Việt Nam sở hữu một mặt hàng đứng thứ 3 thế giới về sản lượng là xi măng. Theo Statista, năm 2024, sản lượng xi măng của Trung Quốc tương đương hơn một nửa lượng xi măng của thế giới với 1,9 triệu tấn. Ấn Độ là nước sản xuất xi măng lớn thứ hai thế giới, với sản lượng lên tới 450 triệu tấn vào năm 2024. Việt Nam là nước sản xuất lớn thứ ba toàn cầu với sản lượng hơn 110 triệu tấn.

Theo số liệu thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu xi măng và clinker trong tháng 1/2025 đạt hơn 2,1 triệu tấn, thu về hơn 76 triệu USD, giảm 4,1$ về lượng và giảm 11,2% về kim ngạch so với tháng 12/2024.

Giá xuất khẩu bình quân 35 USD/tấn, giảm 7,4% so với tháng trước đó.

Xét về thị trường, Việt Nam xuất khẩu nhiều nhất sang Bangladesh với hơn 586 nghìn tấn, trị giá hơn 17,2 triệu USD, giảm 29,4% về lượng, giảm 32,4% về kim ngạch so với tháng 1/2024. Giá bình quân 30 USD/tấn, giảm 4,3% so với cùng kỳ năm trước.

Philippines là thị trường lớn thứ 2 với gần 500 nghìn tấn, trị giá hơn 17 triệu USD, giảm 39,8% về lượng, giảm 47% về kim ngạch so với tháng 1/2025. Giá xuất khẩu bình quân 35 USD/tấn, giảm 12% về giá so với cùng kỳ năm 2024.

Đứng thứ 3 là thị trường Malaysia với hơn 146 nghìn tấn, tương đương gần 5 triệu USD, giảm 21,2% về lượng, giảm 20,4% về kim ngạch so với tháng 1/2024. Giá bình quân 34 USD/tấn, tăng 1% so với cùng kỳ năm trước.

Khó khăn của ngành xi măng hiện nay là công suất đang vượt quá nhu cầu. Hiện công suất thiết kế của các nhà máy xi măng ở Việt Nam lên đến 120 triệu tấn/năm, trong khi nhu cầu xi măng chỉ khoảng 65 triệu tấn, điều này dẫn tới cạnh tranh ngày càng khốc liệt.

Hiện cả nước có 90 dây chuyền sản xuất xi măng với tổng công suất 106 triệu tấn/năm nhưng thực tế có thể sản xuất 122 triệu tấn/năm. Thị trường bất động sản trầm lắng trong thời gian qua đã khiến sản lượng tiêu thụ giảm mạnh, dẫn đến nhiều nhà máy xi măng phải ngừng hoạt động một số dây chuyền lò nung, trong đó có những dây chuyền phải ngừng dài hạn.

Xuất khẩu xi măng, clinker sang các thị trường chủ lực năm qua đều rất khó. Tại thị trường Trung Quốc, 2 năm gần đây, quốc gia này gần như không nhập khẩu xi măng và clinker, thậm chí sau một thời gian cấm sản xuất xi măng để ngăn ô nhiễm môi trường, nay đã quay trở lại sản xuất bình thường.

Đối với Bangladesh, quốc gia này nhập khẩu xi măng từ nguồn dư thừa của Pakistan, UAE. Ngoài ra Philippines áp thuế chống bán phá giá với xi măng nhập khẩu từ Việt Nam (thời gian áp dụng 5 năm từ 20/3/2023), cùng đó Philippines còn khởi xướng điều tra tự vệ với xi măng giai đoạn từ 2019 đến tháng 6/2024…

Dự kiến năm 2025, xuất khẩu xi măng và clinker của Việt Nam tăng trưởng chậm có thể duy trì ở mức tương đương so với năm 2024. Thị trường xuất khẩu đang dần dịch chuyển sang các thị trường mới như Mỹ, khu vực Bắc Mỹ, Nam Mỹ và châu Phi.