Sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo (AI) đã khiến nhiều chuyên gia công nghệ đặt câu hỏi về tương lai của ngành lập trình.

Gần đây, một kỹ sư trưởng của DeepSeek đã tuyên bố rằng thế hệ AI tiếp theo có thể khiến 50% lập trình viên thất nghiệp. Cảnh báo này gây ra không ít tranh luận về khả năng AI thay thế con người trong lĩnh vực lập trình và nhiều ngành nghề khác.

Theo báo cáo từ công ty tư vấn và nghiên cứu công nghệ Mỹ có tên Gartner, AI có thể làm mất đi 8 triệu việc làm vào năm 2025. DeepSeek, một trong những nền tảng AI tiên tiến, đã phát triển một mô hình AGI có thể thực hiện tới 47,6% công việc lập trình được đánh giá bởi HumanEval.

Hơn nữa, tỷ lệ lỗi trong quá trình xử lý của AI này đã giảm tới 82% chỉ sau 6 tháng. Những con số này cho thấy AI đang đạt được mức độ chính xác cao hơn trong việc viết mã và tối ưu hóa phần mềm.

Không chỉ riêng DeepSeek, nhiều mô hình AI khác cũng chứng tỏ khả năng thay thế lập trình viên. AWS của Amazon đã giúp lập trình viên tăng năng suất từ 4 đến 7 lần. Falcon-180B của UAE đã vượt qua trình độ trung bình của sinh viên tốt nghiệp MIT. Tại Silicon Valley, một nhóm công nghệ có thể hoàn thành công việc vốn cần 30 người chỉ với 2 kỹ sư AI và 5 thiết bị.

AI trong sản xuất: Bước chuyển đổi không thể tránh khỏi

Không chỉ trong lĩnh vực lập trình, AI còn đang thay đổi cách vận hành của ngành sản xuất. Với sự gia tăng của robot công nghiệp và AI, các nhà máy đã bắt đầu giảm mạnh sự phụ thuộc vào lao động con người.

Trước đây, lao động thủ công được ưu tiên do chi phí thấp và tính linh hoạt cao. Nhưng với mức lương ngày càng tăng và nhu cầu sản xuất lớn, các doanh nghiệp đang dần chuyển sang tự động hóa.

Ví dụ, tập đoàn Foxconn tại Côn Sơn, Trung Quốc đã ứng dụng hàng loạt robot AI, giảm số lượng nhân viên từ 110.000 xuống còn 50.000 nhưng vẫn duy trì hiệu suất sản xuất. Tập đoàn Xiaomi cũng có một nhà máy sản xuất ô tô gần như không cần con người, có thể chế tạo một chiếc Xiaomi SU7 chỉ trong 76 giây.

Theo thống kê, năm 2022, Trung Quốc đã trang bị 300.000 robot công nghiệp, chiếm hơn một nửa tổng số robot công nghiệp trên toàn cầu, và con số này dự kiến sẽ tiếp tục tăng mạnh trong những năm tới.

AI có gây ra thất nghiệp hàng loạt?

Lịch sử đã cho thấy, mỗi cuộc cách mạng công nghệ đều đi kèm với sự thay đổi lớn trong cơ cấu lao động.

Khi động cơ hơi nước ra đời, công nhân dệt may mất việc nhưng lại có thêm nhiều thợ máy. Khi ô tô thay thế xe ngựa, những người chạy xe ngựa chuyển sang làm tài xế. Khi máy tính xuất hiện, hàng trăm triệu việc làm liên quan đến công nghệ thông tin được tạo ra.

AI cũng sẽ đi theo con đường này. Mặc dù nó có thể thay thế một số công việc truyền thống, nhưng đồng thời cũng mở ra cơ hội mới trong các lĩnh vực như phát triển AI, quản lý dữ liệu, bảo mật AI và đào tạo AI. Thực tế, AI không thể hoạt động hoàn toàn độc lập mà vẫn cần con người giám sát, hiệu chỉnh và cập nhật liên tục.

Chi phí đào tạo AI: Rào cản hay động lực phát triển?

Mặc dù AI có nhiều tiềm năng, nhưng việc phát triển và đào tạo AI không hề rẻ. Một chip AI của Nvidia có giá hơn 100.000 USD (khoảng 2,5 tỷ VNĐ), khiến nhiều công ty phải đầu tư hàng chục triệu đến hàng trăm triệu USD chỉ để duy trì hệ thống AI.

Tuy nhiên, sự xuất hiện của DeepSeek có thể làm thay đổi tình thế. DeepSeek chỉ tốn 6 triệu USD (khoảng 153 triệu VNĐ) để đào tạo một lần, trong khi mức tiêu thụ tài nguyên chỉ bằng 1/20 so với ChatGPT-4 nhưng vẫn đạt hiệu suất tương đương.

Chính điều này đã khiến nhiều công ty AI lớn trên thế giới phải dè chừng. Một mô hình mạnh mẽ với chi phí thấp sẽ là mối đe dọa lớn đối với các công ty đang cạnh tranh trong lĩnh vực này. Đặc biệt, việc DeepSeek chọn mã nguồn mở giống như cách tỷ phú Elon Musk đã làm, giúp công nghệ AI phát triển rộng rãi hơn và dễ tiếp cận hơn.

Thận trọng với các chiêu trò lợi dụng AI

Không chỉ mang đến cơ hội, sự bùng nổ của AI còn đi kèm với nhiều rủi ro. Trong thời gian gần đây, nhiều khóa học AI giả mạo đã xuất hiện tràn lan trên các nền tảng trực tuyến. Khi OpenAI ra mắt phần mềm Sora, hàng loạt “khóa học Sora” đã nhanh chóng được rao bán dù công nghệ này vẫn chưa chính thức phát hành.

Không ít người đã bỏ tiền mua những tài liệu rỗng tuếch, chỉ để nhận về các thông tin công khai miễn phí trên Internet. Điều này cho thấy, khi AI phát triển mạnh mẽ, chúng ta cần có sự cảnh giác cao hơn để không trở thành nạn nhân của những chiêu trò lừa đảo.

Ứng dụng AI để không lỗi thời

Trước sự thay đổi mạnh mẽ của AI, thay vì lo sợ mất việc, con người nên học cách tận dụng công nghệ này để nâng cao năng suất. Các công cụ AI như ChatGPT, DeepSeek có thể giúp tìm kiếm thông tin nhanh chóng, hỗ trợ sáng tạo nội dung và tối ưu hóa công việc.

Ví dụ, trong lĩnh vực sáng tạo nội dung, AI có thể tạo ra hình ảnh, video hoặc bản nhạc theo yêu cầu của người dùng. Những người có tư duy sáng tạo và biết cách khai thác AI sẽ có cơ hội tạo ra những sản phẩm độc đáo và giá trị cao. Điều quan trọng là phải sẵn sàng tiếp cận công nghệ mới và không ngừng học hỏi để không bị bỏ lại phía sau.

AI đang thay đổi thế giới với tốc độ nhanh chóng và mạnh mẽ. Dù có thể thay thế một số công việc truyền thống, AI cũng mang đến nhiều cơ hội việc làm mới. Điều quan trọng là con người cần thích nghi, học hỏi và tận dụng AI để nâng cao hiệu suất làm việc.

Thay vì lo lắng về nguy cơ thất nghiệp, hãy chuẩn bị để bước vào kỷ nguyên mới – nơi AI là công cụ hỗ trợ chứ không phải mối đe dọa.