Financial Times dẫn lời các CEO doanh nghiệp công nghệ Trung Quốc cho biết họ đã bắt đầu thử nghiệm những dòng chip nội địa để đáp ứng nhu cầu phát triển AI ngày càng tăng – cả cho mục đích nội bộ lẫn phục vụ khách hàng.

Động thái này mang tính sống còn trong bối cảnh lệnh hạn chế xuất khẩu mới từ chính quyền Tổng thống Donald Trump, áp đặt từ tháng trước, đã chặn dòng cung ứng của chip Nvidia H20 – phiên bản đã được điều chỉnh để phù hợp với quy định dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden.

Giới thạo tin cho biết, kho chip Nvidia hiện tại ở Trung Quốc có thể duy trì hoạt động đào tạo AI chỉ đến đầu năm 2026. Trong khi đó, thời gian đặt hàng chip mới thường mất từ 3 đến 6 tháng và chưa rõ liệu Nvidia có thể ra mắt dòng chip mới vừa tuân thủ quy định của Mỹ vừa đủ sức cạnh tranh với chip nội địa hay không.

Trên các báo cáo kết quả kinh doanh gần đây, các lãnh đạo công nghệ Trung Quốc thể hiện quyết tâm chuyển đổi.

Shen Dou, giám đốc bộ phận AI Cloud của Baidu, cho biết công ty đang lựa chọn nhiều phương án thay thế chip Nvidia, đặc biệt trong xử lý suy luận (inference). Ông nhấn mạnh: “Trong dài hạn, sự kết hợp giữa chip nội địa và hệ điều hành phần mềm do Trung Quốc tự phát triển sẽ là nền tảng vững chắc cho đổi mới sáng tạo trong hệ sinh thái AI của đất nước.”

CEO Alibaba – Eddie Wu, cũng xác nhận công ty đang “tích cực khám phá các giải pháp đa dạng để đáp ứng nhu cầu khách hàng ngày càng cao”. Còn Chủ tịch Tencent – Martin Lau, nói rằng họ “đang sử dụng chip hiệu quả hơn” và cân nhắc sử dụng các sản phẩm thay thế.

Một trong những lựa chọn thay thế đáng chú ý nhất là dòng chip Ascend do Huawei phát triển. Theo Viện Nghiên cứu Quan hệ Quốc tế Đương đại Trung Quốc (CICIR), thuộc Bộ An ninh Quốc gia, quy định hạn chế của Mỹ đã thúc đẩy làn sóng đổi mới độc lập mạnh mẽ, mà Huawei chính là ví dụ điển hình.

Hiện tại, các khách hàng lớn nhất của Huawei chủ yếu là doanh nghiệp nhà nước hoặc các lĩnh vực nhạy cảm như quốc phòng, y tế và tài chính. Tuy nhiên, với nhu cầu ngày càng tăng, giới phân tích dự đoán nhiều tập đoàn công nghệ tư nhân sẽ sớm tham gia “cuộc đua” giành chip Ascend.

Tuy vậy, vẫn thị trường có sự thận trọng. Washington đã cảnh báo rằng việc sử dụng chip Huawei “ở bất kỳ đâu trên thế giới” đều có thể bị coi là vi phạm và dẫn đến hậu quả hình sự.

Hơn nữa, ngay cả khi sử dụng chip nội địa, các doanh nghiệp Trung Quốc cũng đối mặt với bài toán kỹ thuật phức tạp. Việc chuyển đổi hệ thống từ nền tảng phần mềm CUDA của Nvidia sang nền tảng CANN của Huawei đòi hỏi hàng tháng để xử lý và sự hỗ trợ sâu từ đội ngũ kỹ sư Huawei.

Một lãnh đạo cấp cao trong ngành ước tính, việc chuyển sang chip Ascend sẽ gây gián đoạn ít nhất 3 tháng trong quá trình phát triển AI. Do đó, hầu hết công ty đang áp dụng chiến lược kết hợp, đó là tiếp tục sử dụng chip Nvidia cho quá trình đào tạo mô hình và dùng chip nội địa cho suy luận.

Ngoài Huawei, các công ty như Cambricon và Hygon cũng đang trong quá trình thử nghiệm, trong khi Baidu và Alibaba đẩy mạnh phát triển chip riêng. Tuy nhiên, nguồn cung vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu hiện tại. Huawei đang tăng sản lượng sản xuất và mở nhà máy riêng để cải thiện tình hình.

Giới phân tích tại GF Securities cho biết Nvidia có thể bắt đầu sản xuất dòng chip mới cho Trung Quốc vào đầu tháng 7 tới. Dù dựa trên nền tảng Blackwell tiên tiến, phiên bản này sẽ thiếu bộ nhớ băng thông cao (HBM) – yếu tố then chốt giúp xử lý khối lượng dữ liệu lớn.

Ngay cả CEO Nvidia – Jensen Huang, cũng thừa nhận trong cuộc gọi với nhà đầu tư gần đây rằng “chúng tôi hiện chưa có gì sẵn sàng cho thị trường Trung Quốc.”

Trong bối cảnh hiện tại, việc các tập đoàn công nghệ Trung Quốc buộc phải chuyển sang dùng chip nội địa đặt ra mối đe dọa không nhỏ đối với Nvidia. Nvidia đang đối mặt với một bài toán nan giải: mất thị phần tại thị trường Trung Quốc, trong khi vẫn chưa có sản phẩm thay thế đủ sức cạnh tranh mà vẫn tuân thủ quy định kiểm soát xuất khẩu của Mỹ.

Trung Quốc lâu nay là thị trường lớn thứ 2 của Nvidia, chỉ sau Mỹ. Theo báo cáo tài chính năm 2023, gần 20–25% doanh thu toàn cầu của Nvidia đến từ Trung Quốc.

CEO Jensen Huang từng nhiều lần ca ngợi thị trường Trung Quốc là “cực kỳ quan trọng” đối với Nvidia, không chỉ vì quy mô người dùng mà còn vì hệ sinh thái công nghệ khổng lồ, đặc biệt là các lĩnh vực như game, điện toán đám mây và AI.

Tham khảo FT