bình Dương”, khu vực có hoạt động địa chấn và núi lửa mạnh nhất thế giới. Trước khi được xây dựng, thiết kế của Taipei 101 đã trải qua nhiều bài kiểm tra mô phỏng số và thử nghiệm trên bàn rung động đất.

Dù có những tiến bộ công nghệ hiện đại, vẫn có những yếu tố không thể lường trước được trong thực tế. Kiến trúc sư Al nhận định: “Dù có mô phỏng bằng máy tính, vẫn có những yếu tố thực tế mà chúng ta không thể nắm bắt hoàn toàn. Vì thế, các thiết kế vẫn cần được kiểm tra qua thử nghiệm thực tế trong hầm gió và bàn rung”.

Năm 2015, cơn bão Soudelor với sức gió hơn 200 km/h đã khiến quả cầu dao động gần 1 mét, nhưng tòa nhà vẫn ổn định, chứng minh hiệu quả vượt trội của thiết kế này. Quả cầu không chỉ là một kỳ tích kỹ thuật mà còn trở thành điểm thu hút du khách với biệt danh “Damper Baby”, được tạo hình thành linh vật đáng yêu và xuất hiện trong các cửa hàng lưu niệm của Taipei 101.