Trung Quốc đang chứng kiến sự phát triển “vũ bão” của trí tuệ nhân tạo (AI), khẳng định vị thế là một trong những cường quốc AI hàng đầu thế giới. Điều này được thúc đẩy bởi các khoản đầu tư chiến lược, những đột phá trong các mô hình AI (như DeepSeek R1 của startup DeepSeek), và tốc độ áp dụng nhanh chóng trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là giáo dục.
Thế nhưng, mới đây, các công ty công nghệ lớn của Trung Quốc, bao gồm Alibaba, ByteDance và Tencent, đã tạm thời vô hiệu hóa một số chức năng chatbot AI trong kỳ thi tuyển sinh đại học toàn quốc đang diễn ra. Động thái này nhằm mục đích ngăn chặn học sinh sử dụng công nghệ để gian lận trong kỳ thi cao khảo có tính cạnh tranh cao, diễn ra từ ngày 7 đến ngày 10/6. Cuộc thi này quyết định suất vào đại học cho hơn 13,3 triệu thí sinh.
Kỳ thi cao khảo, còn được gọi là Kỳ thi tuyển sinh đại học quốc gia (NCEE), là một quá trình kéo dài nhiều ngày mà hàng triệu học sinh phải trải qua để cố gắng giành được một suất vào đại học.
Cụ thể, các ứng dụng như Qwen, Doubao, Yuanbao và Kimi đã tắt tính năng nhận dạng ảnh và trả lời câu hỏi trong giờ thi.
Người dùng bị ảnh hưởng đã chia sẻ ảnh chụp màn hình trên Weibo, tiết lộ rằng các công cụ AI như DeepSeek hiện chặn quyền truy cập trong các giai đoạn quan trọng. Các ứng dụng đã nêu lý do công bằng cho việc tạm thời ngừng hoạt động.
Khóa công cụ học tập
Tin tức này lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội khi sinh viên Trung Quốc lên Weibo để bày tỏ sự bất ngờ. Một người dùng được cho là đã cố gắng gửi ảnh câu hỏi kiểm tra đến Doubao thuộc sở hữu của ByteDance và nhận được tin nhắn: “Trong kỳ thi tuyển sinh đại học, theo các yêu cầu có liên quan, dịch vụ trả lời câu hỏi sẽ bị đình chỉ”.
Khi người dùng khẳng định mình không phải thí sinh tham gia cuộc thi cao khảo, ứng dụng đã lặp lại thông báo tương tự.
Một hình ảnh khác được chia sẻ trực tuyến cho thấy DeepSeek hiển thị: “Để đảm bảo tính công bằng trong kỳ thi tuyển sinh đại học” khi người dùng cố gắng truy cập các dịch vụ trong giờ hạn chế. The Guardian đưa tin rằng các công ty AI chưa đưa ra tuyên bố chính thức nào. Việc đình dường như được người dùng phát hiện chứ không phải do chính các công ty công bố.
Sự công bằng – mối quan tâm hàng đầu
Đánh chú ý, cả chatbot Yuanbao và Kimi đều thừa nhận việc đóng cửa, nói rằng các hạn chế được áp dụng “để đảm bảo tính công bằng của kỳ thi tuyển sinh đại học”. Các ứng dụng khác, chẳng hạn như Qwen của Alibaba , cũng đã tạm dừng các tính năng dựa trên hình ảnh có thể được sử dụng để phân tích các bài kiểm tra.
Các hạn chế này là một phần trong nỗ lực lớn hơn nhằm bảo vệ tính toàn vẹn của kỳ thi. Việc sử dụng các thiết bị kỹ thuật số như điện thoại và máy tính xách tay đã bị cấm trong kỳ thi cao khảo. Việc vô hiệu hóa chức năng AI cung cấp thêm một lớp bảo mật chống lại gian lận bằng công nghệ.
Giám sát tiên tiến, phòng tránh gian lận
Chống gian lận trong kỳ thi của Trung Quốc không chỉ giới hạn quyền truy cập chatbot. Một số tỉnh đã triển khai hệ thống giám sát hỗ trợ AI để phát hiện các hành vi bất thường trong kỳ thi, chẳng hạn như thì thầm hoặc chuyển động mắt thường xuyên giữa các học sinh.
Tại tỉnh Giang Tây, các cảnh quay trong kỳ thi sẽ được xem xét sau khi thi. Các nhà chức trách đã hứa sẽ xử lý các hành vi vi phạm “theo đúng các quy định có liên quan”, như Global Times đưa tin. Các biện pháp an ninh mới cũng bao gồm kiểm tra ID sinh trắc học, kiểm tra chặt chẽ hơn các thiết bị ẩn và sử dụng thiết bị chặn tín hiệu vô tuyến tại các trung tâm khảo thí.
Một số thành phố đã hoãn giờ làm việc và mở làn đường ưu tiên để đảm bảo sinh viên đến địa điểm thi đúng giờ. Các sự kiện công cộng đã bị hoãn lại để duy trì môi trường yên tĩnh trong thời gian thi cử.
Cho đến nay vẫn là một trong những cột mốc quan trọng nhất trong cuộc đời của học sinh Trung Quốc. Áp lực lớn phải thành công tiếp tục làm gia tăng mối lo ngại về gian lận, thúc đẩy các nhà chức trách và các công ty công nghệ phải hành động quyết liệt.
Theo IE, The Verge, The Guardian
