Thông tin này được Reuters công bố ngày thứ Năm, dẫn lời các nguồn thạo tin về kế hoạch mua hàng của ngành lọc dầu Ấn Độ.
Theo đó, 4 công ty lọc dầu quốc doanh lớn của Ấn Độ, bao gồm Indian Oil Corporation (IndianOil), Bharat Petroleum (BPCL), Hindustan Petroleum (HPCL) và Mangalore Refinery and Petrochemicals Limited (MRPL), đã không thực hiện bất kỳ đơn đặt hàng dầu thô nào từ Nga trong tuần qua. Đây là điều bất thường, bởi các doanh nghiệp này trước đó vẫn đều đặn nhập khẩu dầu từ Nga theo hình thức giao hàng tận nơi.
Thay vào đó, các công ty lọc dầu này – chiếm hơn 60% tổng công suất lọc dầu của Ấn Độ, đã tích cực tìm kiếm nguồn thay thế từ Trung Đông và Tây Phi thông qua thị trường giao ngay. Sự thay đổi đột ngột này xuất phát từ hai nguyên nhân chính: lo ngại các biện pháp trừng phạt mới của Mỹ và mức chiết khấu của dầu Nga hiện không còn hấp dẫn như trước so với các nguồn cung khác.
Ấn Độ, quốc gia nhập khẩu dầu lớn thứ 3 thế giới, từng tăng mạnh nhập khẩu dầu từ Nga kể từ năm 2022, thời điểm phương Tây áp lệnh cấm vận đối với dầu Nga sau khi xung đột Ukraine bùng phát. Nhờ mức giá ưu đãi và nguồn cung ổn định, Nga đã nhanh chóng trở thành nhà cung cấp dầu lớn nhất cho Ấn Độ, chiếm khoảng 1/3 tổng lượng dầu nhập khẩu của quốc gia Nam Á này (khoảng 1,6 triệu thùng/ngày, với giá trung bình 68,10 USD).
Tuy nhiên, sự phụ thuộc vào dầu Nga nay lại trở thành một vấn đề nhạy cảm về mặt địa chính trị. Trong tuyên bố mới nhất, Tổng thống Donald Trump không chỉ đe dọa áp thuế 25% đối với hàng hóa Ấn Độ nhập khẩu vào Mỹ, mà còn cảnh báo sẽ áp đặt các hình phạt tài chính vì New Delhi “mua phần lớn vũ khí và dầu mỏ từ Nga”. Biện pháp này dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/8 tới.
Cảnh báo của ông Trump ngay lập tức gây lo ngại tại các doanh nghiệp năng lượng Ấn Độ. Theo đó, một số nhà máy lọc dầu đã gửi văn bản khẩn đến Bộ Dầu mỏ Ấn Độ để xin hướng dẫn rõ ràng về cách xử lý các lô hàng dầu từ Nga sẽ đến sau ngày 1/8. Đây là dấu hiệu cho thấy sự bất an ngày càng lớn trong ngành năng lượng Ấn Độ, vốn đang phải cân bằng giữa lợi ích kinh tế và rủi ro chính trị.
Trong khi các công ty quốc doanh tạm dừng giao dịch, 2 tập đoàn tư nhân lớn là Reliance Industries và Nayara Energy vẫn đang là những nhà nhập khẩu dầu Nga lớn nhất tại Ấn Độ. Tuy nhiên, Nayara gần đây gặp khó khăn trong việc bán nhiên liệu ra thị trường quốc tế, sau khi bị Liên minh châu Âu trừng phạt vì có phần lớn cổ phần thuộc sở hữu của Rosneft, tập đoàn dầu khí nhà nước Nga.
Viễn cảnh các biện pháp trừng phạt được mở rộng hoặc các hàng rào thuế quan nghiêm ngặt hơn từ Mỹ đang khiến ngành năng lượng Ấn Độ đối mặt với nhiều bất ổn. Trong ngắn hạn, các nhà máy lọc dầu Ấn Độ có thể sẽ buộc phải đa dạng hóa nguồn cung, giảm sự phụ thuộc vào dầu Nga và chuyển sang các thị trường Trung Đông, Tây Phi hoặc thậm chí Mỹ Latinh.
Tham khảo Reuters
