Ukraine “sốc và báo động” trước động thái bất ngờ của ông Trump
Theo tờ Guardian (Anh) và trang tin MSN (Mỹ) ngày 28/1 đưa tin, Ukraine hiện đang rất “sốc” và “báo động” trước động thái bất ngờ của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Trước đó, hôm 24/1, nội dung bản ghi nhớ do Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio gửi cho nhân viên dưới quyền nêu rõ, Mỹ quyết định đình chỉ hầu hết viện trợ cho nước ngoài, trong đó có Ukraine, ngoại trừ hỗ trợ lương thực khẩn cấp và viện trợ quân sự cho Israel, Ai Cập. Thời gian đình chỉ kéo dài 90 ngày.
“Sẽ không có thêm khoản tiền nào được cấp cho các chương trình tài trợ mới hoặc gia hạn chương trình hiện có, cho tới khi từng đề xuất được đánh giá và chấp thuận” – Bản ghi nhớ cho hay.
Lệnh đóng băng viện trợ của ông Trump đã ngay lập tức tác động tới một loạt dự án và mục tiêu ở Ukraine. Theo tờ Washington Post (Mỹ), trong gần 3 năm qua, các binh sĩ quân đội Ukraine, các cựu chiến binh và cả người thân của họ – những người trong trạng thái rối loạn và cận kề bờ vực tự tử – đã dựa vào một đường dây nóng do Mỹ tài trợ để kết nối với các chuyên gia tâm lý, pháp lý và y tế được đào tạo bài bản.
Tuy nhiên, sau khi ông Trump ký lệnh đình chỉ hầu hết các chương trình viện trợ nước ngoài của Mỹ trong 90 ngày, đường dây này đã ngừng hoạt động.
“Đường dây hỗ trợ tạm thời không hoạt động” – một giọng nói được ghi âm vang lên ở đầu bên kia đường dây nóng – “Trung tâm Cựu chiến binh cảm ơn sự tin tưởng của các bạn. Các cố vấn sẽ quay lại làm việc ngay khi có thể”.
Động thái đột ngột của chính quyền ông Trump đã khiến nhiều quốc gia rơi vào tình trạng bất định khi phải tìm cách tiếp tục nhiều chương trình mà không có nguồn tài trợ được duy trì trong nhiều năm qua.
Đối với Ukraine, tình hình đặc biệt bấp bênh. Quyết định đóng băng viện trợ của Mỹ làm dấy lên câu hỏi về tương lai của mọi thứ, từ viện trợ nhân đạo hỗ trợ những người bị ảnh hưởng bởi cuộc chiến của Nga, cho tới việc liệu Washington có tiếp tục tài trợ cho quân đội Ukraine hay không.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 25/1 cho biết, lệnh mới của ông Trump không ảnh hưởng tới các gói viện trợ quân sự cho Ukraine.
“Ukraine đang phụ thuộc vào Mỹ để đáp ứng nhu cầu quân sự của mình, và viện trợ quân sự không bị tạm dừng, tạ ơn Chúa” – Ông Zelensky phát biểu tại cuộc họp báo với người đồng cấp Moldova Maia Sandu hôm 25/1.
Tuy nhiên, trong bài viết đăng ngày 28/1, Washington Post dẫn lời một trợ lý quốc hội Mỹ nắm rõ tình hình cho biết, lệnh này của ông Trump dường như bao gồm cả việc dừng tài trợ quân sự nước ngoài của Mỹ cho Ukraine, cũng như hỗ trợ kinh tế song phương trực tiếp.
Theo tờ báo, hiện tại, việc đánh giá toàn bộ quy mô hệ lụy từ quyết định bất ngờ của chính quyền ông Trump đối với Ukraine đang trở nên phức tạp do nhiều tổ chức bị ảnh hưởng đang từ chối phát biểu công khai. Họ lo ngại mình có thể phải đối mặt với hậu quả nghiêm trọng trong quá trình chính phủ Mỹ đánh giá lại các gói viện trợ nếu bị coi là chỉ trích chính quyền ông Trump.
Đáng lưu ý, theo kênh truyền hình Tsagrad TV (Nga), giữa lúc vấn đề viện trợ quân sự của Mỹ dành cho Ukraine vẫn chưa rõ ràng, Kiev liên tiếp nhận 2 tin xấu trên chiến trường: Mất quyền kiểm soát Velikaya Novoselka – “pháo đài lớn cuối cùng” ở nam Donbass, và thiệt hại nặng sau cuộc tấn công quân sự của Nga vào trụ sở chỉ huy của lực lượng vũ trang Ukraine tại Kiev.
Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 28/1 tuyên bố, chiến dịch quân sự đặc biệt (SVO) của Nga có thể kết thúc trong vòng 1– 2 tháng nữa với điều kiện Ukraine không còn được tài trợ tiền và đạn dược để chiến đấu.
Nga giáng đòn nặng nề giữa lúc Ukraine hoang mang
Theo Tsagrad TV, quân đội Nga đã đánh sập trụ sở chỉ huy của lực lượng vũ trang Ukraine ở tỉnh Kiev trong ngày 27/1, tại khu Brovary cách thủ đô Kiev chỉ nửa giờ lái xe. Đây là nơi phối hợp điều phối các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái cảm tử (Kamikaze) vào lãnh thổ Nga.
Khu vực tập kết của các huấn luyện viên người Anh tại trụ sở chỉ huy này đã trúng đòn tấn công của Nga, khiến ít nhất 1 người thiệt mạng và một số người khác bị thương.
Bên cạnh đó, các thiết bị mã hóa Thales TRC 3700 và hệ thống vệ tinh BGAN Explorer 727 đã bị phá hủy. Hệ thống máy chủ kết nối với cá trang thiết bị hiện đại của lực lượng vũ trang Ukraine cũng bị hư hại nặng.
Một ngày sau (28/1), Bộ Ngoại giao Nga đã công bố bản báo cáo về “tội ác chiến tranh” mà Ukraine đã gây ra trong năm 2024, với thông tin chi tiết về các cuộc tấn công của quân đội Ukraine vào lãnh thổ Nga.
Theo đó, các vùng Belgorod, Kursk, Kherson và Bryansk của Nga giáp biên giới Ukraine đều trở thành mục tiêu pháo kích và tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) của Kiev. Trung bình mỗi ngày có 15 thường dân được ghi nhận là nạn nhân của các hành động quân sự do Ukraine tiến hành.
Đến nay, đã có tổng cộng hơn 87.880 trường hợp ghi nhận các mục tiêu dân sự của Nga bị Ukraine tấn công trong năm 2024.
“Trung bình, phía Ukraine tiến hành 240 cuộc không kích (vào lãnh thổ Nga) mỗi ngày trong năm, sử dụng toàn bộ kho vũ khí có sẵn do phương Tây cung cấp” – Báo cáo nêu rõ.
Rodion Miroshnik, quan chức được Bộ Ngoại giao Nga giao nhiệm vụ ghi lại những hành động bị cáo buộc của Ukraine cho biết, UAV là loại vũ khí được Kiev sử dụng nhiều thứ hai (sau đạn pháo 155mm của NATO) để tấn công vào dân thường Nga, gây thương vong đáng kể.
