Tại một cửa hàng bán sầu riêng trên đường Nguyễn Xí, quận Bình Thạnh, TP HCM, sầu riêng chín cây được xếp vào nhóm hàng VIP với mức giá 520.000 – 560.000 đồng/quả (2,8-3,2 kg, tức 175.000 – 185.000 đồng/kg) đối với giống Ri 6. Trong khi đó, sầu riêng Ri 6 loại 1 giá chỉ 125.000 – 135.000 đồng/kg (mỗi quả 3,2 – 4 kg). 

Chị Nguyễn Thị Vân (ngụ quận Phú Nhuận), kinh doanh trái cây online, cho biết thường xuyên nhận được lời dặn của các khách quen để dành sầu riêng chín cây và chấp nhận mua giá cao hơn 15-20%. Những khách này thường có tâm lý sợ sầu riêng ngoài thị trường có xử lý thuốc làm chín và tin rằng sầu riêng chín cây ngon hơn.

“Khi nhà vườn báo cho sầu riêng chín rụng thì tôi báo lại cho khách liền. Thường loại này tôi sẽ khui sẵn cho khách luôn để kiểm tra chất lượng, tránh đổi trả mất thời gian” – chị Vân nói.

Ở góc độ nhà vườn, ông Nguyễn Minh Hiếu – chủ sở hữu Gia Bảo Ecofarm, chuyên canh sầu riêng ở thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước; Phó Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp số Bình Phước – cho biết sầu riêng chín cây bán tại vườn giá chỉ bằng 50% sầu riêng chín già.

“Các nhà vườn đều hướng đến thị trường xuất khẩu để có giá cao. Về độ già, yêu cầu là sầu riêng từ 7,5 tuổi trở lên, cơm vàng, ăn thử có vị ngọt. Còn sầu riêng 9-10 tuổi coi như đã chín thì ngoài chuẩn xuất khẩu vì sẽ chín trên đường vận chuyển” – ông Hiếu giải thích.

Theo ông Hiếu, sầu riêng chín cây thường nhẹ ký hơn sầu riêng chín già nên nhà vườn đều hạn chế tối đa tỉ lệ này. Thường khi sầu riêng xuống giá, thương lái để neo trên cây lâu thì số lượng chín cây nhiều, nhà vườn rất xót của. Còn trong điều kiện bình thường, chỉ vài quả chín sớm trong một kỳ thu hoạch. Tại Bình Phước, có những thương lái đi xe máy chuyên thu gom lại sầu riêng này để bán trong nước hoặc tách múi, cấp đông.

Về việc sầu riêng chín cây có an toàn hơn sầu riêng chín già xử lý làm chín hay không, ông Hiếu cho biết điều này không thể xác định. Bởi lẽ, một quả sầu riêng an toàn hay không cần tính cả quá trình canh tác, thời gian cách ly phân thuốc và việc xử lý sau thu hoạch có đúng quy trình an toàn hay không. Do đó, việc chọn sầu riêng chín cây vì lý do an toàn cũng chưa phải là chắc chắn.

Theo bà B.M.T, chuyên bán lẻ sầu riêng tại TP HCM, bà từng kinh doanh 1 lô sầu riêng chín cây nhưng bị khách phản hồi là… không ngon vì chín không đều.

Bà T. tạm phân loại có 4 thời điểm thu hoạch sầu riêng: hái non (trước 7,5 tuổi, phải xử lý ép chín, ăn không ngon và bị dư luận lên án); hái già (từ 7,5 – dưới 9 tuổi) , xử lý chín theo quy trình an toàn được phép; chín cây (9-10 tuổi), quả sẽ tự chín sau vài ngày và chín rụng, tức có thể ăn ngay tại vườn. Tuy nhiên, cả 2 loại chín rụng và chín cây tỉ lệ quả ngon như mong muốn của người tiêu dùng lại không nhiều. Nhiều quả chín tại vườn bị nhão, ăn có vị hơi đắng.

“Đó cũng là lý do các cửa hàng thường khui sẵn sầu riêng chín cây để kiểm tra chất lượng trước khi giao cho khách” – bà T. tiết lộ. 

Theo bà T., khi thu mua nguyên vườn sầu riêng sẽ có những quả chín cây cần bán gấp; nếu bán không kịp phải bóc múi, cấp đông, bị mất giá rất nhiều.

Bà T. cho biết thường sầu riêng có độ già 8 đến dưới 9 tuổi được xử lý chín theo quy trình an toàn của chuẩn xuất khẩu là đạt được độ ngon mà người tiêu dùng mong muốn nhất.