Trang tin “The Interpreter” (Australia) ngày 27/5 cho biết, Nhật Bản đã chứng kiến giá gạo tăng chưa từng thấy trong những tháng gần đây, ảnh hưởng đến cả người tiêu dùng và ngành thực phẩm.
Trong tháng 5, giá bán lẻ của một bao gạo 5 kg là 4.268 yen (29,90 USD), trong khi cách đây 1 năm, cũng bao gạo này giá chỉ là 2.228 yen (15,60 USD). Giả sử một hộ gia đình tiêu thụ 20 kg gạo mỗi tháng, mức tăng này buộc họ phải chi thêm 98.000 yen (687 USD) trong một năm.
Xét đến việc hơn 30% hộ gia đình ở Nhật Bản có thu nhập dưới 3 triệu yen (21.032 USD) vào năm 2022, mức tăng này có thể gây thiệt hại đáng kể.
Tổ chức “Save the Children” của Nhật Bản đã báo cáo rằng gần 1/3 số gia đình thu nhập thấp được khảo sát đã giảm lượng gạo tiêu thụ do chi phí tăng.
Kể từ tháng 3/2025, Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản (MAFF) của Nhật Bản đã mở kho gạo dự trữ để sử dụng khẩn cấp nhằm ổn định giá cả. Tuy nhiên, động thái này cũng không thể kiềm chế xu hướng tăng giá vì chỉ có một lượng hạn chế được chuyển đến các nhà bán lẻ.
Nguyên nhân chính khiến giá gạo tại Nhật tăng vọt bao gồm biến đổi khí hậu, nắng nóng năm 2024 khiến sản lượng giảm, và người dân tích trữ do lo ngại thiên tai.
Cấu trúc sản xuất quy mô nhỏ cũng làm giảm khả năng đáp ứng nhu cầu. Trong khi đó, giá lúa mì và phân bón tăng do xung đột ở Ukraine khiến nhu cầu gạo tăng thêm.
Viện nghiên cứu Mitsubishi kêu gọi cải cách chính sách gạo và tăng cường hiệu quả kinh tế cho nông dân. Dù sản lượng gạo có thể phục hồi trong ngắn hạn, Nhật Bản vẫn cần đa dạng hóa nguồn nhập khẩu, ví dụ từ Mỹ hoặc Thái Lan, để đảm bảo an ninh lương thực lâu dài.
