Câu chuyện về tỷ phú Điền Bắc Thần, từ một người có cái nhìn định kiến về sự nghèo đói đến một nhà hoạt động xã hội kêu gọi hỗ trợ giáo dục và tạo cơ hội bình đẳng, là một minh chứng sống động cho sức mạnh của trải nghiệm và sự thay đổi nhận thức.

Sự chuyển mình của ông không chỉ gây chấn động dư luận mà còn mang đến những bài học sâu sắc về sự bất công trong xã hội và trách nhiệm của người giàu.

Ngộ nhận cá nhân

Hong Kong, một trong những trung tâm tài chính lớn nhất châu Á, luôn là nơi khoảng cách giàu – nghèo trở thành đề tài gây tranh luận. Và chính tại đây, câu chuyện của tỷ phú Điền Bắc Thần – người từng thẳng thừng tuyên bố “người nghèo mãi nghèo vì lười biếng” – đã trở thành tâm điểm của dư luận khi ông trải qua một cuộc “đổi vai” đầy kịch tính.

Xuất thân từ một gia đình “trâm anh thế phiệt” tại Hong Kong, được giáo dục tại Harvard và thừa kế khối tài sản khổng lồ, từng giữ chức Chủ tịch Tổng công ty Đường sắt Cửu Long – Quảng Đông, ông Điền Bắc Thần luôn tin rằng thành công của mình hoàn toàn đến từ sự chăm chỉ và tài năng.

Chính vì vậy, ông từng thẳng thắn tuyên bố: “Lý do khiến người nghèo mãi rơi vào cảnh khốn cùng, mãi không giàu lên được là vì họ lười biếng!”

Quan điểm này, cùng với phát ngôn gay gắt “Đây là kinh doanh, không phải từ thiện. Thấy đắt thì đừng đi” khi bị phàn nàn về giá vé giao thông công cộng, đã khiến ông trở thành tâm điểm của những tranh cãi nảy lửa trong dư luận, củng cố thêm hình ảnh một tỷ phú “lạnh lùng với người nghèo”.

Trên thực tế, đứng từ góc nhìn của Điền Bắc Thần, người chưa từng trải qua giai đoạn nghèo khó nào thì việc chất lượng đi đôi với giá vé là điều hiển nhiên.

Với niềm tin sắt đá vào khả năng “đi lên từ con số 0” chỉ bằng sự siêng năng, ông Điền đã chấp nhận lời mời tham gia chương trình truyền hình thực tế “Cuộc chiến giàu nghèo”. Đây là cơ hội để ông chứng minh quan điểm của mình, nhưng không ngờ, lại là khởi đầu cho một hành trình thay đổi nhận thức sâu sắc.

Bước vào thử thách, ông Điền được cấp vỏn vẹn 50 HKD (hơn 167.000 VND) và phải sống trong căn phòng vỏn vẹn 1,5m² tại một khu nhà trọ tồi tàn, làm công việc nhân viên vệ sinh đường phố với mức lương 25 HKD/giờ. Sự đối lập giữa biệt thự xa hoa của ông và nơi ở chật chội, ẩm mốc đã là cú sốc đầu tiên.

Những ngày làm việc đầu tiên đã phơi bày một thực tế khắc nghiệt hơn mọi tưởng tượng của ông. Đầu tiên là chi phí sinh hoạt đắt đỏ, việc đi xe buýt hay mua một suất cơm đơn giản cũng chiếm gần một nửa số tiền ít ỏi ông có, buộc ông phải ăn bánh mì để tiết kiệm.

Thật trớ trêu, vị tỷ phú này bắt đầu thấm thía câu nói “thấy đắt thì đừng đi” mà chính mình từng thốt ra. Giá vé xe bus 13 HKD chiếm đến 1/3 số tiền Điền Bắc Thần được phát khiến ông hối hận về câu nói trước đây của mình.

Tiếp đó, Điền Bắc Thần phải đối mặt với cú sốc cường độ lao động kinh hoàng, mùi rác hôi thối, áp lực từ cấp trên vì hiệu suất làm việc thấp khiến ông kiệt sức. Việc bị cấp trên chỉ trích khiến Điền Bắc Thần chỉ biết cúi đầu vì nhận ra mình chẳng còn là một tỷ phú hay ông chủ oai phong nữa. Người đàn ông này bắt đầu phải thừa nhận việc dọn dẹp đường phố không hề “dễ dàng” như ông nghĩ ban đầu.

Không dừng lại, Điền Bắc Thần còn phải đối mặt sự thật phũ phàng về yếu tố “lười biếng” của người nghèo mà ông từng chê bai. Sau một ca làm 9 tiếng mệt nhoài, ông kinh ngạc khi thấy đồng nghiệp tiếp tục làm ca đêm để kiếm thêm, làm việc 16-17 tiếng mỗi ngày chỉ để đủ trang trải cuộc sống cơ bản.

Đây được coi là cú sốc với Điền Bắc Thần bởi từ 3h chiều, vị tỷ phú này đã mệt lả không thể cất lời chứ đừng nói là đi làm thêm. Qua trò chuyện, ông mới hay với mức lương khoảng 5.000 HKD (hơn 16 triệu đồng) mỗi tháng, những người công nhân này buộc phải làm thêm mới có đủ tiền trang trải cuộc sống.

Lúc này, quan điểm “người nghèo lười biếng” của ông bắt đầu sụp đổ.

Ông Điền cũng choáng váng khi tìm kiếm chỗ ở rẻ hơn và phát hiện ra những căn hộ còn tồi tệ hơn nhiều, thậm chí nằm trên nhà vệ sinh công cộng, nhưng vẫn có giá thuê không hề thấp do vị trí “gần khu thương mại”.

Từ những túi rác nặng mùi, bữa ăn đắt đỏ so với số tiền ít ỏi, đến việc phải lao động tay chân 9 tiếng mà vẫn không đủ sức, vị tỷ phú nhanh chóng cảm nhận được một thực tế trần trụi: chăm chỉ không phải lúc nào cũng đủ để sống.

Chuyển biến

Chỉ sau hai ngày trải nghiệm cực khổ, tỷ phú Điền Bắc Thần đã quyết định từ bỏ thử thách. Việc đẩy xe rác khiến mọi người né tránh vì mùi hôi thối, rồi bữa trưa với tô mì 17 HKD (hơn 56.000 VND) nhưng mùi vị khó nuốt, tinh thần sa sút, cơ thể rã rời khiến vị tỷ phú nhận ra lời tuyên bố đi lên từ con số ) là điều không tưởng.

Mọi kiên trì của ông đều tan biến trước hiện thực tàn khốc. Ông thẳng thắn thừa nhận rằng “Không phải người nghèo không nỗ lực, chỉ là nỗ lực của họ không tỷ lệ thuận với thu nhập”.

Quan trọng hơn, ông Điền nhận ra rằng điều níu chân người nghèo không phải là sự thiếu quyết tâm, mà là sự thiếu hụt cơ hội và nguồn lực – những yếu tố mà ông may mắn có sẵn từ khi sinh ra. Ông hiểu rằng môi trường sống quyết định vận mệnh và kiến thức chính là chìa khóa để phá vỡ vòng luẩn quẩn của nghèo đói.

Trở lại với cuộc sống giàu sang, Điền Bắc Thần đã có một sự thay đổi ngoạn mục. Ông không còn là tỷ phú với những phát ngôn lạnh lùng mà trở thành một tiếng nói mạnh mẽ, sử dụng ảnh hưởng của mình để kêu gọi sự quan tâm đến người lao động thu nhập thấp. Ông đặc biệt chú trọng vào việc tạo điều kiện giáo dục và cơ hội phát triển công bằng cho những người kém may mắn trong xã hội.

Câu chuyện của Điền Bắc Thần là một bài học đắt giá về định kiến xã hội và tầm quan trọng của việc thấu hiểu thực tế cuộc sống. Nó cho thấy rằng, đôi khi, những người ở đỉnh cao của kim tự tháp xã hội cần phải tự mình bước xuống đáy để nhìn thấy bức tranh toàn cảnh.

Hành trình của Điền Bắc Thần phản ánh một sự thật xã hội nhức nhối: trong một nền kinh tế siêu cạnh tranh, sự chăm chỉ cá nhân không đủ để vượt qua rào cản cơ cấu. Giáo dục, môi trường sống và cơ hội mới là những yếu tố then chốt định hình số phận.

Bởi vậy trách nhiệm của những người có đặc quyền là phải hành động để thu hẹp khoảng cách rào cản này. Bằng cách kêu gọi hỗ trợ giáo dục và tạo cơ hội bình đẳng, ông Điền không chỉ giúp đỡ người nghèo mà còn góp phần xây dựng một xã hội công bằng và nhân văn hơn.

Câu nói cuối cùng của ông, “Cuộc sống sẽ dạy cho mỗi kẻ ngu dốt cách làm người,” đọng lại như một lời nhắc nhở sâu sắc về sự khiêm tốn và lòng trắc ẩn. Có lẽ, bài học mà ông học được sau 2 ngày dọn rác trên đường phố Hong Kong không chỉ dành cho riêng ông, mà cho cả một xã hội đang phải đối diện với câu hỏi: Chúng ta đang làm gì để người nghèo có cơ hội thực sự thay đổi số phận?

*Nguồn: Tổng hợp