Đánh thuế nhằm nâng cao nhận thức về hạn chế tiêu dùng

Chiều 10/3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi).

Đáng chú ý trong dự thảo Luật, liên quan đến đối tượng chịu thuế, cơ quan soạn thảo vẫn giữ xăng các loại và điều hòa nhiệt độ công suất từ 90.000 BTU trở xuống (trừ loại theo thiết kế của nhà sản xuất chỉ để lắp trên phương tiện vận tải bao gồm ô tô, toa xe lửa, tàu, thuyền, máy bay) vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Cùng với đó, rượu bia; bài lá; vàng mã, hàng mã… là các mặt hàng chịu thuế.

Cho ý kiến về vấn đề này, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga cho rằng bản chất của thuế tiêu thụ đặc biệt là đánh vào những mặt hàng xa xỉ, không khuyến khích tiêu dùng. Trong khi đó xăng dầu là mặt hàng thiết yếu không thể không có trong đời sống của người dân.

“Nếu đánh thuế tiêu thụ đặc biệt vào hàng hóa thiết yếu là đúng với bản chất và mục đích của sắc thuế này”, bà Nga cho ý kiến cũng như đề nghị cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra lý giải về việc tiếp tục giữ xăng trong danh mục chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Với mặt hàng điều hòa có công suất bình thường, bà Nga cho rằng, trước đây chục năm có thể là mặt hàng xa xỉ, song đến nay mặt hàng này đã trở thành thiết yếu. Cùng với xăng, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát cũng đề nghị bỏ điều hòa có công suất bình thường trong danh mục chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga

Cùng quan điểm, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho rằng xăng là mặt hàng thiết yếu khi không chỉ là đầu vào của nền kinh tế, cũng như trong đời sống người dân. “Ai cũng phải đổ xăng cả”, ông Tùng nói và nhấn mạnh hiện xăng cũng đang chịu thuế bảo vệ môi trường.

“Bây giờ là thời điểm cân nhắc, xem xét bỏ xăng cũng như điều hòa nhiệt độ công suất dưới 90.000 BTU thuộc danh mục hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt”, ông Hoàng Thanh Tùng cho biết. Nếu tiếp tục đánh thuế, cơ quan soạn thảo cần có giải trình thuyết phục.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn

Làm rõ việc tiếp tục để xăng và điều hòa thuộc danh mục chịu thuế, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết với điều hòa dù hiện một số đã có thay đổi về công nghệ để giảm sử dụng chất làm lạnh gây hại môi trường cũng như tăng tiết kiệm điện. Song các máy điều hòa vẫn sử dụng các chất làm lạnh khác nhau gây tác hại đến môi trường và tầng ozone.

“Đề xuất đánh thuế dựa trên tham khảo một số nước áp thuế tiêu thụ đặc biệt với điều hòa như Hàn Quốc, Ấn Độ, Nauy… Một số nước châu Âu cũng quy định việc sử dụng điều hòa như Tây Ban Nha cấm sử dụng điều hòa dưới 27 độ. Ở Anh thì muốn lắp điều hòa phải xin giấy phép”, ông Cao Anh Tuấn cho biết và nhấn mạnh quan điểm tiếp tục áp thuế tiêu thụ đặc biệt với điều hòa dưới 90.000 BTU trở xuống. Việc đánh thuế nhằm nâng cao nhận thức về hạn chế tiêu dùng cũng như định hướng tiêu dùng điện và bảo vệ môi trường.

Với mặt hàng xăng, Thứ trưởng Bộ Tài chính cho biết xăng có nhiều nhiên liệu hóa thạch, không tái tạo nên cần phải sử dụng tiết kiệm. Hầu hết các nước đều áp thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng xăng.

Đánh thuế 60% với xe pick-up

Trước đó, trình bày báo cáo tóm tắt một số nội dung cơ bản trong giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết một số ý kiến đề nghị cân nhắc lộ trình và mức tăng phù hợp; cân nhắc, làm rõ căn cứ đề xuất mức thuế bằng 60% đối với xe ô tô thông thường.

Theo ông Mãi, cơ quan soạn thảo cho rằng, xe pick-up chở hàng cabin kép có khối lượng hàng chuyên chở cho phép tham gia giao thông dưới 950 kg được xem là xe con và được tham gia giao thông, lưu thông trong đô thị về thời gian và trên các làn đường tương tự như xe ô tô chở người từ 9 chỗ ngồi trở xuống.

Đồng thời, theo quy định hiện hành về phí, lệ phí, mức thu lệ phí trước bạ lần đầu đối với ô tô pick-up chở hàng cabin kép bằng 60% mức thu lệ phí trước bạ lần đầu đối với xe ô tô chở người từ 09 chỗ ngồi trở xuống.

Để góp phần bảo đảm việc sử dụng xe ô tô vừa chở người vừa chở hàng theo đúng mục tiêu thiết kế, hạn chế ùn tắc giao thông, tránh lợi dụng chính sách và bảo đảm công bằng, thống nhất, đồng bộ giữa các quy định về chính sách thuế và phí, lệ phí, đề nghị giữ như dự thảo Luật.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi

Về thuế suất đối với xe ô tô hybrid, có ý kiến đề nghị không phân biệt đối xử về thuế suất ưu đãi giữa xe hybrid và xe có hệ thống sạc điện riêng. Có ý kiến đề nghị thuế suất đối với dòng xe có sạc ngoài từ 70% xuống còn 50% so với dòng xe động cơ đốt trong,…

Ông Mãi cho biết, luật hiện hành quy định một mức thuế suất ưu đãi để áp dụng chung cho cả xe sạc trong và sạc ngoài. Thực tế áp dụng không phát sinh vướng mắc. Vì vậy, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng giữ như quy định của Luật hiện hành để tránh gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Theo đó, quy định ưu đãi thuế đối với xe chạy bằng xăng kết hợp năng lượng điện nếu đáp ứng điều kiện tỷ trọng xăng sử dụng không quá 70% số năng lượng sử dụng. Cơ quan soạn thảo đề nghị giữ như dự thảo Luật vì cho rằng, xe chạy bằng xăng kết hợp năng lượng điện loại không có hệ thống sạc điện riêng (HEV) là loại xe chạy bằng xăng ảnh hưởng đến môi trường, không phải là xe “chạy bằng xăng kết hợp năng lượng điện” nên không thuộc diện áp dụng mức thuế suất ưu đãi.

“Thường trực Ủy ban Kinh tế – Tài chính sẽ tiếp tục phối hợp với cơ quan soạn thảo để làm rõ về các quy định hiện hành đang được áp dụng trên thực tế đối với các loại xe chạy xăng kết hợp năng lượng điện, có hệ thống sạc điện riêng và không có hệ thống sạc điện riêng, làm rõ mục tiêu chính sách để cùng xác định phương án hoàn thiện dự thảo Luật”, ông Phan Văn Mãi cho biết.