Ở tuổi 94, nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett thường nhận được câu hỏi “Ai sẽ là người kế nhiệm vị trí CEO Berkshire Hathaway?”.

Câu hỏi này xuất hiện năm này qua năm khác trong buổi hỏi đáp trên sân khấu tại cuộc họp thường niên do Berkshire Hathaway tổ chức.

Thế rồi vào ngày 1/5/2021, cánh tay phải của Warren Buffett là Charlie Munger đã lỡ miệng khi trả lời một câu hỏi về văn hóa công ty trong tương lai: “Greg sẽ giữ gìn văn hóa đó”.

Câu lỡ miệng của Charlie Munger đã chính thức khép lại bí ẩn ai sẽ là người kế nhiệm Warren Buffett tại Berkshire Hathaway khi Greg Abel, một cụ ông 62 tuổi đang làm phó chủ tịch của Berkshire Hathaway.

Trong một cuộc phỏng vấn với CNBC hai ngày sau đó, Warren Buffett đã tái xác nhận Abel sẽ nắm quyền điều hành Berkshire kế nhiệm mình.

Kế thừa 334 tỷ USD

Gia nhập Berkshire từ 25 năm trước khi công ty này bước vào lĩnh vực năng lượng, ông Abel đã dần trở thành CEO của Berkshire Hathaway Energy (BHE) vào năm 2008, quản lý một tổ hợp các mạng lưới kinh doanh rộng lớn như đường ống, nhà máy khí đốt tự nhiên, trang trại gió và mặt trời, góp phần tạo nên trụ cột cho đế chế của Warren Buffett.

Nhờ đó vào năm 2018, Abel đã nổi lên như một trong hai ứng cử viên hàng đầu kế nhiệm Buffett khi được bổ nhiệm làm phó chủ tịch. Đối thủ còn lại của Abel là Ajit Jain, một cụ ông 73 tuổi, quản lý mảng bảo hiểm.

Kể từ đó, cụ ông 62 tuổi này đã giám sát tất cả các doanh nghiệp phi bảo hiểm trong ngành đường sắt, hàng không vũ trụ hay các thương hiệu tiêu dùng nổi tiếng mà Berkshire đầu tư.

Những mảng kinh doanh do Abel quản lý đã đem lại 2/3 thu nhập phi đầu tư cho Berkshire, trong khi đối thủ Jain vẫn dậm chân tại chỗ ở mảng bảo hiểm.

Riêng BHE đang tạo ra doanh thu hàng năm khoảng 270 tỷ USD và nếu đứng thành công ty độc lập ngoài Berkshire thì doanh nghiệp này sẽ xếp hạng trong top 10 của danh sách Fortune 500, trên cả Microsoft và Chevron (bản thân Berkshire xếp thứ năm).

“Có rất nhiều người thông minh trên thế giới này, nhưng một số người trong đó lại làm rất nhiều điều ngu ngốc. May mắn là Greg khá thông minh và cũng sẽ không bao giờ làm điều ngu ngốc”, Warren Buffett khen ngợi truyền nhân của mình.

Tờ Fortune cho hay dù đã 94 tuổi nhưng Buffett vẫn thể hiện sự sắc sảo của mình trong đại hội cổ đông thường niên tháng 5/2024 của Berkshire. Nhà đầu tư này cũng chưa công bố kế hoạch nghỉ hưu nào hay chiến lược thừa kế gì cho Abel.

Thậm chí pha rút tiền 334 tỷ USD năm 2024 trước khi thị trường chứng khoán điều chỉnh đầu năm 2025 còn khiến nhiều người thán phục vì tầm nhìn của Warren Buffett.

Tuy nhiên một số chuyên gia lại cho rằng hiệu suất của nhà đầu tư này đã không còn như thời kỳ đỉnh cao.

Từ năm 1965 đến năm 2003, Berkshire đã mang lại lợi nhuận hàng năm là 19,8%, cao hơn S&P 500 gần 10 điểm phần trăm mỗi năm.

Thế nhưng trong thập kỷ qua, con số này đã giảm xuống còn 11,6% so với bình quân 13,2% của S&P 500.

“Lý do duy nhất để một tập đoàn tồn tại là đánh bại S&P 500”, người đứng đầu Dave Cote của Honeywell từ năm 2002 đến năm 2017 cho hay.

Như một hệ quả tất yếu, ngày càng nhiều người cho rằng Buffett đang chuẩn bị 334 tỷ USD để thừa kế cho Abel triển lộ tài năng của mình sau khi ông ra đi.

Ở một khía cạnh khác, Warren Buffett cũng không mạo hiểm đặt cược đế chế của mình vào tay một cá nhân.

Mặc dù Buffett đã tặng hơn một nửa số cổ phiếu mà ông sở hữu kể từ năm 2006 cho tổ chức từ thiện nhưng nhà đầu tư này vẫn kiểm soát hơn 30% quyền biểu quyết của Berkshire. Gần đây, ông đã thay đổi di chúc để để lại hầu như toàn bộ tài sản của mình cho một quỹ tín thác từ thiện do ba người con trai quản lý.

Di chúc quy định rằng các con của ông sẽ giải ngân số tiền thừa kế đó trong thập kỷ sau khi cha họ qua đời cho các hoạt động từ thiện.

Do đó, lượng cổ phần lớn của quỹ tín thác sẽ khiến một nhà hoạt động rất khó tấn công Berkshire trong nhiều năm tới.

Ngoài ra, Warren Buffett còn chỉ định thêm người con trai Howard Buffett vào ghế chủ tịch kế nhiệm, qua đó làm phương án kiềm chế Abel trong trường hợp truyền nhân này có những động thái bất ngờ.

Thân thiện 500%

Thông tin Abel được chỉ định là người kế nhiệm Warren Buffett điều hành Berkshire khiến nhiều người tò mò bởi phong cách cá nhân và triết lý quản lý của vị truyền nhân này ít được biết đến.

Bản thân Abel chưa bao giờ trả lời phỏng vấn của giới truyền thông kinh doanh ngoại trừ một hoặc hai lần phỏng vấn cùng Buffett, và những lần xuất hiện hiếm hoi trước công chúng của ông là tại 3 cuộc họp thường niên gần đây nhất của Berkshire, nơi Abel thay thế vị trí cũ của Charlie Munger (qua đời năm 2023) trên bục phát biểu.

Thậm chí Berkshire cũng chẳng sắp xếp để Abel tham gia phỏng vấn hay có bất kỳ bình luận nào, đến Buffett khi được hỏi cũng từ chối khéo.

Theo nhiều người thân cận được tờ Fortune phỏng vấn, ông Abel có tính cách giản dị, dễ mến tương tự Warren Buffett.

Vị truyền nhân này lớn lên ở Edmonton, thị trấn thảo nguyên của Canada được mệnh danh là “thủ phủ dầu mỏ” của quốc gia. Mẹ của Abel là một người phụ nữ làm nội trợ trong khi cha ông là nhân viên bán bình chữa cháy.

“Đôi khi cha mẹ tôi có việc làm, đôi khi họ lại thất nghiệp. Thế nhưng tôi vẫn có thể mơ ước vì vẫn còn gia đình và bạn bè ở bên”, ông Abel nhớ lại trong một cuộc phỏng vấn cho Hiệp hội Horatio Alger, một nhóm cung cấp học bổng cho những sinh viên cực kỳ khó khăn.

Công việc đầu tiên của Abel là phát tờ rơi quảng cáo trong khi đạp xe quanh thị trấn, sau đó là đi giao hàng, thu gom ve chai, phụ giúp gia đình.

Những người thân cận hoặc quen biết Abel cho hay cụ ông này rất hài hước và thích tạo dựng, nuôi dưỡng những mối quan hệ cá nhân bền chặt.

“Anh ấy gặp gỡ mọi người và họ có thể trở thành bạn bè ngay lập tức. Bản thân Abel không phải người hướng ngoại thực thụ, anh ấy không ồn ào hay khoa trương, nhưng anh ấy thân thiện 500%. Không ai giỏi tổ chức tiệc hơn Greg. Anh ấy đảm bảo mọi người đều có khoảng thời gian vui vẻ”, Cựu giám đốc Mark Oman của Wells Fargo và là hàng xóm của Abel nhận định.

Thậm chí một số người quen còn cho rằng Abel đã chiến thắng các đối thủ khác để thành truyền nhân của Buffett là nhờ tính cách nhẹ nhàng nhưng hướng ngoại của ông gần giống với Buffett nhất, một điểm tương đồng giúp Berkshire duy trì được quan điểm đầu tư của mình.

Các cộng sự cho hay Abel có khả năng “tiêu hóa lượng thông tin khổng lồ” khi có thể đọc nhanh bảng cân đối kế toán và báo cáo thu nhập, trích xuất các yếu tố chính từ một cái nhìn lướt qua, trong khi Buffett thì thẳng thắn thừa nhận rằng ông vô cùng kính trọng đạo đức nghề nghiệp của Abel.

Hồ sơ sự nghiệp của Abel cũng khá đáng nể khi ông tốt nghiệp khoa tài chính-kế toán Đại học Alberta năm 1984 và gia nhập PwC tại Edmonton

Năm 1991, Abel trở thành kiểm toán viên cho CalEnergy, nhà sản xuất điện địa nhiệt lớn thứ hai của Mỹ.

“Greg khiêm tốn và chăm chỉ, bạn sẽ thích anh ấy ngay lập tức. Anh ấy có toàn bộ phẩm chất của một doanh nhân và không hề kiêu ngạo như nhiều kẻ khác. Đặc biệt là anh ấy thực sự hiểu các con số”, giám đốc David Wit của CalEnergy thừa nhận.

Năm 1999, Berkshire mua lại cổ phần chi phối MidAmerican, một dự án mà CalEnergy cũng đầu tư.

Năm 2008, Abel lên làm CEO của MidAmerican và dần trở thành người đứng đầu mảng kinh doanh năng lượng của Berkshire.

Nhờ tận dụng tiền của Berkshire cho các thương vụ mua lại nên doanh thu và lợi nhuận của CalEnergy năm 1997 chỉ đạt 2,3 tỷ USD và 139 triệu USD thì đến năm 2022, BHE (doanh nghiệp mới có tiền thân là CalEnergy) đã thu về 26,4 tỷ USD và đạt lợi nhuận 3,9 tỷ USD.

Ngoài ra, Abel cũng khéo léo cứu Berkshire khỏi bê bối ô nhiễm môi trường ngành điện bằng cách khéo léo hợp tác với các bộ lạc người da đỏ về các đập thủy điện đang gây hại cho ngư trường của họ dọc theo Sông Klamath ở Oregon và Bắc California.

“Cứng rắn hơn tôi”

Với tư cách là Tổng giám đốc điều hành của BHE từ năm 2008 đến năm 2018 cũng như chức phó chủ tịch giám sát tất cả các mảng phi bảo hiểm của Berkshire kể từ đó, Abel đã chứng tỏ mình là một nhà điều hành thân thiện nhưng đủ cứng rắn.

Về phía các mảng sản xuất, dịch vụ và bán lẻ trị giá 165 tỷ USD mà Berkshire đầu tư, Abel cũng giúp tăng biên lợi nhuận hoạt động từ 4,9% vào năm 2017 lên 7,6% năm 2023.

Khác với Buffett, người nổi tiếng với phong cách không can thiệp thì Abel lại tham gia khá sâu trong các hoạt động kinh doanh.

“Greg sẽ không để mọi người tiếp tục lười biếng. Nếu bạn làm việc kém hiệu quả, bạn sẽ nhận được cuộc gọi từ Greg”, giáo sư Larry Cunningham của trường Delaware, người đã từng viết nhiều cuốn sách về Warren Buffett và cũng là một người khá thân cận với Abel nhận định.

“Greg có lẽ cứng rắn hơn tôi”, bản thân Warren Buffett cũng thừa nhận trong một cuộc phỏng vấn năm 2023 trên CNBC.

Đích thân Buffett đã thừa nhận rằng với quy mô khổng lồ hiện nay của Berkshire thì việc duy trì mức lợi nhuận khổng lồ như thời hoàng kim là không thể. Tuy nhiên với kỳ vọng truyền nhân Abel sẽ tiếp tục câu chuyện đầu tư khi cổ phiếu giá rẻ như Buffett đã làm, nhà đầu tư 94 tuổi này kỳ vọng đế chế Berkshire của mình sẽ tiếp tục trường tồn dài lâu.

*Nguồn: Fortune