Thông điệp của “Màn múa tóc lạ mắt”

Đích thân Tổng thống Sheikh Mohamed bin Zayed Al Nahyan đã đón tiếp ông Trump trọng thể sau khi chuyên cơ của Tổng thống Mỹ hạ cánh xuống UAE ngày 15/5. Buổi lễ chào đón mang đậm bản sắc văn hóa địa phương bằng điệu múa Al-Ayyala với hình ảnh các nghệ sĩ mặc trang phục truyền thống: phụ nữ trong những chiếc váy trắng nhịp nhàng tung mái tóc dài, nam giới di chuyển theo đội hình hàng ngang, đồng bộ với nhịp trống dồn dập, tay cầm đạo cụ hình thanh kiếm, tái hiện một cảnh tượng trận chiến giả lập.

Dường như thông điệp mà UAE muốn gửi đi với màn chào đón độc đáo này là nhấn mạnh vai trò của di sản văn hóa như một phần cốt lõi trong chính sách đối ngoại và bản sắc dân tộc của UAE.

Al-Ayyala là một loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian truyền thống, phổ biến ở Oman và UAE. Năm 2014, UNESCO đã công nhận Al-Ayyala là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.

Điệu múa này kết hợp giữa thơ ngâm, tiếng trống, và các động tác mô phỏng trận đánh. Khoảng 20 người đàn ông chia thành hai hàng đối diện, tay cầm gậy tre mảnh tượng trưng cho giáo hoặc kiếm. Giữa hai hàng là các nhạc công chơi trống lớn, trống nhỏ, tambourine và chập chỏa bằng đồng. Riêng tại UAE, phần trình diễn còn có sự góp mặt của các bé gái mặc áo dài truyền thống, đứng ở hàng đầu và tung tóc qua lại một cách nhịp nhàng.

Các bé gái trong trang phục truyền thống, tay cầm cờ Mỹ và cờ Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) trong lễ đón Tổng thống Donald Trump ở sân bay quốc tế Abu Dhabi, ngày 15/5/2025

Al-Ayyala thường xuất hiện trong các dịp lễ hội, ngày quốc khánh, đám cưới hoặc những sự kiện trọng đại tại Oman và UAE. Đây là biểu tượng của tinh thần đoàn kết và bản sắc dân tộc, quy tụ các nghệ sĩ ở nhiều độ tuổi và tầng lớp khác nhau. Người dẫn dắt màn trình diễn – thường là vị trí được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác – đóng vai trò huấn luyện các nghệ sĩ khác và giữ gìn, truyền bá di sản này cho tương lai.

Chuyến thăm UAE của Tổng thống Donald Trump là một phần trong hành trình công du Trung Đông, bao gồm cả các chặng dừng tại Saudi Arabia (Ả Rập Xê Út) và Qatar. Trong chuyến đi, Mỹ và Saudi Arabia đã ký kết một thỏa thuận quốc phòng trị giá gần 142 tỷ USD. Thỏa thuận này nằm trong gói cam kết đầu tư lên tới 600 tỷ USD của Riyadh vào nền kinh tế Mỹ. Ngoài ra, hai nước cũng nhất trí tăng cường hợp tác trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, đánh dấu bước tiến quan trọng trong chiến lược công nghệ và an ninh chung giữa hai bên.

Mỹ – UAE mở rộng hợp tác công nghệ giữa căng thẳng Mỹ – Trung

Giám đốc điều hành Nvidia, ông Jensen Huang, đã xuất hiện trên truyền hình khi trò chuyện cùng Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống UAE Sheikh Mohamed bin Zayed Al Nahyan trong một buổi gặp gỡ tại cung điện ở Abu Dhabi ngày 15/5.

Cuộc gặp diễn ra trong bối cảnh Mỹ và UAE chính thức công bố một thỏa thuận hợp tác lịch sử trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), được xem là chiến thắng lớn về mặt chiến lược đối với UAE. Quốc gia Vùng Vịnh này từ lâu đã tìm cách cân bằng quan hệ với đồng minh truyền thống là Mỹ và đối tác thương mại lớn nhất là Trung Quốc, trong khi đang đầu tư hàng tỷ USD để trở thành cường quốc AI toàn cầu.

Tuy nhiên, mối quan hệ chặt chẽ với Bắc Kinh từng khiến UAE bị hạn chế tiếp cận các loại chip tiên tiến của Mỹ dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden. Thỏa thuận mới đánh dấu sự đảo chiều rõ rệt trong chính sách dưới thời ông Trump. Washington tin tưởng các công nghệ nhạy cảm có thể được quản lý an toàn, một phần nhờ quy định yêu cầu các trung tâm dữ liệu phải do công ty Mỹ vận hành.

Đích thân Tổng thống UAE Sheikh Mohamed bin Zayed Al Nahyan đã đón tiếp ông Trump trọng thể tại Abu Dhabi ngày 15/5. (Ảnh: EPA)

Theo Bộ Thương mại Mỹ, điểm nhấn trong thỏa thuận là việc xây dựng một “khuôn viên AI” rộng 25,9 km² tại Abu Dhabi, với công suất 5 gigawatt – tương đương một trong những cụm trung tâm dữ liệu AI lớn nhất thế giới. Khuôn viên này sẽ do G42 – tập đoàn công nghệ được chính phủ UAE hậu thuẫn xây dựng, nhưng sẽ do các công ty Mỹ vận hành và cung cấp dịch vụ điện toán đám mây tại khu vực.

“Các công ty Mỹ sẽ trực tiếp điều hành hệ thống và đảm bảo an ninh công nghệ”, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick khẳng định trong thông cáo báo chí.

Nhà Trắng cũng cho biết: “UAE cam kết đầu tư, xây dựng hoặc tài trợ các trung tâm dữ liệu tại Mỹ với quy mô và năng lực tương đương như ở UAE”. Ngoài ra, UAE còn đồng ý điều chỉnh các quy định an ninh quốc gia phù hợp hơn với tiêu chuẩn Mỹ, bao gồm các biện pháp kiểm soát nhằm ngăn chặn rò rỉ công nghệ nguồn gốc Mỹ.

Cùng lúc, các công ty công nghệ hàng đầu như OpenAI và Nvidia đều ủng hộ thỏa thuận này. Giám đốc OpenAI, ông Sam Altman, và ông Jensen Huang của Nvidia đều cho rằng đây là cơ hội lớn để đưa sản phẩm AI Mỹ ra thị trường toàn cầu và mở rộng lợi nhuận.

Ngoài Nvidia, Qualcomm cũng được cho là đang phát triển một trung tâm kỹ thuật liên quan đến AI trong khuôn khổ hợp tác. Amazon Web Services – đơn vị điện toán đám mây của Amazon sẽ cùng đối tác UAE triển khai các sáng kiến về an ninh mạng và mở rộng ứng dụng đám mây.

Trong nhiều năm qua, Mỹ đã áp dụng các chính sách bảo hộ nhằm hạn chế Trung Quốc tiếp cận công nghệ bán dẫn tiên tiến, bao gồm cả việc kiểm soát xuất khẩu chip để tránh bị tuồn sang Trung Quốc qua bên thứ ba. Tuy nhiên, chính quyền Trump đã nới lỏng các quy định này. Cố vấn AI của ông Trump, David Sacks, tuyên bố tại Riyadh tuần này rằng: “Những kiểm soát dưới thời ông Biden chưa bao giờ nhằm vào bạn bè, đồng minh hay các đối tác chiến lược”.

Việc mở rộng quyền tiếp cận chip tiên tiến, bao gồm sản phẩm của Nvidia dành cho UAE phản ánh bước ngoặt đáng chú ý trong chính sách công nghệ Mỹ.

Chuyên gia Mohammed Soliman từ Viện Trung Đông nhận định: “Sự chuyển hướng này giúp UAE tăng cường quan hệ công nghệ với Mỹ mà không cần cắt đứt thương mại với Trung Quốc”. Theo ông, UAE đang tái cân bằng chiến lược công nghệ, ưu tiên tuân thủ tiêu chuẩn Mỹ trong những lĩnh vực then chốt như tính toán hiệu năng cao, hạ tầng đám mây và chuỗi cung ứng chip.

Dù vậy, các tập đoàn công nghệ lớn của Trung Quốc như Huawei và Alibaba Cloud vẫn hiện diện mạnh mẽ tại UAE. Theo một nguồn tin của Reuters hồi tháng 2, UAE là một trong những điểm trung chuyển chip AI bị buôn lậu sang Trung Quốc, cùng với Malaysia và Singapore.