Tập đoàn Indian Oil Corporation (IndianOil), nhà máy lọc dầu lớn nhất Ấn Độ, đã mua khoảng 7 triệu thùng dầu thô từ Mỹ, Trung Đông và Canada trong một đợt đấu thầu giao ngay diễn ra tuần trước.

Động thái này được xem là nỗ lực chủ động nhằm thay thế nguồn dầu Nga – hiện đang bị các công ty lọc dầu quốc doanh Ấn Độ tạm ngưng nhập khẩu trong bối cảnh lo ngại trừng phạt từ phía Mỹ.

Theo nguồn tin từ giới thương mại tiết lộ với hãng tin Reuters, IndianOil đã ký hợp đồng mua 4,5 triệu thùng dầu West Texas Intermediate Midland (WTI Midland) từ Mỹ, 2 triệu thùng dầu Das từ Abu Dhabi (UAE) và 500.000 thùng dầu Western Canadian Select (WCS) từ Canada. Đây đều là các loại dầu thô nhẹ, có thể thay thế phù hợp cho dầu Nga trong quá trình lọc và chế biến.

Sự thay đổi này diễn ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ áp thuế thứ cấp đối với các quốc gia và công ty tiếp tục mua dầu của Nga. Đồng thời, mức chiết khấu hấp dẫn vốn là lợi thế lớn của dầu Nga cũng đã bị thu hẹp, khiến dầu Nga không còn vượt trội so với các nguồn cung khác trên thị trường giao ngay.

Không chỉ IndianOil, 3 doanh nghiệp quốc doanh khác gồm Bharat Petroleum Corporation Ltd (BPCL), Hindustan Petroleum Corporation Limited (HPCL) và Mangalore Refinery and Petrochemicals Limited (MRPL) đều đã tạm dừng mua dầu Nga trong tuần qua. Cùng IndianOil, cả 4 công ty này chiếm hơn 60% tổng công suất lọc dầu của Ấn Độ.

Trong điều kiện bình thường, nhóm doanh nghiệp này cùng nhau nhập khẩu khoảng 1,1 đến 1,2 triệu thùng dầu Nga mỗi ngày, chủ yếu từ các loại dầu Urals và ESPO, được giao theo phương thức FOB hoặc delivered basis.

Các công ty này hiện đang chờ hướng dẫn từ Bộ Dầu mỏ Ấn Độ về việc xử lý các lô hàng dầu Nga trong tương lai, đặc biệt là sau thời điểm ngày 1/8 – khi các biện pháp trừng phạt được cho là sẽ bắt đầu có hiệu lực.

Thay vào đó, họ đã tích cực chuyển hướng tìm kiếm nguồn cung thay thế từ Trung Đông và Tây Phi thông qua các hợp đồng giao ngay, đồng thời tận dụng lợi thế về giá từ dầu thô Mỹ. Trong những tuần gần đây, giá dầu Trung Đông bán sang châu Á đã tăng vọt do lo ngại nguồn cung từ Nga, vốn được Trung Quốc và Ấn Độ ưa chuộng, có thể bị gián đoạn. Sự chênh lệch giá này đã mở ra “cửa sổ chênh lệch giá” (arbitrage window), cho phép dầu WTI từ Mỹ trở nên hấp dẫn hơn đối với các nhà máy lọc dầu châu Á, trong đó có Ấn Độ.

Trong khi các nhà máy lọc dầu đang tìm cách thích nghi và tính toán các rủi ro, dữ liệu theo dõi tàu biển cuối tuần trước cho thấy ít nhất 4 tàu chở dầu Nga vẫn đang neo đậu ngoài khơi bờ biển phía tây Ấn Độ, trong tình trạng chưa thể cập cảng.

Tổng lượng dầu mà 4 tàu này đang vận chuyển ước tính lên tới từ 400.000 đến 500.000 tấn, tương đương khoảng 2,9 đến 3,6 triệu thùng dầu, tùy vào chủng loại và mật độ của dầu thô.

Diễn biến này phản ánh sự bất định hiện tại xung quanh tương lai của dầu Nga tại thị trường Ấn Độ, một trong những khách hàng lớn nhất của Moscow kể từ năm 2022.

Việc IndianOil chuyển sang mua dầu từ Mỹ, Trung Đông và Canada không chỉ là phản ứng chiến lược với nguy cơ bị trừng phạt, mà còn là tín hiệu cho thấy Ấn Độ đang từng bước giảm dần sự phụ thuộc vào dầu Nga, hoặc ít nhất là chuẩn bị cho một giai đoạn đầy biến động trong chuỗi cung ứng năng lượng toàn cầu.

Tham khảo Oilprice