Những chiếc cần cẩu khổng lồ vươn mình trên các công trường xây dựng cao ốc luôn gây ấn tượng mạnh. Chúng xuất hiện trong suốt quá trình thi công, giúp vận chuyển vật liệu, lắp ráp kết cấu thép và hỗ trợ hoàn thiện những tầng cao nhất. Nhưng khi tòa nhà đã hoàn thiện, một câu hỏi thú vị được đặt ra: Làm thế nào để hạ những cỗ máy khổng lồ này xuống mặt đất?

Không giống như những thiết bị khác có thể đơn giản tháo dỡ hoặc vận chuyển bằng thang máy, cẩu tháp (tower crane) có kích thước khổng lồ, nằm ở vị trí chót vót của công trình và không thể dễ dàng di chuyển xuống. Việc tháo dỡ chúng đòi hỏi một quy trình kỹ thuật phức tạp, được tính toán cẩn thận để đảm bảo an toàn.

Một trong những phương pháp phổ biến nhất là sử dụng cẩu tháp nhỏ hơn, còn gọi là “cẩu tự hạ” (derrick crane). Nguyên tắc của cách này là triển khai một cẩu nhỏ trên nóc tòa nhà để tháo rời từng bộ phận của cẩu lớn, sau đó hạ chúng xuống mặt đất bằng hệ thống ròng rọc. Quy trình này diễn ra theo từng bước: đầu tiên là tháo gỡ các đối trọng, sau đó là cần chính, thân trụ và cuối cùng là bệ móng. Khi cần cẩu lớn đã được tháo dỡ hoàn toàn, cẩu nhỏ cũng được tháo rời theo cách tương tự, cho đến khi toàn bộ thiết bị được đưa xuống mặt đất.

Đối với những tòa nhà siêu cao, việc sử dụng cẩu tự hạ đôi khi không khả thi. Trong trường hợp này, các kỹ sư có thể áp dụng phương án tháo dỡ theo từng phần và đưa xuống bằng thang máy công nghiệp. Phương pháp này yêu cầu thiết kế cẩu tháp với các bộ phận có thể tháo rời và vừa với kích thước thang máy hoặc hệ thống vận chuyển đặc biệt, giúp di chuyển thiết bị xuống tầng trệt một cách an toàn.

Ngoài ra, một số công trình đặc biệt còn sử dụng phương án trượt xuống theo khung trượt. Ở cách này, cần cẩu được lắp đặt trên một hệ thống đường ray đặc biệt và dần dần hạ xuống từng đoạn, thay vì tháo dỡ hoàn toàn trên cao. Dù không phổ biến, nhưng đây vẫn là một giải pháp hiệu quả trong một số dự án có thiết kế phù hợp.

Mỗi phương pháp tháo dỡ đều được lựa chọn dựa trên chiều cao của tòa nhà, không gian xung quanh và các yếu tố an toàn. Với các công trình chọc trời ở khu vực đô thị đông đúc, kỹ sư phải đặc biệt chú trọng đến việc hạn chế tác động đến những tòa nhà xung quanh và đảm bảo không gây nguy hiểm cho người dân bên dưới.

Hạ một cẩu tháp khổng lồ có thể mất từ vài ngày đến vài tuần, tùy thuộc vào độ phức tạp của công trình. Đây là một quy trình đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa đội ngũ kỹ sư, công nhân và chuyên gia vận hành máy móc. Mặc dù ít được chú ý bằng quá trình xây dựng hoành tráng, nhưng việc tháo dỡ những chiếc cần cẩu cao vút này cũng là một phần quan trọng, khép lại hành trình hoàn thiện của một tòa nhà chọc trời.