Lian Ping, chủ tịch Diễn đàn Kinh tế trưởng Trung Quốc – một tổ chức tư vấn, cho rằng khả năng Mỹ thực hiện các biện pháp trừng phạt tài chính toàn diện đối với Trung Quốc vẫn còn thấp. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng Washington hoàn toàn có thể áp dụng chiến lược “từng bước mở rộng”, bắt đầu bằng việc nhắm vào một số thực thể cụ thể rồi dần loại Trung Quốc khỏi hệ thống tài chính toàn cầu vốn phụ thuộc vào đồng USD.

Phát biểu của ông Lian được đăng tải ngày thứ Năm trên tài khoản mạng xã hội WeChat chính thức của diễn đàn, trong bối cảnh ngày càng có nhiều lo ngại rằng những căng thẳng thương mại hiện tại có thể lan rộng sang lĩnh vực tài chính, gây tác động sâu sắc đến hệ thống kinh tế toàn cầu.

Vị chuyên gia cho rằng việc loại Trung Quốc khỏi hệ thống thanh toán quốc tế Swift sẽ là một hành động “tự làm hại” mình của Mỹ, vì Trung Quốc hiện là quốc gia xuất nhập khẩu lớn nhất thế giới và nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ 2 toàn cầu.

“Nếu Trung Quốc bị loại khỏi Swift, các quốc gia có quan hệ thương mại với Bắc Kinh sẽ buộc phải chuyển sang hệ thống thanh toán CIPS do Trung Quốc xây dựng, qua đó làm suy yếu vai trò của Swift trong dài hạn,” ông nói.

Theo số liệu của Swift, đồng nhân dân tệ chiếm 3,5% giá trị giao dịch toàn cầu trong tháng 4, đứng thứ 5 sau USD (49,68%), EUR, GBP và JPY. Trong khi đó, theo thống kê của chính phủ Trung Quốc, hệ thống CIPS đã xử lý 175 nghìn tỷ NDT (khoảng 24,32 nghìn tỷ USD) thanh toán xuyên biên giới trong năm 2024, tăng 43% so với năm 2023.

Một trong những biện pháp mà nhiều chuyên gia lo ngại nhất là khả năng Mỹ đóng băng tài sản bằng USD của Trung Quốc – giống như những gì Washington từng làm với Moscow. Tuy nhiên, Lian cho rằng Mỹ sẽ khó hành động như vậy vì động thái này sẽ làm tổn hại nghiêm trọng đến uy tín tài chính của chính Washington.

“Việc vũ khí hóa tài sản đồng USD đã làm giảm niềm tin vào sự an toàn và tính thanh khoản của đồng bạc xanh và chắc chắn sẽ đẩy nhanh quá trình phi đô la hóa,” ông cảnh báo.

Ông cũng dẫn ví dụ về việc Mỹ đóng băng 300 tỷ USD dự trữ ngoại hối của Nga, từ đó khiến nhiều nước bắt đầu đặt câu hỏi về an toàn khi nắm giữ trái phiếu chính phủ Mỹ.

Một đề xuất đáng chú ý của Lian là Trung Quốc bán thêm nợ cho Mỹ,, trong khi giảm dần nhưng không triệt để lượng nắm giữ trái phiếu chính phủ Mỹ. Ông cho rằng điều này có thể giúp Bắc Kinh “cân bằng lượng dự trữ” và giữ lại công cụ trả đũa tiềm năng nếu tài sản bị phong tỏa.

“Giữ một lượng trái phiếu Mỹ vừa đủ có thể trở thành ‘con bài mặc cả’, khiến Washington phải cân nhắc kỹ trước khi hành động.”

Hiện Trung Quốc đang cắt giảm dần lượng trái phiếu Mỹ, còn 765,4 tỷ USD tính đến tháng 3, giảm mạnh so với giai đoạn đỉnh điểm và tụt xuống vị trí thứ 3 trong số các “chủ nợ”, sau Nhật Bản và Anh.

Tình hình trở nên đáng lo ngại hơn với Mỹ khi Hạ viện vừa thông qua gói chi tiêu và thuế mới có thể khiến trần nợ công tăng thêm 4 nghìn tỷ USD, làm dấy lên lo ngại về khả năng vỡ nợ kỹ thuật và áp lực lên trái phiếu chính phủ.

Tham khảo SCMP