Biểu tượng của ngọn núi thiêng Thái Sơn đã bị thay thế bằng robot

Trên những bậc đá quanh co và dốc ngược của núi Thái Sơn, robot bốn chân B2 của Công ty Công nghệ Yushu đang chăm  leo lên với những bước đi vững chắc, giống như một “chú chó robot” không biết mệt mỏi. Cảnh tượng này không chỉ chứng minh bước đột phá mạnh mẽ của công nghệ trí tuệ nhân tạo mà còn cho chúng ta thấy được sự cân bằng tinh tế giữa công nghệ và nhân văn.

Những người khuân vác, vốn là nhóm người từng gánh vác tinh thần “trách nhiệm nặng hơn núi Thái Sơn”, dường như đang dần biến mất trong dòng sông lịch sử dài đằng đẵng khi có sự xuất hiện của robot.

Lịch sử của những người khuân vác trên núi Thái Sơn (ngọn núi thiêng liêng mang tính biểu tượng của Trung Quốc) có thể bắt nguồn từ thời nhà Tống, cách đây gần một nghìn năm trước. Vào thời nhà Minh, các tổ chức thương nghiệp chuyên hành nghề khuân vác bắt đầu xuất hiện, họ không chỉ vận chuyển các loại hàng hóa mà còn phục vụ khách du lịch leo núi như hỗ trợ, đồng hành hay thậm chí là cõng, hay kiệu khách lên núi.

Trong thời kỳ hiện đại hóa của Thái Sơn vào những năm 1980, những người khuân vác này đã bước vào thời kỳ hoàng kim. Đội ngũ hơn 300 người và được chia thành 6 nhóm để tham gia xây dựng những ngôi chùa trên đỉnh núi Thái Sơn.

Tuy nhiên, với sự tiến bộ của công nghệ, sự ra đời của chó robot đã mang lại tác động rất lớn đến những người khuân vác. Chó robot có thời lượng pin lên tới 6 giờ, có thể mang tải trọng tối đa 120 kg và có thể sử dụng camera hành trình để phân tích những thay đổi của môi trường theo thời gian thực và tự động điều chỉnh dáng đi để phù hợp với các địa hình phức tạp khác nhau.

Điều đáng kinh ngạc hơn nữa là chi phí vận hành chó robot tương đối rẻ. Để vận chuyển 100kg hàng hóa lên đỉnh núi, chi phí tiêu thụ nhiên liệu của chó robot chỉ là 0,16 nhân dân tệ (khoảng hơn 500 đồng), trong khi chi phí thuê người khuân vác thủ công lên tới 200 nhân dân tệ (hơn 700 nghìn đồng). Từ đầu năm 2024, núi Thái Sơn đã đón hơn 6,25 triệu lượt khách du lịch. Đặc biệt, có khoảng 50.000 người tới đây mỗi ngày trong mùa cao điểm, phần lớn trong số họ leo núi để… kiếm tiền.

Công việc của người khuân vác không chỉ là lao động chân tay đơn thuần mà còn mang trong mình di sản văn hóa độc đáo của núi Thái Sơn. Đối với những người khuân vác, chiếc gùi trên lưng họ không chỉ là công cụ làm việc mà còn là sợi dây liên kết tinh thần tượng trưng cho văn hóa của ngọn núi thiêng này. Trong hàng trăm năm, họ đã đi lại giữa các ngọn núi, đóng vai trò vừa là người vận chuyển vật tư vừa là người bảo vệ nền văn hóa Thái Sơn.

Trước tác động của chó robot, tương lai của người khuân vác sẽ ra sao?

Một số người tin rằng người khuân vác có thể trở thành hướng dẫn viên du lịch và sử dụng sự hiểu biết, thông thuộc của họ với ngọn núi này để thuyết trình một cách sinh động, hấp dẫn và có chiều sâu văn hoá cho khách du lịch. Những người khác cho rằng những người khuân vác có thể tham gia vào việc vận hành và bảo trì chó robot, tận dụng kiến thức về địa hình của Thái Sơn để giúp chó robot thích nghi tốt hơn với môi trường làm việc.

Văn phòng Quản lý Khu danh lam thắng cảnh Thái Sơn cũng đã đề xuất một kế hoạch hợp tác giữa con người và máy móc, trong đó chó robot chịu trách nhiệm vận chuyển các vật liệu tiêu chuẩn, trong khi những người khuân vác thành lập “đội vận chuyển văn hóa đặc biệt” để vận chuyển cụ thể các hiện vật di sản văn hóa phi vật thể, vật liệu phục chế sách cổ và các đồ vật khác cần được chăm sóc nhân văn. Phương pháp phân công lao động và hợp tác này không chỉ phát huy lợi thế về hiệu quả của chó robot mà còn bảo tồn giá trị văn hóa của người khuân vác.

Người khuân vác không chỉ là biểu tượng của tinh thần núi Thái Sơn mà còn được coi như một trong những nghề tổ của dân tộc Trung Hoa. Trong thế giới phát triển công nghệ nhanh chóng như ngày nay, không thể chỉ tập trung vào phát triển công nghệ mà quên đi những người đang gặp khó khăn vì tiến bộ công nghệ. Vấn đề đặt ra là cần làm thế nào để hỗ trợ và đào tạo họ, để họ có thể tìm được cơ hội việc làm mới và chia sẻ lợi ích của công nghệ, để xã hội có thể hài hòa hơn.