Ảnh minh họa.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT), nhằm gỡ khó cho xuất khẩu sầu riêng, Bộ đã chính thức mời đoàn chuyên gia từ Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC) sang Việt Nam kiểm tra thực địa chuỗi sản xuất và xuất khẩu sầu riêng từ ngày 12 đến 17/7/2025.

Đây là động thái nối tiếp sau chuyến công tác cấp cao do Bộ trưởng Bộ NN&MT dẫn đầu tới Bắc Kinh hồi tháng 5, nhằm thúc đẩy hợp tác song phương về nông sản.

Đợt kiểm tra thực địa này của GACC là cơ hội để Việt Nam chứng minh năng lực kiểm soát chất lượng chuỗi sầu riêng xuất khẩu, đồng thời khẳng định cam kết tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm của phía Trung Quốc – thị trường tiêu thụ sầu riêng lớn nhất của Việt Nam hiện nay.

Về mặt kỹ thuật, Cục cũng đã yêu cầu các phòng thử nghiệm tăng công suất kiểm tra Cadimi và vàng O. Đến nay, đã có 24 phòng thử nghiệm Cadimi và 14 phòng thử nghiệm vàng O đã được GACC phê duyệt.

Bộ NN&MT đã hoàn thành dự thảo Thông tư hướng dẫn cấp và quản lý mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói theo hướng chặt chẽ, minh bạch và thực tiễn.

Thông tư đang trong giai đoạn tổng hợp ý kiến, góp ý của các ban, bộ, ngành, địa phương, hiệp hội, tổ chức cá nhân tham gia chuỗi xuất khẩu và dự kiến sẽ sớm ban hành trong thời gian tới.

Tính đến tháng 6/2025, đã có 1.396 mã số vùng trồng và 188 cơ sở đóng gói sầu riêng được cấp mã số, đủ điều kiện xuất khẩu sang Trung Quốc.

Xuất khẩu sầu riêng đang dần lấy lại đà tăng trưởng

Ông Đỗ Hồng Khanh, Chánh Văn phòng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ NN&MT), cho biết xuất khẩu sầu riêng gặp nhiều khó khăn từ đầu năm do một số thị trường tăng cường kiểm soát an toàn thực phẩm. Các vấn đề như dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt ngưỡng, nhiễm kim loại nặng và hóa chất cấm là nguyên nhân chính khiến nhiều lô hàng bị ảnh hưởng.

Tuy nhiên, trong những tháng gần đây, nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ, các địa phương, doanh nghiệp và nông dân, ngành sầu riêng đã dần phục hồi, từng bước lấy lại đà tăng trưởng xuất khẩu.

Trong 6 tháng đầu năm, Việt Nam đã xuất khẩu được 5.217 lô sầu riêng tươi với sản lượng gần 130.000 tấn. Tuy nhiên, đối với sầu riêng đông lạnh, Việt Nam đã xuất khẩu được 388 lô với sản lượng 14.282 tấn, tăng 310% so với cùng kỳ năm 2024.

Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho rằng, sự tăng trưởng của sầu riêng đông lạnh là nhờ tác động tích cực từ Nghị định thư xuất khẩu sầu riêng đông lạnh sang Trung Quốc ký kết tháng 8/2024. Ngoài ra, việc đầu tư vào chế biến sâu và mở rộng kho lạnh cũng giúp tăng sức cạnh tranh cho mặt hàng này trên thị trường quốc tế.

Đồng thời dưới sự chỉ đạo, định hướng kịp thời của Bộ NN&MT và các địa phương, việc chế biến sâu, mở rộng thị trường đã phản ánh nỗ lực đa dạng hóa sản phẩm, giảm phụ thuộc vào thị trường sầu riêng tươi và giúp các doanh nghiệp tận dụng cơ hội tốt để xuất khẩu sầu riêng đông lạnh.

Hiện nay, nhiều doanh nghiệp cũng sẵn sàng đầu tư dây chuyền chế biến và kho lạnh hiện đại, đáp ứng các tiêu chuẩn của Trung Quốc và các thị trường tiềm năng như Hàn Quốc, Nhật Bản, EU…

Tuy nhiên, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho rằng mức phục hồi vẫn phụ thuộc lớn vào việc doanh nghiệp và nông dân duy trì điều kiện an toàn thực phẩm như đã cam kết. Nếu tình trạng vi phạm vẫn còn tái diễn thì rủi ro xuất khẩu với ngành hàng này vẫn còn rất lớn.