Chi tiêu tiêu dùng vốn đóng góp 2/3 hoạt động kinh tế tại Mỹ, nên nếu người dân hạn chế mở hầu bao, tăng trưởng GDP có thể sẽ chậm lại, thậm chí có nguy cơ suy giảm. Có một luồng quan điểm khác cho rằng, cuối cùng giá cả hàng hoá tại Mỹ sẽ không tăng. Điều này dựa trên lý thuyết kinh tế về quyền lực thị trường và cân bằng cung – cầu. Nghĩa là giá tăng, người tiêu dùng không mua, đến lúc đó chính các doanh nghiệp có khi lại phải giảm giá. Đây cũng là nội dung của một số bài trên báo chí châu Âu tuần qua, cố gắng giải mã chính sách thuế quan của Mỹ để từ đó tìm ra những cách đối phó.
Báo chí châu Âu tin rằng, những quyết định tăng thuế từ phía Mỹ, thoạt nhìn có vẻ ngẫu hứng và tuỳ tiện, nhưng thực ra đang đi theo học thuyết của một nhà kinh tế người Mỹ. Đó là ông Stephen Miran, người đã được Tổng thống Mỹ bổ nhiệm làm Chủ tịch Hội đồng Cố vấn kinh tế. Học thuyết đó dựa trên kết hợp giữa áp đặt thuế quan và phá giá đồng USD.
Tờ Le Figaro của Pháp viết: “Chủ thuyết thuế quan tối ưu cho rằng, khi một quốc gia phải đối mặt với rào cản thương mại quá cao từ phía Mỹ, quốc gia ấy sẽ thúc thủ, trở nên nghèo hơn và không dám áp dụng thuế quan trả đũa đối với hàng hóa từ Mỹ”. “Học thuyết ấy dựa trên niềm tin rằng, cuối cùng giá cả hàng hoá tại Mỹ cũng sẽ không tăng, nhờ quyền lực thị trường. Ví dụ, nếu như Mỹ quyết định tăng thuế đối với ô tô châu Âu, giá bán xe tại Mỹ sẽ tăng, làm giảm nhu cầu mua xe và rốt cuộc sẽ làm giảm giá bán”.
Chủ tịch Hội đồng Cố vấn kinh tế của Tổng thống Mỹ đã từng lập luận rằng, cùng với biện pháp tăng thuế nhằm tạo thêm nguồn thu cho Chính phủ Mỹ, phá giá đồng USD sẽ giúp giảm thâm hụt thương mại và tăng sức cạnh tranh cho hàng hoá Mỹ. Vẫn tờ Le Figaro viết: “Chính phủ Mỹ mong muốn đồng USD phải yếu đi để hàng hóa sản xuất tại Mỹ có sức cạnh tranh hơn, nhưng đồng tiền xanh vẫn phải tiếp tục thống trị trong thương mại và tài chính quốc tế”. Chính vì vậy mà “Mỹ đã đe doạ sẽ áp thuế 100% lên hàng hoá từ các nước thuộc nhóm mới nổi BRICS, nếu như các nước đó không chịu dùng đồng tiền Mỹ trong giao dịch giữa các nước đó với nhau”.
Kế hoạch của ông Stephen Miran cho thấy, nước Mỹ sẵn sàng theo đuổi các chính sách thương mại cứng rắn để bảo vệ lợi ích của mình. Tuy nhiên, thực hiện kế hoạch đó có thể gây ra những hậu quả khó lường đối với nền kinh tế toàn cầu. Tờ El Pais ra tại Tây Ban Nha viết: “Chiến lược bảo hộ đó bao hàm rủi ro kinh tế và địa chính trị, làm suy yếu mô hình thương mại tự do mà chính nước Mỹ đã thúc đẩy trong nhiều thập kỷ qua”. Tờ báo nhận định: “Thật quá đơn giản và sai lầm khi tin rằng thâm hụt thương mại của nước Mỹ thể hiện bất lợi cạnh tranh và cần phải giải quyết bằng cách tăng thuế nhập khẩu.
Và cũng sai lầm khi tin rằng nhờ nguồn thu từ các mức thuế mới đó, Chính phủ Mỹ có thể thực hiện cam kết cắt giảm thuế và giảm nợ công, hiện đang vượt quá 36.000 tỷ USD, tương đương 122% tổng sản phẩm nội địa”. Tờ báo Tây Ban Nha kết luận: “Đã tới lúc Liên minh châu Âu, Mexico và Canada phải nghĩ tới các kịch bản thương mại quốc tế mới, có thể hoạt động hiệu quả mà không lệ thuộc vào các quyết định từ phía Mỹ”.
