Đó là thông tin Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Đào Minh Tú vừa đưa ra tại Hội thảo “Vốn ngân hàng góp phần thúc đẩy kinh tế tư nhân” do Thời báo Ngân hàng tổ chức sáng nay (ngày 21/3).

Dư nợ tín dụng cho kinh tế tư nhân đạt gần 7 triệu tỷ đồng

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú nhấn mạnh vai trò huyết mạch của kinh tế tư nhân đối với sự phát triển kinh tế đất nước. Hiện khu vực này đóng góp gần 50% GDP, hơn 30% ngân sách nhà nước, tạo ra hơn 40 triệu việc làm, chiếm khoảng 85% tổng số lao động trong nền kinh tế.

Trong bài viết mới đây, Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đã khẳng định: một nền kinh tế cường thịnh không thể chỉ dựa vào khu vực nhà nước hay đầu tư nước ngoài, mà phải dựa vào nội lực là khu vực tư nhân vững mạnh, đóng vai trò tiên phong trong đổi mới và phát triển đất nước; nhất là phải có chiến lược rõ ràng cho phát triển khu vực kinh tế tư nhân. Thủ tướng Chính phủ cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của tư duy, sáng tạo và sức mạnh từ doanh nghiệp, đồng thời đề xuất sử dụng đòn bẩy ngân hàng để khai thác tiềm năng và tạo động lực phát triển đất nước.

Theo Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú, xác định phát triển kinh tế tư nhân là chiến lược, chính sách lâu dài của quốc gia; thời gian qua, ngành Ngân hàng đã tích cực thực hiện đồng bộ các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng tín dụng nhằm đáp ứng nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh của người dân, doanh nghiệp nói chung cũng như các doanh nghiệp tư nhân nói riêng.

Cụ thể, ngành Ngân hàng đã điều hành tỷ giá linh hoạt, phù hợp với điều kiện thị trường, góp phần hấp thu các cú sốc bên ngoài; phối hợp đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ trong từng giai đoạn để hạn chế áp lực tỷ giá; điều hành lãi suất chủ động, linh hoạt, tạo điều kiện cho tổ chức tín dụng tiếp cận nguồn vốn chi phí thấp từ NHNN; chỉ đạo tổ chức tín dụng tiếp tục tiết giảm chi phí, chuyển đổi số mạnh mẽ để giảm mặt bằng lãi suất cho vay…

Kết quả, mặt bằng lãi suất cho vay đã giảm mạnh (lãi suất cho vay bình quân năm 2024 giảm 1,24%, năm 2025 tiếp tục có xu hướng giảm so với cuối năm 2024), góp phần hỗ trợ hoạt động của doanh nghiệp, người dân.

Với các doanh nghiệp nhỏ và vừa, NHNN đã xác định là đối tượng ưu tiên cho vay với lãi suất ưu đãi khi cho vay ngắn hạn bằng VND thấp hơn các lĩnh vực sản xuất kinh doanh thông thường (hiện nay là 4%/năm).

Song song với đó, NHNN cũng yêu cầu các tổ chức tín dụng tăng trưởng tín dụng an toàn, hiệu quả, lành mạnh, hạn chế nợ xấu gia tăng và phát sinh; hướng tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất, lĩnh vực ưu tiên, lĩnh vực là động lực tăng trưởng kinh tế theo chủ trương của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; kiểm soát chặt chẽ tín dụng với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro.

Với sự nỗ lực, vào cuộc của NHNN và hỗ trợ tích cực của các ngân hàng thương mại, hoạt động cấp tín dụng đối với doanh nghiệp tư nhân đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Tính đến cuối năm 2024, dư nợ tín dụng đối với doanh nghiệp tư nhân tại các TCTD đạt khoảng 6,91 triệu tỷ đồng, tăng 14,72% so với năm 2023, chiếm khoảng 44% dư nợ tín dụng nền kinh tế.

Trong đó, có 100 tổ chức tín dụng phát sinh dư nợ tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa với tổng dư nợ đạt 2,74 triệu tỷ đồng, tăng 10,7% so với cuối năm 2023, chiếm 17,6% dư nợ nền kinh tế, có 208.992 doanh nghiệp nhỏ và vừa còn dư nợ. Điều này cho thấy, nguồn vốn tín dụng ngân hàng đã đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn cho mục đích sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp tư nhân, đồng thời góp phần thúc đẩy kinh tế phát triển và tăng nguồn thu cho Ngân sách Nhà nước.

Theo Phó Thống đốc, mặc dù khu vực kinh tế tư nhân đã có sự phát triển mạnh mẽ, nhưng các doanh nghiệp vẫn đối mặt với nhiều khó khăn. Phần lớn các doanh nghiệp có quy mô nhỏ và vừa, hạn chế về tiềm lực tài chính và khả năng cạnh tranh. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến khả năng tiếp cận vốn của các doanh nghiệp tư nhân vẫn còn gặp nhiều khó khăn.

Năm 2025 dự báo cho thấy, tình hình kinh tế thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, xung đột địa chính trị, căng thẳng thương mại gia tăng và chi phí vay cao ở nhiều quốc gia. Các khó khăn nêu trên sẽ tác động lớn đến nền kinh tế có độ mở lớn như nước ta, trong đó có khu vực kinh tế tư nhân.

Phó Thống đốc cũng gợi mở một số nội dung cần trao đổi tại hội thảo, mong muốn các chuyên gia, nhà quản lý và đại diện các doanh nghiệp cho ý kiến, đề xuất các giải pháp để nâng cao khả năng tiếp cận vốn cho doanh nghiệp tư nhân, hỗ trợ khu vực kinh tế tư nhân bứt phá góp phần phát triển đất nước nhanh, bền vững trong kỷ nguyên mới.

Giải pháp tăng khả năng tiếp cận vốn tín dụng của kinh tế tư nhân

Tại hội thảo, các diễn giả và đại biểu tham dự đã cùng thảo luận và đề xuất các giải pháp thiết thực nhằm tháo gỡ những vướng mắc để nguồn vốn ngân hàng phát huy hiệu quả hơn, đóng góp nhiều hơn cho sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân.

Theo ông Nguyễn Văn Thân – Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, các doanh nghiệp cần đầu tư vào công nghệ và tạo thành chuỗi liên kết giữa các doanh nghiệp để sát cánh cùng phát triển.

Về khâu vay vốn ngân hàng, ông Nguyễn Văn Thân cho biết, các doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể tập hợp các thông tin, hồ sơ về Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, Hiệp hội sẽ tư vấn cho doanh nghiệp và đứng ra giới thiệu với ngân hàng.

“Điều này mang lợi ích về mặt thời gian. Các ngân hàng cho vay cũng yên tâm hơn rất nhiều. Cần phải liên kết, sát cánh để Hiệp hội có thể giúp các doanh nghiệp. Có rất nhiều các phương án để doanh nghiệp huy động vốn, ngoài ngân hàng thì còn các quỹ… Nhưng vẫn cần tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa dễ tiếp cận hơn so với đi vay ở ngân hàng”, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam nói thêm.

Nhấn mạnh khuôn khổ để doanh nghiệp phát triển không chỉ là vốn tín dụng, mà còn là vốn đầu tư dài hạn, TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cho rằng, Chính phủ cần mở ra thị trường vốn đầu tư đa dạng hơn, phát triển thị trường vốn có các loại quỹ, giảm gánh nặng cho phía ngân hàng.

Khẳng định cần triển khai các giải pháp đồng bộ từ phía ngân hàng, doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước, Chủ tịch Hãng kiểm toán ASCO Nguyễn Thanh Khiết cho rằng, các doanh nghiệp cần nâng cao năng lực quản trị, năng lực tài chính và minh bạch thông tin của doanh nghiệp. Xây dựng, cải thiện hệ thống quản trị doanh nghiệp, áp dụng công nghệ và AI trong kế toán và quản lý tài chính, các lĩnh vực tác nghiệp khác.

Doanh nghiệp nhỏ và vừa cần xây dựng báo cáo tài chính minh bạch, có kiểm toán độc lập để tạo niềm tin với ngân hàng. Chủ động xây dựng kế hoạch kinh doanh đồng bộ với các kế hoạch tác nghiệp khác và phương án sử dụng vốn hiệu quả để thuyết phục ngân hàng.

Về phía ngành Ngân hàng, nên thiết kế các sản phẩm tài chính chuyên biệt như khoản vay tín chấp dựa trên dòng tiền kinh doanh, khoản vay theo hợp đồng đầu ra hoặc khoản vay dựa trên tài sản hình thành từ vốn vay. Cùng với đó, cần mở rộng mô hình đánh giá tín dụng dựa trên dữ liệu giao dịch thực tế của doanh nghiệp.

Mặt khác, phát triển mạnh hệ thống quỹ bảo lãnh tín dụng nhằm giảm bớt rủi ro cho ngân hàng và hỗ trợ doanh nghiệp không có tài sản đảm bảo: Chính phủ và các tổ chức tài chính cần tăng cường vốn cho các quỹ bảo lãnh tín dụng, mở rộng phạm vi bảo lãnh để giúp nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận vốn dễ dàng hơn. Đồng thời, cần cải tiến quy trình bảo lãnh để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và chi phí khi tiếp cận vốn.

Bên cạnh đó, thúc đẩy các mô hình tài chính thay thế để mở rộng kênh huy động vốn như: cho thuê tài chính (Leasing); tín dụng chuỗi cung ứng (các doanh nghiệp có thể vay dựa trên hợp đồng đầu vào, đầu ra, giúp họ duy trì hoạt động sản xuất mà không cần tài sản thế chấp); Crowdfunding (gọi vốn cộng đồng); P2P Lending (cho vay ngang hàng); kết nối trực tiếp nhà đầu tư và doanh nghiệp, giảm bớt các yêu cầu khắt khe của ngân hàng và giúp doanh nghiệp nhỏ tiếp cận vốn dễ dàng hơn…

Chia sẻ tại hội thảo, bà Phùng Thị Bình, Phó Tổng Giám đốc Agribank cho biết, Agribank đã và đang dành nguồn vốn tín dụng cho khu vực kinh tế tư nhân và tiếp tục đa dạng hoá các sản phẩm tín dụng cho từng đối tượng, phân khúc khách hàng (doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp lớn, tập đoàn tổng công ty,..), cũng như ngành nghề lĩnh vực nhất là các lĩnh vực là động lực phát triển kinh tế.

Agribank cũng đã thực hiện số hoá, ứng dụng công nghệ thông tin cải tiến quy trình thủ tục để tăng khả năng tiếp cận sản phẩm dịch vụ ngân hàng qua phương tiện điện tử góp phần rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ, tăng khả năng tiếp cận sản phẩm ngân hàng đối với khách hàng; tiết giảm chi phí hoạt động để dành nguồn lực giảm lãi suất; thường xuyên tổ chức hội nghị kết nối khách hàng – ngân hàng để nắm bắt nhu cầu và kịp thời tháo gỡ những vướng mắc để tăng khả năng tiếp cận vốn tín dụng của kinh tế tư nhân một cách cao nhất.

Cùng với đó, Phó Tổng Giám đốc Agribank cũng cho rằng, các cơ quan nhà nước cũng cần hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa về cơ chế chính sách, tạo môi trường thuận lợi để sản xuất kinh doanh, giảm thủ tục hành chính, hỗ trợ nhiều về thông tin thị trường cũng như tiếp cận ứng dụng khoa học công nghệ. Về phía các doanh nghiệp, cũng cần chủ động nâng cao năng lực quản trị doanh nghiệp, quản trị rủi ro, hệ thống sổ sách kế toán cần được minh bạch….