Giới đầu tư toàn cầu hiện đang theo dõi sát phản ứng của Tehran sau các cuộc không kích của Mỹ nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran.

Trong phiên giao dịch đầu ngày tại thị trường châu Á, giá dầu đã tăng mạnh. Dầu thô WTI của Mỹ tăng hơn 2%, đạt mức 75,22 USD/thùng, trong khi dầu Brent – giá tham chiếu toàn cầu, tăng gần 2%, lên mức 78,53 USD/thùng.

Saul Kavonic, chuyên gia năng lượng cấp cao của MST Marquee, nhận định: “Thị trường đang đối mặt với nguy cơ gián đoạn nguồn cung ở quy mô chưa từng thấy trong vài tuần tới, có thể còn nghiêm trọng hơn cú sốc giá dầu năm 2022 sau chiến tranh Ukraine”.

Mặc dù phản ứng của thị trường sau các cuộc không kích của Mỹ có phần ôn hòa hơn so với đợt Israel tấn công Iran trước đó, nhiều chuyên gia tin rằng các diễn biến mới sẽ mở ra một kỷ nguyên biến động khác cho thị trường dầu mỏ, đặc biệt nếu Iran đáp trả bằng các hành động quân sự.

Trong số những rủi ro hiện hữu, mối đe dọa từ việc Iran đóng Eo biển Hormuz đang gây lo ngại lớn. Truyền thông nhà nước Iran cho biết quốc hội nước này đã thông qua việc xem xét đóng tuyến hàng hải chiến lược này – nơi khoảng 20 triệu thùng dầu và sản phẩm dầu mỏ đi qua mỗi ngày, chiếm gần 1/5 tổng lưu lượng dầu mỏ toàn cầu.

Kavonic cảnh báo nếu Iran đóng eo biển Hormuz, các lực lượng phương Tây sẽ “can thiệp trực tiếp” để mở lại tuyến đường huyết mạch này. Khi đó, giá dầu có thể tiến sát mốc 100 USD/thùng, thậm chí chạm lại mức đỉnh năm 2022 nếu tình trạng đóng cửa kéo dài quá vài tuần.

Quan điểm này cũng được các chuyên gia khác chia sẻ. Bob McNally, Chủ tịch Tập đoàn Năng lượng Rapidan, cho biết Mỹ và các đồng minh có thể mở lại eo biển bằng biện pháp quân sự, nhưng nếu Iran huy động toàn bộ năng lực quân sự, xung đột có thể kéo dài hơn cả 2 cuộc chiến vùng Vịnh trước đây. Việc Iran tác động trực tiếp vào cơ sở hạ tầng dầu khí trong khu vực có thể khiến giá dầu và khí hóa lỏng tăng “sốc”.

Chỉ số biến động giá dầu CBOE – thước đo kỳ vọng biến động trong 30 ngày của thị trường – hiện đã quay trở lại mức cao như tháng 3/2022, ngay sau khi xung đột ở Ukraine xảy ra.

Chuyên gia Andy Lipow từ Lipow Associates cho rằng tình hình lần này có sự khác biệt: “Chúng ta đang chứng kiến hàng loạt tên lửa được bắn suốt hơn một tuần và nay lại có thêm sự can thiệp trực tiếp từ Mỹ. Nếu việc xuất khẩu qua eo Hormuz bị ảnh hưởng, giá dầu có thể vượt 100 USD/thùng”.

Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng rủi ro đóng eo biển Hormuz vẫn không khả thi về mặt thực tế. “Bức tranh hiện tại khá lẫn lộn. Các nhà giao dịch sẽ thận trọng, chưa vội hoảng loạn nếu chưa có thêm bằng chứng rõ ràng”, Vandana Hari, Giám đốc điều hành Vanda Insights, nhận định.

Đây không phải lần đầu Iran đe dọa đóng eo biển Hormuz. Hồi năm 2018, khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân và tái áp đặt trừng phạt, Tehran từng đưa ra lời cảnh báo tương tự. Rủi ro này cũng xuất hiện năm 2011 và 2012, khi Iran tuyên bố sẽ đáp trả nếu bị phương Tây gây sức ép về xuất khẩu dầu.

Dù vậy, theo Rebecca Babin, chuyên gia giao dịch năng lượng tại CIBC Private Wealth, các cơ sở hạ tầng dầu khí của Iran cho đến nay vẫn chưa bị nhắm đến, cho thấy cả 2 bên đều có động cơ giữ các cơ sở dầu mỏ “ngoài vòng chiến sự”, ít nhất là ở thời điểm hiện tại.

Tham khảo CNBC