Sáng 31/5 tại Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ đã chủ trì cuộc Tọa đàm với doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp để thực hiện hiệu quả Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.
Tại Toạ đàm, Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công cho biết, cộng đồng doanh nghiệp rất phấn chấn với Nghị quyết 68, có thể nói tinh thần của cộng đồng doanh nhân, doanh nghiệp chưa bao giờ lên cao như bây giờ.
Trong nội dung của Nghị quyết 68 có nhiều chính sách cụ thể như bỏ thuế môn bài hay miễn thuế thu nhập trong 3 năm cho doanh nghiệp mới thành lập… Nghị quyết 68 cũng đưa ra những nội dung rất khó và nhạy cảm như vấn đề hình sự hóa đã đưa ra những định hướng chính sách cụ thể để người dân và doanh nghiệp an tâm bỏ vốn vào sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, VCCI cũng đưa ra 2 ý kiến đề xuất quan trọng.
Một là rào cản về cái điểm nghẽn về thể chế, chính sách và thủ tục hành chính. Hiện nay còn nhiều điều kiện kinh doanh và thủ tục hành chính không phù hợp, cần phải cắt giảm hoặc là đơn giản hóa. Ví dụ như một dự án đầu tư có sử dụng đất điển hình đang thực hiện thủ tục hành chính của ít nhất là 12 luật, hơn 20 nghị định và thông tư, và các thông tư này thường thay đổi liên tục. Do đó, thời gian để hoàn thành thủ tục nhanh cũng phải 18-24 tháng, bình thường là xấp xỉ 3 năm. Hiện nay, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã và đang rất quyết liệt trong việc cải cách thủ tục hành chính và tình hình cũng được cải thiện liên tục. VCCI mong rằng việc cải cách thủ tục hành chính sẽ tiếp tục được đẩy mạnh.
Rào cản thứ hai là tâm lý, tư tưởng, đạo đức, văn hóa kinh doanh của chính cộng đồng doanh nhân, doanh nghiệp. Gần đây chúng ta có tư tưởng là “doanh nghiệp không muốn lớn” và người dân thì ngần ngại bỏ tiền vào kinh doanh, vì thế có hiện tượng là tiền gửi trong ngân hàng cao như hiện nay. Nghị quyết 68 đã phá vỡ cái tâm lý của tư tưởng không muốn lớn này. Và minh chứng là gần đây 2 doanh nghiệp lớn nội địa cũng đã mạnh dạn đề xuất đầu tư dự án đường sắt cao tốc cho thấy là doanh nghiệp đã không ngần ngại nữa và họ chấp nhận kinh doanh thực sự sẽ có rủi ro.
Một rào cản nữa là một số ít các doanh nhân, doanh nghiệp còn có tư tưởng làm giàu, tìm kiếm lợi nhuận một cách phi pháp và phi đạo đức. Hiện chúng ta đang thấy những vụ việc được phát hiện, đặc biệt là lương thực thực phẩm, thuốc chữa bệnh.
Để giải quyết điểm nghẽn này, Chủ tịch VCCI đề xuất trong triển khai Nghị quyết 68 cần phát huy mạnh mẽ hơn, thực chất hơn và hiệu quả vai trò của cộng đồng doanh nghiệp và các tổ chức đại diện doanh nhân, doanh nghiệp trong tham gia thực hiện Nghị quyết 68.
Trong cải cách thủ tục hành chính, cần hoàn thiện thể chế, xây dựng môi trường kinh doanh thuận lợi nâng cao sự tham gia tích cực, chủ động của doanh nhân, doanh nghiệp. Kinh tế tư nhân đã là một động lực thì cũng đề nghị các doanh nhân chủ động và mạnh mẽ hơn trong việc tham gia xây dựng chính sách.
VCCI cũng đề xuất Chính phủ và các địa phương tạo điều kiện và có các chương trình nâng cao năng lực và phát huy vai trò các hiệp hội và các doanh nghiệp trong tham gia xây dựng chính sách. Thực tế hiện nay các doanh nghiệp không tham gia một phần do năng lực yếu thì cần tổ chức các lớp, các chương trình bồi dưỡng, tập huấn, đào tạo, nâng cao năng lực tham gia xây dựng chính sách cho các hiệp hội doanh nghiệp.
VCCI đề nghị Nhà nước mạnh dạn giao nhiệm vụ cho các hiệp hội doanh nghiệp, và chuyển một số dịch vụ công giao cho các hiệp hội doanh nghiệp thực hiện.
Về xây dựng đạo đức và văn hóa kinh doanh, ông Tuấn cho rằng đây là nhiệm vụ lớn và nền tảng cho sự phát triển kinh tế tư nhân một cách bền vững. Chính phủ có giao cho Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xây dựng đề án chuẩn mực đạo đức văn hóa kinh doanh. Đây là một thách thức rất lớn cho Bộ vì phải xây dựng hệ giá trị chuẩn mực chung về đạo đức văn hóa cho hàng triệu doanh nhân, doanh nghiệp. Đề nghị Chính phủ và Bộ VHTT&DL khi triển khai xây dựng đề án này cần phát huy sự tham gia của cộng đồng doanh nghiệp.
VCCI đang chủ động triển khai rất mạnh công việc này bằng việc ban hành bộ quy tắc đạo đức doanh nhân doanh nghiệp từ năm 2023 và sẵn sàng nhận nhiệm vụ cùng Bộ VHTT&DL trong xây dựng triển khai đề án này, đưa đạo đức văn hóa kinh doanh thành sức mạnh mới của doanh nhân doanh nghiệp Việt Nam.
Và điểm cuối cùng VCCI đề xuất là cần khơi dậy tinh thần kinh doanh, tăng cường việc tôn vinh doanh nhân doanh nghiệp. Hiện theo Nghị định 98 đang quy định là 5 năm mới được trao tặng và tôn vinh một lần. Do đó, VCCI đề xuất nên xem xét lại thời gian tôn vinh được thường xuyên hơn.
