RT đưa tin Phó Tổng thống Vance hôm 28-3 đã có bài phát biểu mạnh mẽ với các quân nhân Mỹ tại căn cứ không gian Pituffik trên đảo Greenland. Ông nhấn mạnh quyết tâm của Tổng thống Donald Trump trong việc mở rộng chỗ đứng lâu dài của Mỹ trên hòn đảo Bắc Cực này.
“Tôi muốn mang đến một thông điệp từ Tổng thống Donald Trump” – Phó tướng Vance nói – “Tổng thống gửi lời biết ơn vì sự phục vụ của các bạn, biết ơn vì những gì các bạn làm ở đây… bởi vì nhiệm vụ mà các bạn thực hiện rất quan trọng đối với Mỹ”.
Chuyến thăm của phó tổng thống Mỹ tới Greenland diễn ra 1 ngày sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin phác thảo chính sách Bắc Cực của Moscow.
Ông chủ Điện Kremlin cho rằng kế hoạch sáp nhập Greenland được Mỹ ấp ủ từ những năm 1860 và quả quyết tuyên bố của Tổng thống Donald Trump về việc sáp nhập Greenland không phải lời nói khoa trương.
Vợ chồng Phó Tổng thống JD Vance tới thăm căn cứ Pituffik của Mỹ trên đảo Greenland. Ảnh chụp màn hình: The Guardian
Phó Tổng thống Vance cũng tuyên bố rằng Washington “chắc chắn” sẽ tăng đầu tư, bao gồm “thêm tàu phá băng quân sự, thêm các tàu hải quân để có sự hiện diện lớn hơn của Mỹ ở Greenland”.
Phó tổng thống nhấn mạnh Mỹ ủng hộ “quyền tự quyết” của Greenland nhưng cũng chỉ rõ Washington “hình dung một tương lai mà hòn đảo này cuối cùng sẽ liên kết với Mỹ”.
“Tôi nghĩ rằng Greenland sẽ tốt hơn nhiều nếu nằm dưới sự bảo vệ an ninh của Mỹ so với Đan Mạch” – Phó Tổng thống Vance quả quyết, đồng thời cáo buộc chính phủ Đan Mạch đã làm người dân Greenland thất vọng và rằng “hòn đảo lúc này đang cực kỳ dễ bị tổn thương”.
Phó tổng thống Mỹ nói Đan Mạch thiếu đầu tư và chưa làm tốt công việc với Greenland khi lần đầu tiên cùng vợ tới thăm căn cứ Pituffik.
“Thông điệp mà chúng tôi gửi tới Đan Mạch rất đơn giản: Các vị chưa làm tốt công việc của mình đối với người dân Greenland. Các vị chưa đầu tư đủ cho người dân Greenland cũng như cấu trúc an ninh của vùng đất rộng lớn và tuyệt đẹp này” – The Guardian dẫn lời phó tướng của Tổng thống Donald Trump.
Theo ông Vance, Đan Mạch “chưa bảo đảm an toàn cho Greenland trước rất nhiều vụ xâm nhập gây hấn của Nga, Trung Quốc và các nước khác”.
Trở thành vùng lãnh thổ tự trị của Đan Mạch từ năm 1979, đảo Greenland ngày càng theo đuổi chủ quyền lớn hơn. Hòn đảo hiện có chính quyền riêng nhưng Đan Mạch vẫn giữ quyền kiểm soát các vấn đề đối ngoại và quốc phòng.
Tổng thống Donald Trump lần đầu đưa ra ý tưởng mua lại Greenland vào năm 2019. Kể từ khi nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai vào ngày 20-1, ông đã nhiều lần công khai tuyên bố muốn sáp nhập đảo Greenland vào Mỹ “vì an ninh cả an ninh của quốc tế”.
Vị trí Greenland. Đồ họa: Guardian
Greenland và Đan Mạch phản ứng
Thỏa thuận liên minh của chính quyền Greenland đã được ký kết hôm 28-3 sau khi tất cả các đảng, ngoại trừ một đảng, đạt được thỏa thuận với đảng cầm quyền là Đảng Dân chủ (giành được nhiều phiếu nhất trong cuộc bầu cử ngày 11-3).
Đảng Naleraq, đảng thân Mỹ nhất và về nhì trong cuộc bầu cử, đã rời khỏi cuộc đàm phán và sẽ không tham gia liên minh.
Trang đầu tiên của thỏa thuận liên minh khẳng định “không ai được phép nghi ngờ rằng Greenland thuộc về chúng ta”. “Tương lai của chúng ta do chính chúng ta quyết định. Chúng ta phải tự lựa chọn đối tác của mình” – văn bản nêu rõ.
Trả lời câu hỏi của một phóng viên về chuyến thăm của Phó Tổng thống Mỹ Vance, tân Thủ hiến Greenland Jens-Frederik Nielsen cho rằng Mỹ đã không thể hiện sự tôn trọng đối với hòn đảo.
Ông nói: “Ông JD Vance hạ cánh xuống một cơ sở thuộc quyền sở hữu của họ [căn cứ quân sự Mỹ]. Việc đến thăm khi chính quyền mới chưa được thành lập, theo quan điểm của chúng tôi, là không thể hiện sự tôn trọng đối với đồng minh. Đó là một điều đáng tiếc nhưng giờ đây chúng ta đã có chính quyền mới và cần nhanh chóng ổn định.”
Trong khi đó, Quốc vương Frederik của Đan Mạch tuyên bố: “Không ai được phép nghi ngờ tình yêu của chúng tôi dành cho Greenland và mối quan hệ của chúng tôi với người dân Greenland vẫn nguyên vẹn”.
