Financial Times trích dẫn nguồn tin thân cận cho biết các quan chức châu Âu đang tranh luận về việc tái nhập khẩu khí đốt Nga qua đường ống trong một phần của giải pháp tiềm năng nhằm chấm dứt xung đột với Ukraine.

Các quan chức ủng hộ việc mua khí đốt Nga cho rằng tiếp tục nhập khẩu khí đốt Nga sẽ giúp hạ giá năng lượng đang ở mức cao tại EU. Theo đó, bước đi này sẽ khuyến khích Moscow ngồi vào bàn đàm phán và tạo động lực cho cả 2 bên đi đến thoả thuận ngừng bắn.

Tuy nhiên, việc đưa ra ý tưởng “mở van” dòng chảy khí đốt của Nga trong các cuộc thảo luận sơ bộ đã gây ra phản ứng dữ dội từ phía các nước đồng minh của Ukraine tại EU.

FT cho hay, 3 trong số các quan chức tham gia các cuộc thảo luận cho biết ý tưởng này được một số quan chức Đức và Hungary tán thành. Sự ủng hộ cũng đến từ một số nước khác, họ chỉ ra đây là một cách để giảm chi phí năng lượng của châu Âu.

Một quan chức cho hay: “Vài quốc gia thành viên lớn đang gây áp lực lên giá năng lượng và đương nhiên đây là một cách để hạ giá.”

Việc nối lại dòng chảy khí đốt của Nga sang châu Âu sẽ giúp tăng đang kể nguồn thu từ lĩnh vực này của Moscow. Trước khi mâu thuẫn với Ukraine xảy ra, khí đốt Nga vận chuyển qua đường ống chiếm khoảng 40% tổng nguồn cung của EU, trong đó Đức là nước nhập khẩu lớn nhất.

Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã yêu cầu sớm chấm dứt xung đột, thúc đẩy các cuộc thảo luận giữa các nước phương Tây về những yếu tố cần thiết cho một thoả thuận lâu dài với Moscow. Tổng thống Mỹ cũng đã đe doạ EU bằng việc áp thuế quan nếu không mua LNG của Mỹ – vốn đắt hơn khí đốt qua đường ống.

Việc đưa ra đề xuất nối lại nguồn cung khí đốt qua đường ống từ Nga đã khiến các quan chức Brussels và các nhà ngoại giao của một số nước Đông Âu không hài lòng. Nhiều nước trong số đó đã nỗ lực giảm nhập khẩu năng lượng của Nga trong 3 năm qua.

Hôm 29/1, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết: “Việc chấm dứt giai đoạn căng thẳng ‘nóng’ của cuộc chiến là rất quan trọng. Các giải pháp ngoại giao sẽ được ưu tiên hơn.”

Việc tái khởi động cuộc tranh luận này đã khiến một số nhà xuất khẩu LNG của Mỹ đang tìm cách ký kết hợp đồng dài hạn với các công ty EU trở nên bối rối. Theo 2 quan chức EU, các công ty này lo ngại rằng nếu đường ống khí đốt trung chuyển qua Ukraine được tái khởi động, sản phẩm của họ sẽ mất đi sức cạnh tranh.

Một trong những quan chức năng lượng hàng đầu của Ủy ban châu Âu (EC), Ditte Juul Jørgensen, đang ở Mỹ để thảo luận với các nhà xuất khẩu LNG về nguồn cung tiềm năng dài hạn.

EU đã đặt ra mục tiêu loại bỏ toàn bộ nhiên liệu hóa thạch của Nga khỏi hệ thống năng lượng của khối vào năm 2027. Ủy viên năng lượng của EU Dan Jørgensen dự kiến sẽ trình bày một kế hoạch để đạt được mục tiêu đó vào tháng 3.

Dẫu vậy, tình hình khó khăn của các ngành công nghiệp nặng tại EU đã làm tăng nhu cầu của các nước châu Âu về việc tìm nguồn năng lượng rẻ hơn. Giá khí đốt ở châu Âu thường cao gấp 3 đến 4 lần so với ở Mỹ.

Khí đốt qua đường ống từ Nga chiếm khoảng 10% tổng nguồn cung của khối vào năm 2024, nhưng đã giảim một nửa kể từ khi thoả thuận trung chuyển qua Ukraine đến EU kết thúc vào tháng 1.

Đường ống còn lại đưa khí đốt của Nga đến khối này là tuyến TurkStream qua Thổ Nhĩ Kỳ, cung cấp cho Hungary khoảng 7,5 tỷ mét khối khí đốt. Nước này và Slovakia đã vận động EU gây sức ép buộc Ukraine khởi động lại hoạt động trung chuyển khí đốt.

Trong bối cảnh này, một quan chức cấp cao của EU cho biết: “Cuối cùng, nước nào cũng muốn năng lượng giá rẻ.”

Tham khảo FT