Đan Mạch hoan nghênh quyết định của Mỹ về việc thay đổi kế hoạch thăm Greenland, sau khi kế hoạch này đã gây căng thẳng ngoại giao giữa hai bên.
Theo kế hoạch ban đầu, phái đoàn Mỹ tới đảo Greenland có Đệ nhị phu nhân Usha Vance, cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Mike Waltz, Bộ trưởng Năng lượng Chris Wright.
Phái đoàn Mỹ dự định lưu lại từ ngày 27-3 đến 29-3 và tới thăm cộng đồng Greenland, theo dõi cuộc đua xe trượt tuyết do chó kéo Avannaata Qimussersu.
Phó Tổng thống Mỹ JD Vance và Đệ nhị phu nhân Usha Vance. Ảnh: USA Today
Ý định của Mỹ vấp phải phản ứng mạnh mẽ từ Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen và cả nhà lãnh đạo đảo Greenland Mute B. Egede.
Thủ tướng Mette Frederiksen coi đây là hành động “gây áp lực không thể chấp nhận được” đối với vùng lãnh thổ bán tự trị của Đan Mạch và “chúng tôi sẽ phản kháng”.
Thủ hiến Egede coi chuyến thăm này là “nỗ lực can thiệp của nước ngoài”, lưu ý rằng chính quyền sắp mãn nhiệm của hòn đảo không gửi bất kỳ lời mời nào dù riêng tư hay chính thức tới phái đoàn Mỹ.
Trở thành vùng lãnh thổ tự trị của Đan Mạch từ năm 1979, đảo Greenland ngày càng theo đuổi chủ quyền lớn hơn. Hòn đảo hiện có chính quyền riêng nhưng Đan Mạch vẫn giữ quyền kiểm soát các vấn đề đối ngoại và quốc phòng.
Trước sự phản ứng gay gắt từ Đan Mạch, trong thông báo sau đó, phía Mỹ cho biết phái đoàn sẽ chỉ đến căn cứ Pituffik của họ ở phía Bắc Greenland.
Phái đoàn Mỹ cũng đã có sự thay đổi khi trong danh sách không còn tên cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Mike Waltz, song Phó Tổng thống JD Vance sẽ đi cùng vợ “thăm căn cứ Pituffik và kiểm tra tình hình an ninh ở Greenland”.
“Tôi nghĩ việc người Mỹ hủy chuyến thăm tới cộng đồng Greenland là động thái tích cực. Họ sẽ chỉ đến căn cứ Pituffik và chúng tôi không phản đối điều đó”- The Guardian dẫn lời Bộ trưởng Ngoại giao Đan Mạch Lars Lokke Rasmussen hôm 26-3.
Mặc dù vậy nhưng Tổng thống Donald Trump vẫn tuyên bố Mỹ phải “gia tăng áp lực” để có được đảo Greenland.
“Chúng ta cần Greenland vì an toàn và an ninh quốc tế. Chúng ta cần Greenland. Chúng ta phải có được nó” – Tổng thống Donald Trump nói với người dẫn chương trình podcast Vince Coglianese ngày 26-3.
Nhà lãnh đạo Mỹ nói thêm: “Đây là hòn đảo mà vị thế phòng thủ hay tấn công chúng ta cần. Với thế giới như hiện tại chúng ta sẽ phải có nó. Tôi ghét phải nói như vậy nhưng chúng ta sẽ phải sở hữu nó”.
Tổng thống Mỹ Donald Trump – Ảnh: EFE
Tổng thống Donald Trump lần đầu đưa ra ý tưởng mua lại Greenland vào năm 2019. Tới tháng 12-2024, ông lại khơi dậy ý tưởng và cho rằng việc sở hữu hòn đảo Bắc Cực này là điều tối cần thiết cho an ninh nước Mỹ.
Kể từ khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai vào ngày 20-1, ông đã nhiều lần công khai muốn sáp nhập đảo Greenland vào Mỹ.
“Chúng tôi cần Greenland không chỉ vì an ninh nước Mỹ mà còn vì an ninh quốc tế” – Tổng thống Donald Trump nói với Tổng thư ký NATO Mark Rutte khi họ ngồi cạnh nhau trong Phòng Bầu dục hôm 13-3.
