Sau cuộc trao đổi với ngoại trưởng Mỹ ở thành phố Panama, ông Mulino gửi tín hiệu sẽ đánh giá lại những thỏa thuận liên quan đến Trung Quốc và các doanh nghiệp Trung Quốc. Ông cũng khẳng định sẽ hợp tác với Mỹ nhiều hơn nữa về vấn đề kiểm soát nhập cư, nhưng nhắc lại rằng chủ quyền của Panama với tuyến đường thủy nhộn nhịp thứ hai thế giới không phải là chuyện để mang ra bàn bạc.

Ông Rubio truyền tải thông điệp của Tổng thống Trump , rằng sự hiện diện của Trung Quốc – thông qua công ty có trụ sở tại Hong Kong để vận hành 2 cảng gần lối vào kênh đào – gây ra mối đe dọa đối với kênh đào và vi phạm hiệp ước giữa Mỹ và Panama , phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Tammy Bruce cho biết trong một tuyên bố.

“Ngoại trưởng Rubio khẳng định tình trạng hiện nay là không thể chấp nhận được và nếu không có thay đổi ngay lập tức, Mỹ sẽ phải có biện pháp cần thiết để bảo vệ các quyền của mình theo hiệp ước”, bà Bruce cho biết.

Ngoại trưởng Rubio không nói cụ thể Panama cần thực hiện những bước đi gì và Mỹ có thể đáp trả như thế nào.

Trước khi nhậm chức, ông Trump dọa sẽ giành lại quyền kiểm soát kênh đào Panama, tuyến đường thủy mà Mỹ đã xây dựng từ đầu thế kỷ 20 và trao cho Panama năm 1999, với lý do Bắc Kinh đang vận hành kênh đào này.

Ông cũng không loại trừ khả năng sử dụng sức mạnh quân sự để giành lại kênh đào Panama, bất chấp chỉ trích từ các quốc gia Mỹ Latin.

Ngày 2/2, Tổng thống Trump nói rằng ông không nghĩ cần sử dụng quân đội, nhưng Panama đã vi phạm thỏa thuận và Mỹ sẽ giành lại kênh đào này.

“Trung Quốc đang vận hành kênh đào. Nó không được trao cho Trung Quốc mà được trao cho Panama, nhưng họ vi phạm thỏa thuận, và chúng ta sẽ lấy lại nó, hoặc điều gì đó rất mạnh mẽ sẽ xảy ra”, ông Trump nói với báo chí.

Ông Rubio, người có quan điểm cứng rắn với Trung Quốc từ hồi còn làm ở Thượng viện Mỹ, tuần trước nói rằng Trung Quốc có thể dùng các cảng để chặn kênh đào đóng vai trò quan trọng đối với Mỹ, trong trường hợp xảy ra xung đột giữa Bắc Kinh và Washington.

Tổng thống Mulino cho biết cuộc gặp của ông với Ngoại trưởng Rubio diễn ra với sự tôn trọng và thân thiện. Ông đã bày tỏ thiện chí sẽ xem xét lại hoạt động của một số doanh nghiệp Trung Quốc tại Panama, bao gồm thỏa thuận kéo dài 25 năm với công ty CK Hutchison Holdings có trụ sở tại Hong Kong.

Các nghị sĩ và Chính phủ Mỹ coi hợp đồng này là ví dụ cho sự bành trướng của Trung Quốc ở Panama.

Chính phủ Panama và một số chuyên gia bác bỏ lý lẽ đó, khẳng định các cảng cho thuê không ảnh hưởng đến hoạt động của kênh đào, mà do Cơ quan quản lý kênh đào Panama điều hành. Đây là cơ quan tự trị mà Chính phủ Panama giám sát.

Ông Mulino cho biết, thỏa thuận giữa Panama và Trung Quốc theo sáng kiến Vành đai và Con đường của Bắc Kinh để cường quốc châu Á này mở rộng đầu tư vào Panama, sẽ không được gia hạn.

“Chúng tôi sẽ nghiên cứu khả năng chấm dứt sớm. Tôi không cảm thấy có bất kỳ mối đe dọa thực sự nào vào thời điểm này đối với hiệp ước, tính hợp lệ của hiệp ước, và càng không có mối đe dọa nào để sử dụng vũ lực quân sự”, ông Mulino khẳng định và nói rằng đàm phán trực tiếp với Tổng thống Trump là việc rất quan trọng.