Các lệnh trừng phạt toàn diện của Mỹ đối với ngành năng lượng của Nga sẽ ảnh hưởng đến nỗ lực của Ấn Độ trong việc tiếp tục nhập khẩu dầu thô giá rẻ từ Moscow. Ngoài ra, việc không có dầu giá rẻ của Nga có thể đẩy lạm phát tăng cao ở nền kinh tế lớn thứ 3 châu Á.
Bob McNally, chủ tịch của Rapidan Energy Group, cho biết Ấn Độ có thể phải đối mặt với một cú sốc dầu. Ông nhận định: “Ấn Độ sẽ bị ảnh hưởng nhiều hơn Trung Quốc do các lệnh trừng phạt vì Ấn Độ nhập khẩu dầu Nga nhiều hơn so với Trung Quốc.”
Tuần trước, Bộ Tài chính Mỹ đã công bố lệnh trừng phạt với 2 nhà sản xuất dầu của Nga, cùng với 189 tàu, chủ yếu là tàu chở dầu đã vận chuyển dầu thô của Nga. Hiện tại, các tàu bị trừng phạt vẫn có thể tiếp tục hoạt động đến ngày 12/3.
Theo dữ liệu của chính phủ, quốc gia Nam Á này đã nhập khẩu 88% nhu cầu dầu của mình trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 11/2024, hầu như không đổi so với 1 năm trước đó. Khoảng 40% lượng hàng nhập khẩu đó đến từ Nga, dữ liệu từ Kpler cho thấy.
Trong số 183 tàu bị trừng phạt, 73 tàu trong số đó đã từng vận chuyển dầu của Nga đến Ấn Độ. Chỉ riêng năm ngoái, 183 tàu bị trừng phạt đã vận chuyển khoảng 687 triệu thùng dầu thô, 30% trong số đó đi đến Ấn Độ.
Mỹ áp lệnh trừng phạt mới ở đúng thời điểm Ấn Độ được dự đoán sẽ vượt qua Trung Quốc để trở thành quốc gia tiêu thụ dầu lớn nhất thế giới vào năm 2025, chiếm 25% tổng mức tăng trưởng tiêu thụ dầu trên toàn cầu.
Nhu cầu ngày càng lớn đối với nhiên liệu cho hoạt động vận tải và nấu ăn tại nhà sẽ thúc đẩy mức tăng 300.000 thùng/ngày trong năm nay. Đây là mức cao nhất thế giới, theo dự báo của Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA). Năm 2023, Ấn Độ tiêu thụ 5,3 triệu thùng dầu/ngày và dự kiến sẽ tăng thêm 220.000 thùng/ngày vào năm ngoái.
Trước đó, Ấn Độ không quá phụ thuộc vào dầu Nga. Năm 2021, dầu Nga chỉ chiếm 12% lượng dầu nhập khẩu của Ấn Độ tính theo khối lượng, nhưng con số này tăng vọt lên 37,6% vào năm 2024. Yếu tố thúc đẩy là giá dầu Nga giảm sau khi bị phương Tây áp lệnh trừng phạt.
Theo dữ liệu được công bố vào tháng 11/2024 của S&P Global, giá dầu thô Ural của Nga thấp hơn giá dầu thô Brent trung bình khoảng 12 USD/thùng từ tháng 8 năm ngoái đến tháng 10. Dữ liệu từ Kpler cho thấy, vào năm 2024, giá dầu Ural cũng rẻ hơn 4 USD/thùng so với dầu của Iraq – cũng là một trong những nguồn nhập khẩu chính của Ấn Độ.
Muyu Xu, nhà phân tích dầu tại Kpler cho biết, nếu Ấn Độ tuân thủ hoàn toàn các lệnh trừng phạt của Mỹ, lượng dầu thô nhập từ Nga của nước này có thể sẽ giảm mạnh vào tháng 2 và có khả năng là tháng 3.
Nhà phân tích cấp cao Viktor Kurilov của Rystad Energy nhận định tình trạng gián đoạn nguồn cung đối với Ấn Độ có thể lên tới 500.000 thùng mỗi ngày.
Thiếu dầu giá rẻ của Nga, Ấn Độ có thể tìm đến các nguồn nhập thay thế như Trung Đông. Một số chuyên gia của ngành cho biết sự thay đổi này có thể mất vài tuần đến vài tháng để thực hiện.
Dẫu vậy, giá dầu từ các quốc gia này sẽ không rẻ. Giá dầu Brent đã tăng lên mức 80 USD/thùng sau khi Mỹ thông báo về lệnh trừng phạt. Giá dầu thô Trung Đông cũng tăng vọt trong tuần này.
Ngoài ra, sau khi ông Donald Trump quay trở lại Nhà Trắng, nguồn cung dầu rẻ đến từ Iran – một lựa chọn thay thế đối với Ấn Độ, cũng gặp nguy cơ bị áp lệnh trừng phạt mạnh hơn. Iran chiếm 4% sản lượng dầu của thế giới vào năm 2023, theo báo cáo của EIA.
Nếu các lệnh trừng phạt mới nhắm đến Iran, giá dầu Brent có thể lên 90 USD/thùng, Goldman Sachs dự báo.
Trong khi đó, nền kinh tế Ấn Độ dễ bị ảnh hưởng trước những biến động của giá dầu. Giá bán lẻ xăng và dầu diesel nội địa “tăng như tên lửa” khi thị trường toàn cầu căng thẳng, theo Abdhut Deheri, phó giáo sư kinh tế tại Viện Công nghệ Vellore and M. Ramachandran thuộc Khoa kinh tế, Đại học Pondicherry.
Phân tích từ Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ (RBI) năm 2019 giá dầu tăng 10 USD/thùng sẽ khiến lạm phát cơ bản của nước này tăng thêm 0,4%.
Andy Lipow, chủ tịch công ty tư vấn năng lượng Lipow Oil Associates, cho biết Trung Quốc và Ấn Độ không chỉ phải trả nhiều tiền hơn cho lượng dầu mà họ tiêu thụ, mà còn phải chịu mức giá giá cao hơn để có thể đưa dầu đến bờ biển của họ vì giá tàu chở dầu cũng đã tăng.
Lipow nói thêm, khi đồng USD mạnh hơn và đồng rupee yếu đi, tác động đến nền kinh tế Ấn Độ sẽ càng lớn.
Tham khảo CNBC
