Trang Firstpost (Ấn Độ) mới đây đưa tin, tình hữu nghị Trung Quốc – Pakistan thường được mô tả là “cao hơn núi, sâu hơn biển, cứng hơn thép và ngọt hơn mật ong”. Bây giờ, ngay cả những con lừa Pakistan dường như cũng đang đóng vai trò trong việc củng cố mối quan hệ này.

Trong 5 năm qua, Pakistan đã chứng kiến sự gia tăng ổn định về số lượng lừa của mình, nhờ nhu cầu ngày càng tăng từ “đồng minh trong mọi hoàn cảnh” của họ là Trung Quốc. Loài vật nuôi khiêm tốn này hiện đang trở thành một mặt hàng xuất khẩu có giá trị đối với quốc gia đang lâm vào cảnh đói nghèo này.

Nhưng khi nhu cầu về lừa tăng lên, lợi nhuận không đến được với tất cả mọi người. Nhiều chủ sở hữu lừa tại địa phương – những người phụ thuộc vào loài vật này để kiếm ăn hàng ngày – hiện đang nhận thấy việc mua hoặc thay thế chúng thậm chí còn khó khăn hơn.

Sự bùng nổ của loài lừa ở Pakistan

Trong 5 năm qua, quần thể lừa tại Pakistan đã có sự gia tăng đáng kể và tiếp tục tăng đều đặn.

Theo Khảo sát kinh tế Pakistan năm 2023–2024, số lượng lừa ở nước này hiện đã vượt qua con số 6 triệu, tăng từ 5,9 triệu con của năm trước. Các số liệu trước đó cho thấy sự gia tăng dần dần: 5,5 triệu con vào năm 2019–2020 và 5,6 triệu con vào năm 2020–2021.

Trên thực tế, lừa là một trong số ít loài động vật ở Pakistan có số lượng đang gia tăng. Ngược lại, quần thể ngựa và la vẫn không thay đổi trong 5 năm qua, lần lượt ở mức 0,4 triệu và 0,2 triệu con.

Một lý do chính đằng sau sự tăng trưởng này là nhu cầu ngày càng cao từ Trung Quốc, và sự sẵn sàng của Pakistan trong việc khai thác cơ hội này.

Để đáp ứng nhu cầu của Trung Quốc, các trang trại và lò giết mổ lừa chuyên nghiệp đã được thành lập tại các khu vực như Okara và Gwadar của Pakistan. Tại Gwadar, một cơ sở trị giá 7 triệu USD đã được khai trương vào đầu năm nay để chế biến lừa xuất khẩu, chủ yếu là xuất sang Trung Quốc.

Các quan chức Pakistan chia sẻ rằng có kế hoạch xuất khẩu hơn 200.000 con lừa mỗi năm, và các trang trại hiện đang nuôi các giống lừa đặc biệt, bao gồm cả lừa Mỹ, cho thị trường đang phát triển này.

Tuy nhiên, trước đây Trung Quốc từng nhập khẩu những đàn lừa từ Niger và Burkina Faso, cho đến khi hai quốc gia Tây Phi này cấm xuất khẩu. Kể từ đó, Trung Quốc đã phụ thuộc vào nguồn cung từ Pakistan.

Tiến sĩ Guo Jing Feng – người điều hành một trung tâm y tế ở Karachi (Pakistan) – nhấn mạnh rằng nhu cầu về da lừa của Trung Quốc dự kiến sẽ còn tăng cao hơn nữa.

“Đây hiện là một ngành thương mại toàn cầu”, hãng thông tấn Press Trust of India (PTI) trích lời ông nói. “Và nhu cầu của Trung Quốc cao hơn nhiều so với nguồn cung.”

Khảo sát kinh tế Pakistan cũng nhấn mạnh sự tập trung của chính phủ nước này vào ngành chăn nuôi như một động lực kinh tế.

“Bằng cách thực hiện các biện pháp này, chính phủ [Pakistan] đặt mục tiêu kích thích tăng trưởng trong ngành chăn nuôi, tạo ra cơ hội việc làm và đóng góp vào tăng trưởng kinh tế chung và an ninh lương thực của đất nước”, khảo sát nêu rõ.

Tại sao Trung Quốc muốn mua lừa của Pakistan?

Trung Quốc nhập khẩu lừa từ Pakistan chủ yếu để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng đối với ejiao – một loại thuốc dân gian đã được sử dụng trong hơn 3.000 năm tại Trung Quốc.

Ejiao được làm bằng cách đun sôi gelatin từ da lừa và trộn với các loại thảo mộc và các thành phần khác. Theo một báo cáo năm 2019 của tờ The Guardian (Anh), người ta tin rằng loại thuốc này có tác dụng hỗ trợ miễn dịch, cầm máu, nâng cao chất lượng giấc ngủ và mức năng lượng tổng thể.

Để duy trì hoạt động sản xuất ejiao, ước tính cần 5,9 triệu tấm da lừa. Đây là nhu cầu mà quần thể lừa đang ngày càng thu hẹp của Trung Quốc không còn đáp ứng được nữa.

Trong bối cảnh đó, Pakistan – quốc gia có một trong những quần thể lừa lớn nhất thế giới, chỉ sau Ethiopia và Sudan – đã trở thành nhà cung cấp chính cho Trung Quốc.

Những người buôn lừa cho biết nhu cầu mua da lừa của khách hàng Trung Quốc rất lớn, đến mức họ thậm chí còn mua cả những con vật yếu hoặc bị bệnh. Theo PTI, trong một trường hợp như vậy, một nhóm khách hàng đã trả 40.000 Rupee cho mỗi con lừa ốm yếu, chỉ để lấy da của chúng.

Nhưng không chỉ có da lừa mới khiến người Trung Quốc quan tâm. Ở tỉnh Hà Bắc của nước này, thịt lừa được coi là một món ngon. Những món ăn như bánh mì kẹp thịt lừa là những món ăn đường phố phổ biến, đặc biệt là ở các thành phố như Bảo Định và Hà Nhàn.

Trên lý thuyết, việc buôn bán lừa phát triển có vẻ là một tình huống đôi bên cùng có lợi cho Pakistan đang thiếu tiền mặt. Nhưng trên thực tế, sự bùng nổ trong xuất khẩu đang có tác động tiêu cực ngay tại Pakistan.

Cơn sốt lừa của Trung Quốc đè bẹp người nghèo Pakistan

Mặc dù việc xuất khẩu lừa có vẻ như là một cơ hội kinh tế tốt, nhưng nó lại gây ra vấn đề nghiêm trọng cho những người dân Pakistan phụ thuộc vào loài động vật này để kiếm sống hàng ngày.

Ở các vùng nông thôn và thu nhập thấp trên khắp đất nước Pakistan, lừa đóng vai trò quan trọng. Chúng mang nước, vận chuyển gạch, kéo xe và làm những công việc nặng nhọc khác mà máy móc thường không thể làm được.

Một nghiên cứu năm 2019 của tổ chức từ thiện về ngựa Brooke ước tính rằng một con lừa có thể vận chuyển tới 1.000 kg chất thải không thể tái chế và 100 kg chất thải có thể tái chế mỗi ngày.

Tiến sĩ Sher Nawaz – giám đốc khu vực của Brooke Pakistan (Sindh) – nói với tờ The Dawn (Pakistan) rằng mỗi con lừa nuôi sống khoảng 6 người, giúp họ kiếm được từ 1.000 đến 1.500 rupee (90.000 – 140.000 VNĐ) mỗi ngày.

Nhưng với nhu cầu của Trung Quốc tăng cao, giá cả cũng tăng theo, khiến lừa trở nên xa tầm với của nhiều người lao động đang rất cần chúng.

Vào tuần trước, anh Abdul Rasheed đã rơi vào khủng hoảng sau khi con lừa Tiger — công cụ lao động duy nhất của người dân Pakistan này — chết trong một vụ tai nạn. Giờ đây, không có xe kéo, anh không có cách nào kiếm sống. Nhưng mua một con lừa mới thì quá đắt.

Giá lừa đã tăng vọt lên 200.000 rupee (18,5 triệu VNĐ) ở các thành phố như Karachi, cao hơn nhiều so với số tiền 30.000 rupee (2,8 triệu) mà Rasheed đã trả để mua Tiger tám năm trước.

Ngay cả tại Lyari – chợ bán lừa lớn nhất Pakistan, giá của một con lừa khỏe mạnh cũng tăng vọt. Rasheed cho biết con lừa rẻ nhất mà anh có thể tìm thấy là 155.000 rupee (14,3 triệu VNĐ).

“Làm sao tôi có thể mua được? Kể cả nếu bằng cách nào đó tôi mua được một con, thì sao nếu nó chết trước khi tôi thu hồi hết vốn đầu tư?” anh đặt câu hỏi.

Và Rasheed không phải là người duy nhất như vậy. Trên khắp đất nước Pakistan, nhiều người khác phụ thuộc vào lừa để kiếm sống hàng ngày cũng đang phải vật lộn với vấn đề tương tự.

Ngoài áp lực kinh tế, hoạt động xuất khẩu ngày càng tăng cũng đang gây ra những lo ngại về đạo đức và tôn giáo.

Saleem Reza – một quan chức cấp cao của Phòng Thương mại và Công nghiệp Karachi – đã chỉ ra một vấn đề quan trọng.

Ông nói với PTI rằng: “Chính quyền phải đảm bảo rằng ngay cả khi Trung Quốc có nhu cầu về lừa, chúng phải được chuyển đến đó mà không bị giết mổ ở Pakistan.”

“Thịt lừa là điều cấm kỵ đối với chúng tôi và phải có một quy trình để đảm bảo rằng nó không được sử dụng cho mục đích thương mại, phi đạo đức hoặc bất hợp pháp. Cần phải thành lập các nhà máy được chỉ định để giết mổ và chế biến da và thịt để đảm bảo rằng nó không lưu hành trên thị trường Pakistan”, Reza nói.

 (Theo Firstpost)