Ảnh minh họa
Sau khi chuyển giao bắt buộc hai ngân hàng CBBank và Oceanbank lần lượt cho Vietcombank và MB vào tháng 10/2024, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục chuyển giao hai ngân hàng yếu kém Đông Á Bank (DAB) và GPBank lần lượt cho HDBank và VPBank vào ngày 17/01/2025.
Theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, nhiệm vụ tái cơ cấu ngân hàng yếu kém là một nhiệm vụ rất khó, không chỉ với NHNN mà với các Ngân hàng trung ương các nước. Việc thực hiện nhiệm vụ chuyển giao, tái cơ cấu các tổ chức tín dụng (TCTD) là chưa từng có tiền lệ trong lịch sử, cần thời gian, nỗ lực và sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, bộ, ngành ngay từ những ngày đầu xây dựng đề án.
Thống đốc cũng nhấn mạnh, Luật các Tổ chức tín dụng 2024 (sửa đổi) đã góp phần hoàn thiện hành lang pháp lý phù hợp với thực tiễn, nâng cao hiệu quả quản lý và tăng cường công tác thanh tra, giám sát ngân hàng đảm bảo sự ổn định của toàn bộ hệ thống. Theo đó, NHNN đã chủ động xây dựng kế hoạch hành động chi tiết, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng đơn vị; đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát, theo dõi chặt chẽ để kịp thời xử lý các vấn đề phát sinh nhằm đảm bảo quá trình tái cơ cấu diễn ra hiệu quả, minh bạch và giảm thiểu rủi ro hệ thống.
Các ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc được hưởng những ưu đãi gì?
Theo quy định của Luật các TCTD 2024 (sửa đổi), bên nhận chuyển giao bắt buộc ngân hàng yếu kém không phải hợp nhất báo cáo tài chính của ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc; Được loại trừ ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc khi tính tỷ lệ an toàn vốn hợp nhất; Được loại trừ dư nợ cấp tín dụng đối với ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc khi tính các tỷ lệ, giới hạn quy định. Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) đánh giá, điều này sẽ hạn chế ảnh hưởng tiêu cực lên BCTC hợp lý nhất, các tỷ lệ an toàn, giới hạn quy định của NHTM nhận CGBB sau khi nhận chuyển giao.
Bên nhận chuyển giao bắt buộc ngân hàng yếu kém cũng sẽ được vay tái cấp vốn với lãi suất bằng lãi suất cho vay, gửi tiền tại ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc; số tiền, thời hạn vay tái cấp vốn không được vượt quá số tiền, thời hạn bên nhận chuyển giao bắt buộc cho vay, gửi tiền tại ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc . VDSC cho rằng, quy định này giúp NHTM nhận chuyển giao duy trì được thanh khoản mà không phải chịu chi phí vốn cao hơn và đảm bảo tính cân đối về kỳ hạn.
Đối với ưu đãi được giảm 50% dự trữ bắt buộc , VDSC nhận định điều này sẽ giúp NHTM nhận CGBB tăng tính linh hoạt trong quản lý vốn khi tăng lượng vốn khả dụng để cho vay và đầu tư, qua đó tăng tốc độ tăng trưởng Tổng tài sản. NHTM nhận CGBB cũng có thể cải thiện khả năng sinh lời nếu tận dụng nguồn vốn tự do mới này để đầu tư vào các tài sản sinh lời cao.
Về quy định NHTM nhận CGBB không bị hạn chế về tỷ lệ mua, nắm giữ, đầu tư trái phiếu Chính phủ, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh , VDSC đánh giá điều này sẽ gia tăng khả năng tăng trưởng tổng tài sản hiệu quả khi có thể nhanh chóng phân bổ nguồn vốn huy động vào các các tài sản có tính thanh khoản cấp, bên cạnh kênh liên ngân hàng, trong khoảng thời gian nhất định.
Với quy định cho phép NHTM nhận CGBB được phát hành trái phiếu dài hạn cho tổ chức bảo hiểm tiền gửi theo quyết định của Ngân hàng Nhà nước , điều này sẽ giúp các ngân hàng nhận chuyển giao tăng vốn cấp 2 hoặc bổ sung vốn dài hạn với ưu đãi về chi phí vốn – Theo VDSC.
Luật các TCTD 2024 cũng cho phép các NHTM nhận CGBB được bán, phát hành cổ phần của tổ chức tín dụng nhận chuyển giao bắt buộc cho nhà đầu tư nước ngoài phù hợp với phương án chuyển giao bắt buộc. VDSC cho rằng, quy định này sẽ tạo động lực để NHTM nhận CGBB quyết liệt tái cấu trúc thành công các TCTD được CGBB thông qua lợi ích về tài chính và đảm bảo đáp ứng quy định về giới hạn góp vốn, mua cổ phần tại TCTD là là Công ty TNHH theo phương án CGBB.
Điều 185, Luật các TCTD 2024 (sửa đổi): Quyền, nghĩa vụ của bên nhận chuyển giao bắt buộc
1. Bên nhận chuyển giao bắt buộc là tổ chức tín dụng có các quyền, nghĩa vụ sau đây:
a) Sở hữu 100% vốn điều lệ của ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc trong trường hợp ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc chuyển đổi thành công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên;
b) Mức góp vốn, mua cổ phần của bên nhận chuyển giao bắt buộc tại ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc được thực hiện theo tỷ lệ quy định tại phương án chuyển giao bắt buộc đã được phê duyệt và được vượt giới hạn tỷ lệ sở hữu cổ phần, phần vốn góp quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 63, khoản 1 Điều 77 và khoản 2 Điều 137 của Luật này;
c) Không phải hợp nhất báo cáo tài chính của ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc;
d) Được loại trừ ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc khi tính tỷ lệ an toàn vốn hợp nhất;
đ) Được loại trừ dư nợ cấp tín dụng đối với ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc khi tính các tỷ lệ, giới hạn quy định tại khoản 4 Điều 135, khoản 1 và khoản 2 Điều 136 của Luật này;
e) Được hạch toán vào chi phí hoạt động đối với các khoản chi thù lao, lương, thưởng cho người được biệt phái, cử, chỉ định, bổ nhiệm tham gia quản trị, điều hành, kiểm soát ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc;
g) Phối hợp với ngân hàng thương mại được kiểm soát đặc biệt xây dựng phương án chuyển giao bắt buộc; tổ chức triển khai, sửa đổi, bổ sung phương án chuyển giao bắt buộc đã được phê duyệt;
h) Lựa chọn, giới thiệu nhân sự đủ điều kiện tham gia quản trị, điều hành, kiểm soát ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc;
i) Quản lý, giám sát tổ chức, hoạt động của ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc;
k) Cho vay, gửi tiền tại ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc theo phương án chuyển giao bắt buộc hoặc theo thỏa thuận;
l) Bán, bán có kỳ hạn khoản nợ, trái phiếu doanh nghiệp đang được phân loại nhóm nợ đủ tiêu chuẩn cho ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc theo thỏa thuận; phải mua lại nợ, trái phiếu doanh nghiệp đã bán cho ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc trong trường hợp các khoản nợ này bị chuyển thành nợ xấu;
m) Khoản vốn góp vào ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc không phải thực hiện trích lập dự phòng giảm giá các khoản đầu tư và được loại trừ khi tính giới hạn góp vốn, mua cổ phần của bên nhận chuyển giao bắt buộc;
n) Được bán, phát hành cổ phần của tổ chức tín dụng nhận chuyển giao bắt buộc cho nhà đầu tư nước ngoài phù hợp với phương án chuyển giao bắt buộc;
o) Vay tái cấp vốn với lãi suất bằng lãi suất bên nhận chuyển giao bắt buộc cho vay, gửi tiền tại ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc; số tiền, thời hạn vay tái cấp vốn không được vượt quá số tiền, thời hạn bên nhận chuyển giao bắt buộc cho vay, gửi tiền tại ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc;
p) Được giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc;
q) Không bị hạn chế về tỷ lệ mua, nắm giữ, đầu tư trái phiếu Chính phủ, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh quy định tại điểm d khoản 1 Điều 138 của Luật này;
r) Phát hành trái phiếu dài hạn cho tổ chức bảo hiểm tiền gửi theo quyết định của Ngân hàng Nhà nước;
s) Áp dụng biện pháp khác do Ngân hàng Nhà nước quyết định theo thẩm quyền.
2. Bên nhận chuyển giao bắt buộc không phải là tổ chức tín dụng có quyền, nghĩa vụ quy định tại các điểm a, b, c, e, g, h, i, m và n khoản 1 Điều này và được gửi tiền tại ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc theo phương án chuyển giao bắt buộc hoặc theo thỏa thuận.
