Theo nguồn tin, Anh, Pháp, Đức và các quốc gia Bắc Âu hiện đang thảo luận về một đề xuất tiềm năng nhằm giảm bớt gánh nặng quân sự và tài chính của NATO đối với Mỹ. Mục tiêu cuối cùng là trình bày kế hoạch này với Mỹ trước thời điểm diễn ra Hội nghị Thượng đỉnh NATO tại La Hay, Hà Lan vào tháng 6 năm nay.
Binh sĩ NATO tham gia cuộc tập trận Recon Clash-22 năm 2022 ở Ba Lan. Ảnh: Getty
“Tăng cường chi tiêu quốc phòng là lựa chọn duy nhất của chúng tôi nhằm chia sẻ gánh nặng và giảm dần sự phụ thuộc vào Mỹ. Chúng tôi đang bắt đầu tiến hành các cuộc thảo luận. Dù vậy, đây là nhiệm vụ quá nặng nề, khiến nhiều quốc gia cảm thấy bị quá tải”, Financial Times dẫn lời quan chức giấu tên cho biết.
Nỗ lực nói trên phản ánh rõ nét mối lo ngại ngày càng tăng trong số các thành viên NATO tại châu Âu rằng dưới thời Tổng thống Donald Trump, Mỹ có thể rút lại cam kết quốc phòng hoặc thậm chí rời khỏi liên minh.
Theo Financial Times, kế hoạch của EU có thể bao gồm cam kết tăng chi tiêu quốc phòng và nâng cao năng lực quân sự nhằm thuyết phục ông Trump chấp thuận quá trình chuyển giao trách nhiệm dần dần, qua đó giúp Mỹ có thể tập trung hơn vào châu Á.
Dù các cuộc thảo luận đang được tiến hành theo một lộ trình dài hạn, nhưng giới chức châu Âu thừa nhận mốc thời gian từ 5-10 năm vẫn là quá tham vọng. Bên cạnh đó, một số quốc gia châu Âu được cho là không ủng hộ các cuộc đàm phán này do lo ngại chúng có thể thúc đẩy việc Mỹ rút khỏi NATO nhanh hơn.
Cũng có một số nước bày tỏ hoài nghi liệu Washington chấp thuận quá trình chuyển giao có lộ trình cụ thể hay không, đặc biệt là với một người khó đoán như Tổng thống Trump.
Trước đó, ông Trump từng yêu cầu thành viên NATO phải nâng mức chi tiêu quốc phòng lên 5% GDP, cao hơn nhiều so với mục tiêu 2% của khối. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth cũng cảnh báo Mỹ sẽ không còn chấp nhận một mối quan hệ mất cân bằng với các đồng minh, đồng thời nhấn mạnh Washington sẽ ưu tiên trao quyền cho châu Âu để tự chịu trách nhiệm về an ninh của họ.
Đầu tháng này, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã kêu gọi EU thành lập một liên minh quốc phòng. Ngoài ra, các nước EU cũng đang ủng hộ kế hoạch mang tên ReArm Europe (Tái trang bị vũ khí cho châu Âu), huy động tới 800 tỷ euro (tương đương 875 tỷ USD) thông qua các khoản nợ và ưu đãi thuế dành cho ngành công nghiệp quốc phòng của khối.
