Xác định ngày kết thúc sự nghiệp từ thiện – 31 tháng 12 năm 2045 – Bill Gates không chỉ thông báo dừng quỹ lớn nhất thế giới mà còn gửi gắm tầm nhìn mới về cách làm từ thiện có mục đích, có “hạn sử dụng”. Quyết định được công bố vào dịp kỷ niệm 25 năm thành lập Quỹ Gates, trùng sinh nhật lần thứ 70 của ông và kỷ niệm 50 năm thành lập Microsoft, đánh dấu bước ngoặt trong hành trình phục vụ cộng đồng toàn cầu.
Gates tuyên bố sẽ tặng 99% tài sản cá nhân – dự kiến hơn 200 tỷ USD – cho quỹ trong vòng 20 năm tới, sau đó quỹ sẽ chính thức đóng cửa vào cuối năm 2045. Ông chia sẻ với Associated Press rằng với những vấn đề cấp bách hiện nay như dịch bệnh, đói nghèo, bất bình đẳng giới và khủng hoảng khí hậu, việc đóng góp cho thế giới là vô cùng quan trọng.
Theo đó, quỹ Gates sẽ tăng tốc chi tiêu gấp đôi so với 25 năm đầu và đóng cửa đúng thời hạn đã thông báo. Tờ Business Insider cho biết đây là sự rút ngắn thời gian hoạt động đáng kể so với kế hoạch 50 năm được hoạch định năm 2006.
Trước đó, Bill Gates lo ngại việc cắt giảm ngân sách nước ngoài của Mỹ — đặc biệt các chương trình viện trợ y tế như USAID — có thể làm tăng tỷ lệ tử vong trẻ em và bùng phát các bệnh đã gần bị loại trừ như HIV. Gates kịch liệt chỉ trích Elon Musk với luận điểm rằng cắt giảm 80% hỗ trợ gây thiệt hại nghiêm trọng cho người nghèo nhất hành tinh.
Với tốc độ chi tiêu khẩn cấp và quy mô đóng góp lớn chưa từng có, quyết định của Gates đánh dấu cam kết cá nhân giúp xử lý các bệnh truyền nhiễm, đói nghèo và cải thiện hệ thống y tế toàn cầu. Nhìn lại 25 năm đầu hoạt động quỹ kể từ khi thành lập năm 2000, hơn 100 tỷ USD đã được dành cho các sáng kiến như tiêm chủng trẻ em, phòng chống HIV/TB/malaria, cải thiện y tế sinh sản và giáo dục cơ bản. Quỹ đã hỗ trợ sáng lập Gavi Vaccine Alliance và Global Fund to Fight AIDS, …
Melinda French Gates, người đồng sáng lập, đã rời tổ chức vào giữa năm 2024. Trong lời chia sẻ của bà, Melinda nhấn mạnh di sản quan trọng của quỹ là những kết quả lâu dài và bền vững – như tỷ lệ tử vong trẻ em giảm sâu – hơn là niềm tự hào cá nhân.
Theo các chuyên gia, câu chuyện lựa chọn đóng cửa quỹ vào năm 2045 phản ánh quan điểm cho rằng quỹ từ thiện nên hoạt động mạnh mẽ và có giới hạn thời gian rõ ràng thay vì kéo dài quá lâu, gây lãng phí chi phí hành chính. Gates từng chia sẻ với Time rằng việc đóng cửa sớm sẽ giúp tối ưu hóa hiệu quả: kiểm soát tốt ngân sách, tránh tình trạng quỹ trở thành tổ chức “ngủ đông” sau thế hệ sáng lập .
Về mặt tài chính, vào cuối năm 2024, Quỹ có nguồn tài sản là 77,2 tỷ USD, gần như toàn bộ là do Gates và Warren Buffett đóng góp. Mỗi năm tới đây, quỹ sẽ tăng dần chi tiêu tới mức 9–10 tỷ USD/năm. CEO Mark Suzman của quỹ cho biết kế hoạch nhân đôi chi tiêu trong vòng 20 năm từ nay nhằm giải quyết các vấn đề cấp bách nhất trên toàn cầu là bước đi cần thiết trong bối cảnh nguồn tài trợ chính phủ đang giảm sút.
Bill Gates không che giấu tham vọng đặt mục tiêu mở rộng đầu tư vào y tế sinh sản, tiêm chủng phòng bệnh, giáo dục trẻ em nữ giới và cải thiện năng lực hệ thống y tế ở các nước nghèo. Ông từng nói phần lớn tiến bộ trong việc giảm số trẻ em tử vong mỗi năm từ 10 triệu xuống 5 triệu là nhờ vào hoạt động của quỹ trong 25 năm qua .
Tuy vậy, vẫn còn nhiều câu hỏi đặt ra: sau 2045, ai sẽ kế thừa di sản này? Liệu các chương trình giáo dục, y tế hoặc hệ thống dữ liệu hiện tại có được duy trì? Gates từng nhấn mạnh rằng mục tiêu của ông là xây dựng “hệ sinh thái bền vững” thông qua hỗ trợ các tổ chức địa phương và chính phủ để tiếp tục vận hành chương trình.
Hành trình “cho đi nhanh, cho đi mạnh” của Gates qua hai thập kỷ qua đã cứu sống hàng chục triệu trẻ em, thúc đẩy vaccine, y tế và giáo dục. Mô hình ấy đang đặt chuẩn mới cho sự nghiệp từ thiện toàn cầu: minh bạch, quyết liệt và hướng đến tăng trưởng thực chất. Đến năm 2045, cánh cửa đóng lại, Bill Gates kỳ vọng những kết quả đã được “gieo trồng” sẽ tiếp tục “nở hoa” từ các chương trình địa phương, đối tác và chính phủ toàn cầu.
Theo: Business Insider
