Cần lưu ý, đây là một thỏa thuận khung, cả hai bên đều không nêu chi tiết những gì được bao gồm trong thỏa thuận năng lượng – hoặc liệu nó có bao gồm các mặt hàng như dịch vụ năng lượng hay linh kiện cho lưới điện và nhà máy điện hay không.
Mỹ-EU ký thỏa thuận lớn để giải quyết vấn đề thuế đối ứng – điều này chẳng có gì đáng nói ngoài việc con số phi thực tế đến mức nực cười vì nếu xét trên dữ liệu hiện tại, Mỹ có thể phải xuất khẩu hầu hết năng lượng của mình sang EU thì mới đáp ứng được con số kể trên.
Thật vậy, như Rabobank giải thích: EU đã nhập khẩu khoảng 65 tỷ euro các sản phẩm năng lượng từ Mỹ vào năm 2024, bao gồm 20 tỷ euro (35 triệu tấn) LNG của Mỹ và 44 tỷ euro dầu mỏ và các sản phẩm từ dầu mỏ. Để đạt được mục tiêu 250 tỷ đô la mỗi năm, EU sẽ cần nhập khẩu khoảng 67% nhu cầu năng lượng từ Hoa Kỳ, dựa trên dữ liệu của Eurostat năm 2024.
Ngay cả khi EU mua toàn bộ LNG từ Hoa Kỳ, tổng giá trị cũng chỉ tăng lên 40-50 tỷ euro, dựa trên giá năm 2024. Điều này sẽ đòi hỏi các quốc gia như Nga, Algeria, Qatar, Nigeria và thậm chí cả Na Uy phải từ bỏ hoàn toàn thị phần của họ tại EU, trong khi chính phủ Hoa Kỳ sẽ cần yêu cầu toàn bộ nhà xuất khẩu LNG của mình ưu tiên cho châu Âu.
Hiện tại, EU chỉ nhập khẩu khoảng 17% nhu cầu từ Hoa Kỳ.
Chiều ngược lại cũng bất hợp lý không kém: tổng kim ngạch xuất khẩu năng lượng của Hoa Kỳ cho tất cả khách hàng trên toàn thế giới vào năm 2024 lên tới 318 tỷ đô la. Trong số đó, EU đã nhập khẩu tổng cộng 76 tỷ đô la dầu mỏ, LNG và nhiên liệu rắn của Hoa Kỳ như than đá vào năm 2024, theo tính toán của Reuters dựa trên dữ liệu của Eurostat.
Các nhà phân tích cho rằng việc tăng gấp ba lần lượng nhập khẩu này là không thực tế.
Arturo Regalado, nhà phân tích LNG cấp cao tại Kpler, cho biết phạm vi thương mại năng lượng được hình dung trong thỏa thuận “vượt quá thực tế thị trường”.
“Dòng dầu của Hoa Kỳ cần phải chuyển hướng hoàn toàn sang EU để đạt được mục tiêu, nếu không giá trị nhập khẩu LNG từ Hoa Kỳ sẽ cần phải tăng gấp sáu lần”, Regalado nói.
Một điểm nữa khiến cho thỏa thuận này được đánh giá “như từ trên trời rơi xuống” là đối tượng mua năng lượng là các công ty của EU chứ không phải bản thân EU. Hiện tại, phần lớn dầu mỏ được nhập về châu Âu từ các công ty tư nhân trong khi chỉ có một số công ty nhà nước nhập khẩu khí đốt. EU có thể tổng hợp nhu cầu LNG của châu Âu để đàm phán các điều khoản tốt hơn, nhưng không thể buộc các công ty này mua nhiên liệu. Đây hoàn toàn là quyết định mang tính thương mại.
“Điều này thật phi thực tế”, các nhà phân tích Andreas Schröder và Ajay Parmar của ICIS cho biết trong bình luận bằng văn bản với Reuters. “Hoặc là châu Âu phải trả một mức giá cực kỳ cao, không phản ánh đúng giá trị thị trường, hoặc là họ nhập khẩu quá nhiều LNG, vượt quá khả năng đáp ứng”.
Hoa Kỳ hiện là nhà cung cấp LNG và dầu mỏ hàng đầu của EU – nhờ xung đột Nga – Ukraine. Jacob Mandel, trưởng nhóm nghiên cứu tại Aurora Energy Research, cho biết việc tăng lượng nhập khẩu lên mức mục tiêu sẽ đòi hỏi sự mở rộng của ngành LNG Hoa Kỳ vượt xa kế hoạch đến năm 2030.
“Bạn có thể tăng công suất,” Mandel nói. “Nhưng nếu xét về quy mô cần thiết để đạt được các mục tiêu này, 250 tỷ đô la, thì điều đó thực sự không khả thi.” Ông cho biết, châu Âu có thể mua thêm 50 tỷ đô la LNG của Hoa Kỳ mỗi năm khi nguồn cung tăng lên.
Tuy nhiên, nếu mua nhiên liệu nhiều hơn, họ sẽ đi ngược lại với dự báo nhu cầu của EU sẽ giảm khi chuyển sang năng lượng sạch, các nhà phân tích cho biết. “EU không cần thiết phải nhập khẩu thêm dầu từ Hoa Kỳ, trên thực tế, nhu cầu dầu của họ đã đạt đỉnh từ nhiều năm trước,” Schröder và Parmar cho biết.
